0000097

98

G. Swiderski

MATERIAŁ KLINICZNY

Wypowiedź swoją opieram na własnym doświadczeniu zgromadzonym w latach 1951—1978 w czasie leczenia 2000 pacjentów z chorobami części szyjnej kręgosłupa.

Leczyłem tych chorych przede wszystkim zachowawczo. U niektórych z nich wykonałem operacje chirurgiczne, korzystając zarówno z dojścia do kręgosłupa z tyłu, jak i od strony przedniej.

PATOMECHANIZM

Na wstępie przedstawię kilka ogólnych informacji o patomechanizmach objawów klinicznych.

Wśród leczonych pacjentów głównymi najczęściej występującymi sprawcami bólów były:

1)    zmiany zwyrodnieniowe,

2)    mikrourazy spowodowane przeciążeniem,

3)    następstwa gwałtownych urazów,

4)    zapalenia zlokalizowane w samym kręgosłupie jak i ogniska siejące (focal infection),

5)    nowotwory,

6)    różne przyczyny wśród których dominowały wady wrodzone, systemowe i metaboliczne.

Procesy te ujawniły bóle, drażniąc pośrednio lub bezpośrednio włókna nerwowe.

W zależności od tego rozróżniliśmy bóle spondylogenne:

a)    perineuralne,

b)    epineuralne,

c)    intraneuralne,

d)    infrafascykularne.

Dolegliwości bólowe manifestowały się jako ból ściśle zlokalizowany lub jako tzw. korzeniowy ból promieniujący.

W obrazie klinicznym ból ten różnicowaliśmy jako:

a)    rzeczywisty ból korzeniowy (w wyniku drażnienia korzenia), który przebiega! z promieniowaniem od kręgosłupa na obwód; niekiedy ból rozprzestrzenia! się w przeciwnym kierunku; wyjątkowo objawiał się zlokalizowanym jedynie na obwodzie polem bólu, leżącym w rejonie podrażnionego korzenia;

b)    rzekomy ból korzeniowy w wyniku pobudzenia układu wegetatywnego — charakteryzuje się bolesnością uogólnioną bez pola wyraźnie odpowiadającego dermato- lub miotom owi korzenia;

c)    ból obwodowy imitujący zespól korzeniowy spowodowany podrażnieniem nerwu przez proces toczący się z dala od kręgosłupa.

Doszukiwanie się przyczyn bólu oczywiście rozpoczynamy od struktury kostnej kręgosłupa. I tu spotykamy się z wyraźną różnicą kręgów szyjnych od pozostałych kręgów. Różnicami tymi są: szeroki kanał, drobny trzon, masywne wyrostki stawowe, otwory dla tętnicy kręgowej i w pobliżu przebiegające kanały międzykręgowe o wiele niekorzystniej usytuowane w stosunku do brzegów trzonów aniżeli w reszcie kręgosłupa.

Dwa sąsiadujące trzony tworzą połączenie — łącz międzykręgowy zawierający następujące struktury, które są częstymi sprawcami choroby:

a) przestrzenie międzykręgowe (krążek 4- więzadła przednie i tylne kręgosłupa),