img247 (12)

15.6. Mikrometody, szybkie testy do badania właściwości biochemicznych drobnoustrojów

W celu skrócenia czasu badania właściwości biochemicznych bakterii oraz dla oszczędności materiałów używanych do testów (podłoży, układów indykatorowych oraz odczynników), a także w związku z potrzebą uzyskania powtarzalnych i porównywalnych wyników badań z różnych laboratoriów, opracowano mikrometody i standaryzowane szybkie testy identyfikacyjne. Są one produkowane na wielką skalę przez uznane firmy zajmujące się wytwarzaniem i rozprowadzaniem podłoży i testów mikrobiologicznych. O ich dopuszczeniu do stosowania w pracowniach mikrobiologicznych decyduje w Polsce Państwowy Zakład Higieny (PZH).

15.6.1. Enterotube (Rochc)

Entcrotubc przypomina kształtem probówkę spłaszczoną z jednej strony (rys. 15.2). Wykonana jest z przezroczystego tworzywa sztucznego i jest podzielona na osiem lub więcej części; w każdej z nich umieszczony jest inny rodzaj podłoża agarowego, przeznaczonego do badania konkretnej cechy biochemicznej bakterii z rodziny Enlerohacteriaceae (pałeczki jelitowe). Przez środek podłoży przechodzi cienki drucik - rodzaj czy, który przed posiewem wyciąga się z rurki (czynność tę należy wykonać przy zapalonym palniku), jego końcem dotyka się kolonii identyfikowanych bakterii, wyrosłych na płytce. Następnie cały drucik przeciąga się kolejno przez wszystkie podłoża w enterotubie, dokonując tym samym ich posiewu. Po okresie

A

H2S/    Dułcitoł/

Dextroso Łysino Ornithinc indole Lactose PA    Urca Citrato

B

ONPG &QH !££ IfiilJ H2S. UBŁ IDA IND LGĘlJ GLU (MN INO SOR RHA SAC MEl AMY ARA

Rys. 15.2. „Enterotube” - zestaw do identyfikacji biochemicznej pałeczek z rodziny Enicro-bacteriaceae (A); mikrotest AP1 do szybkiej identyfikacji biochemicznej bakterii (B) - objaśnienia

inkubacji w temperaturze 37°C przez 24-48 godzin, odczytujemy wyniki posiewu. Zasada odczytu jest taka sama, jak w testach klasycznych - reakcje barwne są bardzo dobrze widoczne poprzez plastyk. Zaletą enterotube jest skrócenie czasu badania o dwa dni w porównaniu z metodą tradycyjną, należy jednak pamiętać o pewnych rozbieżnościach uzyskiwanych wyników w obu metodach.

15.6.2. Enterotest (Lachcma - Czechy)

Stanowi zminiaturyzowaną wersję testów biochemicznych konwencjonalnych. Można oznaczać za jego pomocą 23 właściwości biochemiczne, wychodząc z jednej kolonii identyfikowanych bakterii. Składa się z dwóch płytek ze studzienkami (mikrotiter piałeś) zawierającymi wysuszone substraty, które rozpuszcza się dodając zawiesinę bakterii. Na jednej płytce można zbadać 8 szczepów bakterii. W zestawie znajdują się odczynniki do wykrywania produktów reakcji.

15.6.3. Enteroplast (Plastomcd - Polska)

Jest to również zminiaturyzowany zestaw do oznaczania 12 właściwości biochemicznych pałeczek Gram-ujcmnych z rodziny Enterobacteriaceae. Składa się z płytek plastykowych z dołkami, zawierającymi zliofilizowanc podłoża diagnostyczne. Zasada oznaczania jak w przypadku Enterotestu.

15.6.4. Mikrometoda AP1

Zestawy AP1 firmy Bio Mcricux zdominowały rynek testów diagnostycznych, przeznaczonych dla mikrobiologii. Z uwagi na całościowe podejście do zagadnienia identyfikacji drobnoustrojów, niezawodność, powtarzalność wyników, a także możliwość ustalenia, z określonym prawdopodobieństwem, przynależności badanego szczepu do rodzaju, gatunku a niekiedy biotypu lub wariantu bakterii są obecnie powszechnie stosowane na świccie.

Testy te opierają się na różnicowaniu bakterii na podstawie właściwości biochemicznych. Ich przygotowanie poprzedziła analiza komputerowa wyników badań kilkudziesięciu tysięcy szczepów klinicznych oraz szczepów laboratoryjnych wzorcowych, przeprowadzona w licznych laboratoriach. Wyniki tej analizy były punktem wyjścia do selekcji substratów i metod badania właściwości biochemicznych oraz opracowania zestawów testów służących do identyfikacji konkretnych grup bakterii. Mikrometody API stosowane są do oznaczania m.in. mikrokoków i gronkowców (API Staph) oraz