Wykłady jakosc, AUDIT, AUDIT


AUDIT

Istota auditu

Audit stanowi istotny składnik systemu zarządzania jakością, jest najważniejszym narzędziem weryfikującym zgodność systemu z wymaganiami normy. Zgodnie z normą terminologiczną PN-EN ISO 9000:2001: systemy zarządzania jakością. Podstawy i terminologia, audit jakości określony został jako „systematyczny, niezależny i udokumentowany proces uzyskiwania dowodu z auditu oraz jego obiektywnej oceny w celu określenia stopnia spełnienia kryteriów auditu”.

Audit polega na systematycznym, niezależnym
i udokumentowanym przeprowadzeniu badania, mającym na celu określenie słabych ogniw systemu jakości, a także ustalenie działań zapobiegawczych i korygujących.

Według normy ISO 9001:2000 audit jakości jest jednym
z zasadniczych narzędzi w zarządzaniu, które pozwala na osiągnięcie celów wyznaczonych przez instytucje w ramach jej ogólnej polityki. Celem auditów jest potwierdzenie skuteczności i wystarczalności poszczególnych elementów danego systemu jakości w osiąganiu celów jakościowych.

Audit powinien służyć:

Obecnie kwestie dotyczące auditowania systemu zarządzania jakością są zawarte w normie PN-EN ISO 19011:2003: Wytyczne dotyczące auditowania systemów zarządzania jakością i/lub zarządzania środowiskowego. W normie tej podano wytyczne dotyczące zarządzania programami auditów, prowadzenia wewnętrznych lub zewnętrznych auditów systemów zarządzania jakością i/lub systemów zarządzania środowiskowego, jak również wytyczne dotyczące kompetencji i oceny auditorów. Jest ona przeznaczona do stosowania przez szerokie gremium potencjalnych użytkowników, w tym auditorów, przez organizacje wdrażające systemy zarządzania jakością i/lub systemy zarządzania środowiskowego, organizacje chcące przeprowadzić audity tych systemów z przyczyn kontaktowych, organizacje zaangażowane w certyfikację lub szkolenia auditorów, certyfikację/rejestrację systemów zarządzania, akredytację lub normalizację w sferze oceny zgodności.

Jeżeli systemy zarządzania jakością i systemy zarządzania środowiskowego są wdrażane razem, to decyzję co do tego, czy audity systemu zarządzania jakością i systemu zarządzania środowiskowego będą prowadzone oddzielnie czy razem, pozostawiono użytkownikowi w/w normy.

Rodzaje auditów

Audit rozumiany jako metodyczne badanie danej sytuacji związanej z wyrobem, procesem czy organizacją powinien być przeprowadzony w obecności zainteresowanych stron, aby sprawdzić zgodność z ustalonymi dyspozycjami.

Audit można podzielić według różnych kryteriów.
W zależności od przedmiotu wyróżnia się audit procesu, wyrobu i systemu zapewnienia jakości. Wyróżnia się także podział na audity wewnętrzne i zewnętrzne.

Audit procesu jest to metodyczne badanie określonego sektora działania w stosunku do danego wyrobu. Pozwala on na: upewnienie się, że instrukcje są odpowiednio stosowane, że istnieją i są wdrażane zasady, że nie ma odchyleń od procesu. Audit ten służy systematycznej poprawie jakości procesu
i pomaga w zastosowaniu odpowiednich działań korygujących.

Audit wyrobu odnosi się do sprawdzenia skuteczności działań zaplanowanych w systemie zarządzania jakością
w odniesieniu do wyrobu.

Ma ona na celu:

Audit systemu jakości jest badaniem o znacznie większym zakresie niż audit procesu czy wyrobu. Obejmuje on także ocenę zaangażowania ludzi w firmie w problemy zarządzania jakością. Audit systemu można przeprowadzać jako audit wewnętrzny i zewnętrzny.

Celem auditu systemu zarządzania jakością jest:

Częścią auditu systemu może być audit dokumentacji: audit księgi jakości, audit planu jakości, audit procedur oraz audit instrukcji.

Wdrażanie i utrzymanie systemu jakości wiąże się z kilkoma typami auditów, które można podzielić na dwie zasadnicze grupy. Do pierwszej należy audit wewnętrzny - pierwszej strony „dla nas przez nas”, do drugiej audit zewnętrzny, tj. audit klientowski - drugiej strony „naszych dostawców przez nas” oraz audit certyfikacyjny - trzeciej strony. Wszystkie wymienione audity muszą przebiegać według ustaleń opisanych w odpowiedniej normie.

Audit wewnętrzny stanowi niezbędny instrument nadzoru
w procesie zarządzania. Nadzór winien być powiązany
z systematyczną analizą kosztów związanych z jakością. Jest on przeprowadzany wewnątrz organizacji przez własny personel w celu potwierdzenia zgodności systemu jakości
z wymaganiami zawartymi w dokumentach, ze zwróceniem uwagi na sprawdzenie systemu i ocenę jego skuteczności. Musi mieć on określony cel i być przeprowadzany w sposób profesjonalny i skuteczny.

Decyzję o przeprowadzeniu auditu wewnętrznego podejmuje kierownictwo przedsiębiorstwa. Celem tego typu auditu jest:

Program auditu należy zaplanować biorąc pod uwagę status
i znaczenie procesów oraz auditowanych obszarów, jak też wyniki wcześniejszych auditów. Należy określić kryteria auditu, jego zakres, częstość i metody. Wybór auditorów
i prowadzenie auditów powinny zapewniać obiektywność
i bezstronność procesu auditu. Auditorzy nie powinni auditować własnej pracy. Odpowiedzialność i wymagania dotyczące planowania i przeprowadzania auditów oraz przedstawiania wyników i utrzymywania zapisów powinny zostać określone w udokumentowanej procedurze.

Istotną rolę w przygotowaniu personelu do przeprowadzania auditów wewnętrznych odgrywa szkolenie. Przyjmuje się, że podstawowym zadaniem wszelkich szkoleń z zakresu zarządzania jakością jest uświadomienie pracownikom potrzeby wprowadzenia zmian w podejściu do szeroko rozumianej problematyki jakości.

Audity zewnętrzne dokonywane są na takiej samej zasadzie jak audity wewnętrzne. W przypadku auditów zewnętrznych oceny dokonują auditorzy pochodzący z zewnątrz organizacji. Mogą to być auditorzy z innego przedsiębiorstwa, które jest klientem i pragnie się przekonać, czy organizacja zasługuje nadal na jego zaufanie (tzw. druga strona), lub auditorzy
z jednostki certyfikującej, których zadaniem jest nabranie zaufania do organizacji w kwestii przyznania jej lub utrzymania przyznanego wcześniej certyfikatu (tzw. trzecia strona). Audit zewnętrzny klientowski przeprowadzany jest przez klienta lub na jego zlecenie u dostawcy (lub też potencjalnego dostawcy) w celu ustalenia, czy dostawca jest zdolny do spełnienia wymagań lub udzielenia pomocy dostawcy w poprawie niedociągnięć. Celem tego rodzaju auditu może być:

Audity drugiej strony są mniej sformalizowane
i znormalizowane niż audity dokonywane przez stronę trzecią. Klienci często koncentrują się na poszczególnych procesach zgodnie z zapisem w normie i doświadczeniem, mniej interesuje ich systematyczna ocena całego systemu jakości. Audity przeprowadzane przez drugą stronę nie mają takiej rangi jak te, których celem jest certyfikacja czy rejestracja dostawców. Audity te powinny być przeprowadzane z godnie z procedurami, zaś auditorzy wini mieć formalne kwalifikacje.

Audit certyfikacyjny - trzeciej strony, przeprowadzany jest przez niezależną organizację zewnętrzną, która prowadzi certyfikację lub rejestrację, gdy dotyczy zgodności
z wymaganiami norm ISO 9001 lub ISO 14001.

Ma ona na celu:

Jeżeli systemy zarządzania jakością i środowiskowego są auditowane razem, to audit taki nazywa się auditem połączonym. Jeżeli dwie lub więcej organizacji auditujących współpracują w celu przeprowadzenia auditu jednego auditowanego, określa się go mianem auditu wspólnego.

Wniosek o przeprowadzenie auditu zgłasza przedsiębiorstwo, które pragnie podbudować i ugruntować swoją pozycję na rynku. Pozytywny rezultat przeprowadzonego auditu tworzy podstawę do nadania certyfikatu systemu, który jest dokumentem stwierdzającym, że system jakości lub środowiskowy wdrożony w danej firmie jest zgodny
z odpowiednią normą. Rezultatem auditu certyfikacyjnego jest wzrost zaufania zleceniodawców do danego przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo, które uzyskało certyfikat systemu zarządzania jakością lub środowiskowego, podlega przez ustawowy okres auditowi nadzoru.

Audit certyfikacyjny może dotyczyć certyfikacji systemów zarządzania jakością, wyrobów oraz personelu. Zagadnienia te regulują normy:

Zasady auditowania

Audit charakteryzuje się kilkoma zasadami. Dzięki nim jest efektywnym i wiarygodnym narzędziem, wspierającym politykę i nadzór kierownictwa, dostarcza informacji, na podstawie których organizacja może doskonalić swoje wyniki działania. Przestrzeganie tycz zasad jest warunkiem koniecznym, aby wnioski z auditu były właściwe
i wystarczające oraz umożliwiały auditorom pracującym niezależnie dochodzenia w podobnych sytuacjach do podobnych wniosków.

Zasady stosujące się do działań auditorów to:

Zasady dotyczące auditu, który z definicji jest niezależny
i systematyczny, to:



Wyszukiwarka