Drób ćw, Prowadzący ćwiczenia: Monika Łukasiewicz, 022 59 36 559, p

Prowadzący ćwiczenia: Monika Łukasiewicz, 022 59 36 559, p. 1087

Skrypt: „Hodowla drobiu i technologie jego chowu”, Świerczewska

Skala ocen: 48 (60%) zalicza, 48 - 54 (3), 55 - 61 (3,5), 62 - 68 (4), 69 - 74 (4,5), 75 - 80 (5)

HODOWLA DROBIU

ĆWICZENIA 1

UKŁAD ROZRODCZY

Jajnik i jajowód to dwa oddzielne organy. U drobiu występuje układ rozrodczy nieparzysty. Występuje lewy jajowód i jajnik. Ewentualnie pojawia się szczątkowy prawy. Zawieszone centralnie w jamie brzusznej. Odcinek krzyzowo-lędźwiowy, na krezce.

Aktywny jajowód ma 10 razy większą masę. Jego długość rozciąga się do 1 metra. Kule żółtkowe wpadają do lejka jajowodu, największe najszybciej. Otacza je błona mielinowa. Białe pasmo (stigma), nieukrwione miejsce w którym pęcherzyk pęka i wpada do jajowodu. (Plamy krwiste, plamy mięsne.)

Jajnik wydziela hormony sterydowe (estrogen, progesteron, androgen).

Oogeneza - rozwój komórki od 8 dnia rozwoju embriologicznego do 24 godzin przed owulacja (oocyty 8 rzędu)

Witelogeneza - od wylęgania do owulacji.

ODKŁADANIE ŻÓŁTKA

Faza początkowa - wolnego wzrostu (4 - 5 miesięcy), SWF - małe pęcherzyki, 1 - 2 mm.
Faza pośrednia (ok. 60 dni), WF - duże pęcherzyki, 4 - 5 mm.
Faza szybkiego wzrostu (7 -11 dni), SYF - małe pęcherzyki, 5 - 10 mm, LYF - duże pęcherzyki, powyżej 10 mm.

Owulacja → jajowód - miejsce zapłodnienia komórki jajowej, tworzenie wtórnych osłon jajowych.

POF - pozostałość po pęknięciu.

BUDOWA JAJOWODU

Część jajowodu	Długość	Czas	Funkcja
Lejek Infudibum	8 - 9 cm	15 - 20 min.	Podsuwa się pod jajnik i wychwytuje kule żółtkowe. Tu (wyłącznie) następuje zapłodnienie.
Część wydzielająca białko Magnum	33 cm	2, 5 - 3 h	Tu żółtko zostaje otoczone cienką warstwotwórczego białka - chalazotwórczego. Wydziela całe pozostałe białko i tylko połowę końcowej zawartości wody.
Cieśń Isthymus	8 - 9 cm	14 - 15 min.	Powstają błony kreatynowe (perganinowe) - obiałkowa i podskorupowa.
Gruczoł skorupowy Uterus (Macica)	8 - 12 cm	20 - 21 h	Woda wnikające przez niestwardniałe jeszcze błony uzupełnia i rozcięcia białko. Twardnieją błony kreatynowe. Następuje różnicowanie się białka, tworzą się skrętki białka - chalazy. Tworzy się skorupa - wydzielina osadza się na błonach. Następnie następuje krystalizacja węglanu wapnia. Skorupa pokrywana jest barwnikiem a następnie pokryta zostaje cienką warstwą kutikuli (mucyna).
Pochwa Vagina	6 - 7 cm	5 - 10 min.	Wynicowywuje się na zewnątrz i zakrywa ujście jelita chroniąc jajo przed zabrudzeniem kałem. Skurcze mięśni wypychają jajo na zewnątrz.

Skorupa może być słabsza pod wpływem stresu, braków lub warunków środowiskowych. Może się też uszkodzić jeśli kura ma za nisko lub zbyt wysoko gniazdko. Może się jednak nadbudować. Jajka o małej masie, bez żółtka nazywają się czyściki.

BUDOWA JAJA

(Jajo lęgowe.)

0x01 graphic

Jajo musi przejść każdy etap. W nocy powstają jaśniejsze pierścienie z powodu ksantofili (karoten). Jajo wypływa tarczką zarodkową w górę, gdyby nie to wysychało by i było podatne na bakterie. Mogą one dostać się przez pory.

W jajkach jest coraz więcej białka, a mniej żółtka. Prowadzone są badania, żeby było odwrotnie.

SKŁAD MORFOLOGICZNY JAJA KURZEGO o masie 58 g

Części składowe jaja	%
Białko w tym: białko płynne zewnętrzne białko strukturalne białko płynne wewnętrzne białko chalazotwórcze	55.8 23.2 57.3 16.8 2.7
Żółtko	31.9
Skorupa z błonami w tym: skorupa błony	12.3 96.9 3.1

WYBÓR JAJ DO WYLĘGU

Masa jaj: 54 - 63 g (dopuszczalne: 52 - 75 g)

Kształt: typowy - owalny (indeks: 1, 19 - 1, 36)

jaja wydłużone i kuliste nie nadają się do wylęgu

Czystość: jaja nie mogą być zabrudzone kałem, krwią (jaj wylęgowych nie wolno myć)

Skorupa: mocna, gładka, nie uszkodzona

należy eliminować widoczne pęknięcia i ubytki w skorupie, stłuczki świetlne oraz jaja o zbyt cienkiej lub szorstkiej skorupie,
skorupa nie może być pofałdowana, nie może mieć żadnych pierścieni ani zgrubień

Komora powietrzna:

w tępym końcu jaja
nieruchoma
o głębokości większej niż 5 mm

Treść jaja:

białko przezroczyste, bez obcych ciał, plam i zmętnień
żółtko pojedyncze, słabo widoczne, nieruchome, centralnie położone

Świeżość: jaja przechowywane nie dłużej niż 3 - 7 dni od zniesienia

W jednym inkubatorze należy inkubować jajka o tej samej masie, gdyż ich rozwój jest podobny. Takie jaja nie mogą być myte ani zanieczyszczone.

Jeśli jajko jest zbyt wydłużone zarodek ma mniej miejsca, a temperatura wewnątrz jaja jest inna. Skorupa nie może być pofałdowana (powoduje je stan zapalny jajowodu), bez pierścieni i zgrubień. Gdyż zarodek miałby trudności z wydostaniem się. Przestrzeń powietrzna nie może być większa niż 5 mm (większa = nie świeże jajo). Nie może być ruchoma. Uważa się, że jaja są świeże do miesiąca.

JAJA WYLĘGOWE RÓŻNYCH GATUNKÓW DROBIU

Przepiórka japońska - 11 - 17 g

Perlica - 50 - 55 g

Kura - 52 - 75 g

Indyk - 70 - 105 g

Kaczka - 70 - 95 g

Kaczka piżmowa - 70 - 95 g

Gęś - 110 - 190 g

Struś - 1 500 - 1 900 g

HODOWLA DROBIU

ĆWICZENIA 2

ROZWÓJ ZARODKA

Po otoczeniu błoną winelinową następuje zapłodnienie. Miejsce po zapłodnieniu to biała plamka. W jajowodzie następuje podział do blastuli i dalej. Aby zarodek się rozwijał muszą być odpowiednie, korzystne warunki. 20 - 21 stopni, to zero fizjologiczne. Jeśli temperatura jest mniejsza następuje zahamowanie rozwoju. Temperatura w inkubatorze 37, 8 stopni (37 - 38). W temperaturze zera fizjologicznego następuje powolny rozwój, zarodek zatruwa się metabolitami i zamiera (w różnym czasie). Jeśli temperatura jest wysoka rozwój następuje zbyt szybko. Inkubacja trwa 21 dni. Wielkość jaka ma związek z długością inkubacji. Im większe tym dłużej ona trwa. Małe jajka inkubuje się około 18 dni. Jaja inkubuje się po 3 dniach od zniesienia.

Owodnia znajduje się najbliżej zarodka, dzięki niej znajduje się on w środowisku wodnym. Warstwa nieukrwiona. Kosmówka łączy się z omocznią - najbardziej zewnętrzną.

Jaja z których nie wylęgły się młode usuwa się. W zapłodnionym jaju widoczny jest „pajączek”, czyli sieć naczyń krwionośnych. W 12 dobie pojawiają się „pazurki”.

Jeśli jest zbyt duża wilgotność pęcherzyk żółtka nie zostaje wciągnięty. W zdrowej hodowli rodzi się do 5% potworków.

Prawidłowe ułożenie zarodka to głowa pod prawym skrzydłem, skierowana w kierunku komory powietrznej.

Podstawowe funkcje błon płodowych w rozwoju embrionalnym kurcząt

Owodnia (przezroczysta)	Ochrona zarodka - tworzy środowisko wodne, chroni zarodek przed wstrząsami, urazami mechanicznymi i wyschnięciem. Ponadto - płyn owodniowy zawiera cukry proste i tłuszcze oraz enzymy rozkładające złuszczony nabłonek.
Kosmówka (biała, matowa)	Ochrona zarodka - jako najbardziej zewnętrzna błona. Odżywcza - pobiera substancje odżywcze z białka oraz składniki mineralne ze skorupy.
Błona pęcherzyka żółtkowego (ukrwiona)	Odżywcza - czerpie składniki pokarmowe z żółtka. Ponadto - do 13 dnia inkubacji magazynuje glikogen.
Omocznia (ukrwiona)	Oddechowa - 6 - 18 dzień inkubacji. Odżywcza - tworząc kosmówkę omoczniową pośredniczy w wykorzystaniu składników pokarmowych z białka i przekazywaniu składników mineralnych ze skorupy. Ponadto - płyn omoczniowy jest magazynem metabolitów.

Rozwój zarodka - najważniejsze okresy

Jajo w jajowodzie	- stadium; blastula
1 doba inkubacji	tworzą się listki zarodkowe, z listków zarodkowych zaczynają się formować narządy
*2 doba inkubacji	powstają błony płodowe
*6 doba inkubacji	omocznia zaczyna spełniać rolę układu oddechowego
10/11 doba inkubacji	całkowite zamknięcie się kosmków omoczniowej
16/17 doba inkubacji	zmiana położenia zarodka z poprzecznego na podłużne zarodek układa się wzdłuż osi długiej jaja i kieruje głowę pod prawym skrzydłem w stronę komory powietrznej
*18 doba inkubacji	omocznia przestaje spełniać rolę układu oddechowego zarodek zaczyna oddychać płucami, czerpiąc tlen z komory powietrznej
*20-21 doba inkubacji	klucie

* momenty krytyczne

Nieprawidłowe ułożenia zarodka kurzego

Głowa na prawym skrzydle.
Głowa pod lewym skrzydłem.
Dziób nie w stronę komory.
Noga nad głową.
Głowa w ostrym końcu.
Głowa między nogami.

Czynniki wpływające na zdolność wylęgania jaj

Czynniki hodowlane:

wiek ptaków,
pokrewieństwo (geny letalne)
żywienie
stan zdrowia
warunki utrzymania

Jakość jaja:

masa jaj
kształt jaja
stan skorupy
skład morfologiczny
budowa wewnętrzna
świeżość

Warunki przechowywania i transportu jaj:

temperatura
wilgotność
wentylacja
dezynfekcja
wstrząsy

Warunki inkubacji:

temperatura
wilgotność
skład powietrza
obracanie jej
dezynfekcja

Warunki przechowywania jaj wylęgowych

Okres przechowywania: max. 3 - 7 dni od zniesienia.

Magazynowanie: jaja układane tępym końcem do góry i ustawiane na wózkach lub paletach, aby nie stykały się bezpośrednio z podłogą.

Temperatura: 13 - 15 stopni

Wilgotność powietrza: 70 - 80%

Dezynfekcja: dwukrotna, parami formaliny w komorze dezynfekcyjnej (w fermie - bezpośrednio po zbiorze i w zakładzie wylęgowym).

parametry dezynfekcji:

temperatura 22 - 26 stopni
wilgotność > 75%

proporcje składników na 1m³ komory dezynfekcyjnej:

woda 21 cm³
40% formalina 21 cm³
KmnO₄ 17 g

czas dezynfekcji: 30 min.

Wstępne ogrzewanie jaj: na 6 godzin przez włożeniem jaj do inkubatora, należy przenieść je z magazynu do pomieszczenia z aparatami.

Warunki inkubacji jaj kurzych

	Komora lęgowa	Komora klujnikowa
Dni inkubacji	1 - 17	18 - 21
Temperatura	37,6 - 38,0 stopni	37,0 - 37,5 stopni
Wilgotność wzgl.	50 - 60%	75 - 80%*
Zawartość tlenu	21%	21%
Zawartość CO2	max. 0,2 - 0,3%	max. 0,2 - 0,3%
Wentylacja	10m³/1h/1 tys. jaj	30m³/1h/1 tys. jaj
Obracanie jaj	co godzinę	-

*Wilgotność w czasie klucia (na początku wilgotność podobna jak w komorze lęgowej).

Prawidłowy przebieg rozwoju zarodka jest możliwe tylko w temperaturze od 37 do 38 stopni. Temperatura wyższa lub niższa powoduje zaburzenia w rozwoju zarodka.

Zero fizjologiczne: 20 - 21 stopni - minimalna teperatura, w której zarodek może się rozwijać. Poniżej 20 stopni zarodek żyje, ale się nie rozwija.

Temperatura letalna: 42 stopni.

Biologiczna analiza lęgów

Prześwietlanie jaj: umożliwia wyeliminowanie jaj nie zapłodnionych oraz jaj z zamarłymi zarodkami.

Terminy świetleń:

ok. 6 doby inkubacji, kiedy zarodek rozpoczyna oddychanie omoczniowe,

jaja niezapłodnione - zupełnie przezroczyste
zamarłe zarodki - zmętniała treść jaja, czerwone smugi, obręcze lub krwiste plamy
rozwijające się zarodki - wyraźna sieć naczyń krwionośnych o charakterystycznym układzie „pajęczyny” wzdłuż osi długiej jaja

18 doba inkubacji, przy przenoszeniu jaj do klujnika

Legi indywidualne - jaja prześwietla się dwukrotnie, w obu terminach.

Lęgi masowe - jaja prześwietla się zwykle raz, ok. 6 - 8 dobry inkubacji.

Wskaźniki oceniające wyniki lęgów

Procent zapłodnienia = liczba jaj zapłodnionych/liczba jaj nałożonych x 100%

Procent wylęgu z jaj zapłodnionych = liczba zdrowych piskląt/liczba jaj zapłodnionych x 100%

Procent wylęgu z jaj nałożonych = liczba zdrowych piskląt/liczba jaj nałożonych x 100%

Za prawidłowe uważa się lęgi, w których wielkość strat nie przekracza:

- jaj niezapłodnionych 5%

- zamarłych zarodków 10%

- piskląt kalekich 1 - 2%

Brakowanie piskląt przy wylęgu

Pisklęta przeznaczone do chowu:

zdrowe: silne, ruchliwe, z gęstym, suchym puchem, bez przyschniętych resztek skorupy,
z zagojoną pępowiną,
pewnie stojące na nogach,
bez deformacji i wad rozwojowych.

Pisklęta do wybrakowania:

z nie wciągniętym całkowicie pęcherzykiem żółtkowym,
z nie zagojoną pępowiną,
z widocznym kalectwem, np. brak gałek ocznych, skrzywienie dzioba, deformacje kończyn,
słabe: mało ruchliwe, przyschnięte resztki białka i skorupy, bardzo drobne (odwodnione),
późno wyklute: wilgotny puch, mało ruchliwe (rozdęty brzuch),
mające problemy z wykluciem.

Postępowanie z pisklętami po wylęgu

Seksowanie:

metoda japońska - rozpoznawanie płci na podstawie różnic w wyglądzie steku
autoseksing - rozpoznawanie płci na podstawie różnic w barwie puchu lub szybkości opierzania warunkowanych przez geny sprzężone z płcią.

HODOWLA DROBIU

ĆWICZENIA 3

Schemat reprodukcji dwustopniowej

Ród męski Ród żeński

Linia: Ojcowska Matczyna Linia: Ojcowska Matczyna

Ferma zarodowa

A11

♂♂ x ♀♀

B22

♂♂ x ♀♀

C33

♂♂ x ♀♀

D44

♂♂ x ♀♀

Ferma prarodzicielska

♂♂ x ♀♀

A11 B22

♂♂ x ♀♀

C33 D44

Ferma rodzicielska

♂♂ x ♀♀

AB 12 CD 34

Ferma towarowa

ABCD 1234

♀♀ hodowlane albo ♂♂ i ♀♀ brojlery

GATUNKI PTAKÓW UŻYTKOWANE W PRODUKCJI DROBIARSKIEJ I KIERUNKI PRODUKCJI

UŻYTKOWANIE
Reprodukcyjne	Nieśne	Mięsne
Odnowienie populacji (pisklęta hodowlane)	Jaja spożywcze	Pisklęta odchowywane na mięso (tuszki)
Kura Indyk Kaczka Kaczka piżmowa Gęś Perlica Przepiórka japońska Struś	Kura Przepiórka japońska Struś	Kura Indyk Kaczka Kaczka piżmowa Gęś Perlica Przepiórka japońska Struś

PODSTAWOWE ORIENTACYJNE DANE DOTYCZĄCE RÓŻNYCH GATUNKÓW DROBIU

Gatunek	Masa ciała (kg)	Nieśność (szt.)	Masa jaja (g)
Kura	1.0 - 3.0	100 - 320	40 - 80
Indyk	6 - 8, 20 - 25	90 -100	80 - 90
Kaczka	3.0 - 3.5	190 - 210	80 - 90
Kaczka piżmowa	2.6 - 5.0	170 - 190	75 - 85
Gęś	6 - 7	40 - 70	140 - 150
Perlica	1.6 - 1.8	50 - 100	35 - 45
Przepiórka japońska	0.120 - 0.160	300 - 360	8 - 10
Struś	95 - 100	40 - 100	1300 - 1800

TYPY UŻYTKOWE KUR (sylwetki samic)

Typ lekki: sylwetka wpisana w kąt ostry zaczynający się od szyi. Słabo rozwinięte mięśnie piersiowe, mocno brzuszne.

Typ średniociężki: sylwetka wpisana w prostokąt. Podobne do przydomowych. Rozwinięte obie części.

Typ ciężki: sylwetka wpisana w kąt ostry zaczynający się od ogona. Dobrze rozwinięta klatka piersiowa. Znosi mało jaj.

Rasa	Symbol	Masa ciała (g)	Nieśność (szt.)	Masa jaja (g)
Rasy kur wykorzystywane do wytwarzania mieszańców użytkowych w kierunku nieśnym.
Leghorn	Lg	1600	270	67
Rhode Island Red	RIR	2300	220	67
New Hampshire	NH	2200	230	60
Sussex	Sx	2300	200	60
Plymouth Rock	PR	2500	190	60
Rodzime rasy kur programem ochrony bioróżnoroności
Zielononóżka kuropatwiana	Z11	1700	200	56
Żółtonóżka kuropatwiana	Ż33	1700	190	60
Polbar	Pbl	1600	200	56

GENY WARUNKUJĄCE BARWĘ UPIERZENIA

Geny autosomalne

C od słowa colour (barwa) - warunkuje odkładanie czarnego barwnika melaniny w piórach

C - barwa czarna

c - brak barwy, białość recesywna

E od słowa extention (rozprzestrzenianie) - warunkuje równomierne odkładanie melaniny we wszystkich piórkach

E - czerń występuje na całym upierzeniu

e - czerń ograniczona do piór grzywy, lotek i sterówek

I od inhibitor - hamuje odkładanie barwników, maskuje działanie pozostałych genów

I - hamuje występowanie barwnika, białość dominująca

i - pozwala na ujawnienie się barwy

Przykłady:

I: White Leghorn, Dominant White Cornish - upierzenie dominująco białe

c: Rhode Island White, Wyandotte, Ehite Rock - upierzenie recesywne białe

Cei: Sussex - upierzenie gronostajowe, tzn. białe z czarnymi piórami grzywy i ogona

Cei - Rhode Island Red, New Hempshire - upierzenie czerwone z czarnami piórami grzywy i ogona

CEi - Minorka Czarna - upierzenie jednolicie czarne

CEi - Plymouth Rock - upierzenie jastrzębiate, tzn. czarne pióra z poprzecznymi białymi prążkami

GENY WARUNKUJĄCE BARWĘ UPIERZENIA

Geny sprzężone z płcią

S od słowa Silver (srebro)

S - srebrzystość: samiec SS, samica S-

s - złocistość: samiec ss, samica s-

Efekty działania tych genów widać tylko w przypadku recesywnej bieli (c) np. srebrzysty Rhode Island White lub czerni ograniczonej do piór grzywy i ogona (e), np. srebrzysty Sussex lub złocisty Rhode Island Red.

Przykład kojarzenia:

♂ RIR x ♀ RIW

złocisty srebrzysta

ss S

| X |

♂ sS ♀ s

srebrzysty złocista

Pisklęta mają różną barwę puchu w zależności od płci:

koguciki są srebrzyste (puch żółty) - dziedziczą barwę po matce
kurki złociste (puch brązowy) - dziedziczą barwę po ojcu

GENY WARUNKUJĄCE BARWĘ UPIERZENIA

Geny sprzężone z płcią

B od słowa Bar (pasek) - hamuje odkładanie melaniny w piórach w postaci poprzecznych białych prążków

B - jastrzębiatość, poprzeczne białe paski na czarnych piórach

b - brak jastrzębiatości, pióra jednolicie czarne

♂ ♀

BB - silne rozjaśnienie B- - lekkie rozjaśnienie

bb b-

Efekty działania tych genów widać wyraźnie w przypadku czerni występującej na całym upierzeniu (C) np. jastrzębiaty Plymouth Rock (czyli Barred Rock) lub ograniczonej do piów grzywy i ogona (e).

Przykład kojarzenia:

♂ RIR x ♀ PR

niejastrzębiaty jastrzębiata

bb B-

| X |

♂ bB ♀ b-

jastrzębiaty niejastrzębiata (czarna)

Pisklęta mają różną barwę puchu w zależności od płci:

kogutki są jastrzębiate (czarny puch z jasną czapeczką z tyłu głowy) - dziedziczą barwę po matce
kurki niejastrzębiate (puch czarny) - dziedziczą barwę po ojcu

Rodzaje opierzania:

szybkie
opóźnione
wolne

Szybkość opierzania kurcząt ocenia się w trzech terminach:

	Oceniane cechy
W pierwszym dniu po wylęgu	Rozwój lotek I i II rzędu
W wieku 10 dni	Rozwój lotek I i II rzedu, wygląd ogona
W wieku 8 tygoni	Stopień opierzenia grzbietu

i oznacza się symbolami:

2 - ptak szybko opierzający się

1 - ptak o opóźnionym tempie opierzania

0 - ptak wolno opierzający się

Wiek	2	1	0
1 dzień	Dobrze rozwinięte lotki I i II rzędu	Dobrze rozwinięte lotki I rzędu i kilka lotek II rzędu	Brak lotek II rzędu
10 dni	Dobrze rozwinięte lotki I i II rzędu, skrzydła dochodzą do ogona	Lotki II rzędu krótsze od lotek I rzędu, brak ogona	Brak lub bardzo słaby rozwój lotek II rzędu
8 tygodni	Ptak całkowicie opierzony	Grzbiet słabo opierzony	Nieopierzony grzbiet

GENY WARUNKUJĄCE SZYBKOŚĆ OPIERZANIA SIĘ KURCZĄT

I - geny sprzężone z płcią

K - wolne opierzanie: ♂ KK, ♀ K-

k - szybkie opierzanie: ♂ kk, ♀ k-

II - autosomalne allele wielokrotne

T - szybkie opierzenie: ♂ TT, ♀ TT

t^s - opierzenie opóźnione: ♂ t^s t^s, ♀ t^s t^s

t - wolne opierzenie: ♂ tt, ♀ tt

Efekt działania genów autosomalnych widać tylko u kurcząt mających w genotypie sprzężony z płcią recesywny gen kk lub k-, w przypadku dominującego genu K wszystkie kurczęta będą się wolno opierzać, niezależnie od zestawu genów T, t^s, t.

Przykąłd wykorzystania genów K, k do autoseksingu:

♂ x ♀

szybkie opierzanie wolne opierzanie

kk K-

| X |

♂ kK ♀ k-

wolnoopierzające się kogutki do likwidacji szybkoopierzające się kurki do chowu

SEKSOWANIE - rozpoznawianie płci u jednodniowych piskląt

Wykonuje się w celu: oddzielenia samic od samców
Wykorzystanie seksowania w zależności od rodzaju stada:

Reprodukcyjne	Towarowe nieśne	Towarowe - brojlery
osobny chów ♂♂ i ♀♀ różne zapotrzebowanie na ♂♂ i ♀♀ z danej linii różne wymagania żywieniowe	♂♂ zbędne - likwidacja ♀♀ do chowu: produkcja jaj spożywczych duża oszczędność kosztów odchowu stada	osobny chów ♂♂ i ♀♀ różne tempo wzrostu: różnice w masie ciała możliwość uboju w różnym wieku lepiej wyrównane stado

METODY SEKSOWANIA PISKLĄT

SEKSOWANIE NA PODSTAWIE metody japońskiej (klasycznej), czyli różnic w wyglądzie stakulub autoseksing (pisklęta samoseksujące), czyli różnic w wyglądzie zewnętrznym. Dzieli się go na feathersexing (różnice w szybkości opierzenia) i coloursexing (różnice w barwie puchu).

Metoda japońska	Autoseksing
wykonywana przez seksera wymaga wynicowania steku bezpośrednio po wylęgu (później różnice znikają) duża dokładność - zależy od umiejętności seksera i czasu jaki minął od wylęgu	wykonywana przez pracownika ZWD ocena wzrokowa - szybka czas jaki minął od wylęgu nie ma znaczenia (różnice nie znikają) duża dokładność - zależy od solidności pracownika

ZACHOWANIE PISKLĄT POD PROMIENNIKIEM CIEPŁA W ZALEŻNOŚCI OD TEMPERATURY

Za zimno - pisklęta gromadzą się w centrum pod promiennikiem

Za ciepło - pisklęta trzymają się na obwodzie promiennika

Temperatura prawidłowa - pisklęta równomiernie rozmieszczone pod promiennikiem

WYCHOWALNIA PRZYGOTOWANA NA PRZYJĘCIE PISKLĄT

Sucha podłoga i sucha równo rozłożona ściółka.
Ilość i rozmieszczenie i sprzętu do karmienia i pojnika dostosowane do obsady ptaków - łatwy dostęp.
Wilgotność względna: - 65%
Wentylacja:

Prędkość ruchu powietrza nie większa niż , 15 m/sek.
Nawiew świeżego powietrza tak ustawiony by uniknąć spadania zimnego powietrza na pisklęta.

Zapewnić pisklętom właściwą temperaturę: przez pierwsze dwa tygodnie pisklęta nie mają jeszcze rozwiniętej termoregulacji.

Wstępne nagrzanie budynku przez 24 do 36 godzin tak by uzyskać temperaturę ściółki ok. 28 - 32 stopni, a w strefie bytowania piskląt ok. 30 - 32 stopnie. Nawet w dobrze ogrzanych pomieszczeniach ściółka ma temperaturę niższą od powietrza o około 2 - 3 stopni.
Określić optymalną temperaturę w wychowalni na podstawie obserwacji zachowania piskląt. Tylko obserwacja zachowania ptaków pozwala prawidłowo dostosować temperaturę otoczenia do temperatury ciała - każda grupa piskląt ma inne wymagania.

ODCHÓW KURCZĄT HODOWLANYCH

Podstawowe cele:

Utrzymanie ciała kurek w całym okresie odchowu zgodnie ze standardem dla danego rodu lub linii
Uzyskanie, w momencie osiągnięcia dojrzałości płciowej, masy ciała kurek zgodnej ze standardem dla danego rodu lub linii.
Dobre wyrównanie stada pod względem masy ciała.

Stado uważa się za bardzo dobrze wyrównane, gdy masa ciała co najmniej 80% zważonych ptaków mieści się w przedziale : średnia arytmetyczna z 10% średniej masy ciała; dobrze wyrównane: od 75 do 80% ptaków,

średnio: od 70 do 75% ptaków,

źle: poniżej 70% ptaków.

Metoda kontroli:

Cotygodniowe ważenie indywidualne lub grupowe (próba min. 100 szt.),
Obliczanie średniej masy ciała i zmienności tej cechy,
Porównanie uzyskiwanych wyników z krzywą wzrosku.

WPŁYW ZŁEGO WYRÓWNANIA MASY CIAŁA W STADZIE W OKRESIE ODCHOWU NA WYNIKI PRODUKCYJNE STADA NIOSEK

Nierównomierne wchodzenie stada w nieśność - dłuższy okres rozniesienia stada
Duża zmienność masy noszonych jaj
Niższa nieśność
Krótszy okres użytkowania stada
Kanibalizm
Większe brakowania i upadki

PTEROFAGIA I KANIBALIZM W ODCHOWIE KURCZĄT

Przyczyna

Przeciwdziałanie

Wolne opierzenie
Duża zmienność masy ciała
Za duże natężenie światła w wychowalni
Niedostateczna wentylacja
Za duża obsada na 1m2
Nuda
Błędy żywienia:

niedobór aminokwasów egzogennych
niedobór witaminy B12
niedobór związków mineralnych

Stosowanie czerwonego oświetlenia

Rozsypywanie ziarna na ściółkę

OKRES ODCHOWU

Cel: osiągnięcie standardu masy ciała przy małej zmienności

wzrost ptaków
proces kostnienia
zmiana upierzenia

Szybko zmienia się zapotrzebowanie pokarmowe; stale rosnąca ilość pobieranej paszy.

OKRES PRZEDNIEŚNY

Cel: przygotowanie kurek do nieśności

wzrost ptaków
szybki rozwój układu rozrodczego
gromadzenie rezerw wapnia

Zmienia się zapotrzebowanie pokarmowe; rośnie ilość pobieranej paszy.

OKRES NIESNOŚCI

Cel: uzyskanie dużej liczby jak o jakości zgodnej ze standardami jakościowymi

zakończenie wzrostu
nieśność

Ustala się dzienne pobieranie paszy; ustala się dzienne zapotrzebowanie pokarmowe.

ZMIANY ZACHODZĄCE W WYGLĄDZIE MŁODYCH KUR KRÓTKO PRZED OSIĄGNIĘCIEM DOJRZAŁOŚCI PŁCIOWEJ

Grzebień i dzwonki: wybarwiają się na intensywny czerwony kolor i wyraźnie się powiększają.

Jama brzuszna: zwiększa się jej pojemność.

Kości łonowe: stają się elastyczne, powiększa się odstęp między wyrostkami kości łonowych.

Odbyt: staje się szeroki, bladoróżowy i rozpulchniony.

Oczy: tęczówka wybarwia się na pomarańczowo-czerwony kolor.

Użytkowanie nieśne: stado rodzicielskie → stado towarowe → produkt

HODOWLA DROBIU

ĆWICZENIA 4

Zużycie paszy na produkcje 1 kg jaj

Zużycie paszy = masa spożytej paszy (kg)/masa zniesionych jaj (kg)

Wynosi: 2,2 - 2,4 kg paszy/1kg jaj

Zależy od:

% nieśności!

wieku (nieśność maleje)

masy ciała nioski

masy jaja

jakości i formy paszy

zbilansowania wartości odżywczej
użytych komponentów
formy: granulowana/sypka
warunków utrzymania:

głownie temperatury
strat paszy

Orientacyjne wyniki produkcyjne w stadach towarowych kur nieśnych

Masa ciała nioski 1.3 - 2.0 kg

Wiek rozpoczęcia nieśności 18 - 19 tyg.

Długość okresu produkcji nieśnej 56 - 64 tyg.

Wiek likwidacji stada 74 - 82 tyg.

Liczba jaj od nioski w stosunku do stanu średniego stada 310 - 340 jaj

Liczba jaj od nioski w stosunku do stanu początkowego stada 300 - 330 jaj

Średnia masa jaja 63 - 68 g

Zużycie paszy na 1 kg jaj 2.15 - 2.25 kg

Śmiertelność do 7%

Dzienne spożycie wody 250 - 300 ml

Dzienne spożycie paszy 110 - 120 g

Wskaźniki produkcyjne liczone w stadach towarowych kur nieśnych

Procent nieśności (%)

% nieśności = liczba zniesionych jaj/liczba kur x liczba dni x 100

Liczba jaj od nioski w stosunku do stanu średniego stada (szt.)

Średnia produkcja = liczba zniesionych jaj/średnia liczba niosek

Liczba jaj od nioski w stosunku do stanu początkowego stada (szt.)

= liczba zniesionych jaj/początkowa liczba niosek

Śmiertelność (%)

Śmiertelność = liczba niosek padłych/liczba niosek stanu początkowego x 100

Przeżywalność (%)

Przeżywalność = liczba niosek stanu końcowego/liczba niosek stanu początkowego x 100

Warunki utrzymania stada towarowego kur niosek

Obsada:

na ściółce: 6 - 7 szt./m2
na ruszcie: 10 szt./m2
w klatkach (3 poziomy): 16 szt./m2

Temperatura: 14 - 21 stopni C

Wilgotność względna: 75%

Oświetlenie:

natężenie światła 2,5W/m2 (10-20 Lx)
długość dnia: 14-16 godzin

Wentylacja:

zimą: 0,5 m2/1h/1kg masy ciała
latem: 5 m2/1h/1kg masy ciała

Wyposażenie kurnika w sprzęt:

do pojenia
do zadawania paszy
do wentylacji
do ogrzewania
do oświetlania

Gniazda do znoszenia jaj: 1 gniazdo dla 4 - 5 niosek

W jednym jaju o masie około 60 g niska traci z organizmu około:

40 g wody
90 - 100 Kcal
6 - 7 g białka
2 g wapnia

Główne cele programu światła:

uzyskanie wymaganej i wyrównanej masy ciała kurcząt w momencie zakończenia odchowu
wprowadzenia stada w nieśność możliwie wcześnie, ale po uzyskaniu dojrzałości somatycznej
uzyskiwanie wysokiej i długo utrzymującej się nieśności
uzyskania wyrównanej i dużej masy znoszonych jaj

Główne zasady programu światła:

krótki dzień w okresie odchowu - nie wolno go wydłużać
rozpoczęcie stopniowego wydłużania dnia w okresie nieśnym
długi dzień w okresie produkcji nieśnej - nie wolno go skracać

Korzyści płynące ze stosowania programów światła:

Uniknięcie sezonowości produkcji

stała produkcja przez cały rok
większe możliwości zbytu
Uniknięcie przedwczesnej dojrzałości

wysoka i wyrównana masa jaj
mało jaj dwużółtkowych i jaj o zdeformowanej skorupie
niska śmiertelność (m. in. Mniej przypadków wypadania jajowodu, ograniczenia kanibalizmu okołostekowego)
Wczesne rozpoczęcie nieśności

niższy koszt odchowu
Równoczesne wejście całego stada w nieśność

krótki okres rozniesienia
wcześniej osiągnięcie szczytu nieśności
wysoki i długo utrzymujący się szczyt nieśności
Powolne obniżenie nieśności po szczycie

wysoka produkcja
długi okres opłacalnej produkcji

Obowiązkowe elementy oznakowania na opakowaniach

data minimalnej trwałości
metoda chowu
klasa wagowa
zakład pakowania
liczba zapakowanych jaj
klasa jakościowa

Klasy wagowe jaja spożywczych

Symbol

Nazwa klasy

Masa jaja

Bardzo duże

Duże

Średnie

Małe

73 g i więcej

od 63 g do 73 g

od 53 g do 63 g

od 48 g do 53 g

Obowiązkowe oznakowanie na skorupie

Od 1.05.2004 dotyczy jaj klasy „A”

3-Pi-wet. Nr ident

Kod producenta

- Kod sposobu chowu

0 chów ekologiczny

1 chów z wolnym wybiegiem

2 chów ściółkowy

3 chów klatkowy

- Kod pochodzenia - kod Państwa członkowskiego rejestrującego fermę, zawiera dwie litery np.:

Be Belgia

De Niemcy

Pl Polska

- Weterynaryjny numer identyfikacyjny =

Nr fermy + ewentualnie nr kurnika/stada

ĆWICZENIA 5
Były z tą miłą panią przy której nie można robić fotek.

HODOWLA DROBIU

ĆWICZENIA 6

Wymagania stawiane brojlerom:

1. Szybkie tempo wzrostu

Tempo wzrostu = masa końcowa - masa początkowa / ½ (masa końcowa + masa początkowa) x 100%

- niższe zużycie paszy

- krótszy czas produkcji

- lepsze wyrównanie stada

2. Dobre wykorzystanie paszy

- niskie zużycie paszy na 1 kg przyrostu:

ok. 1,8 - 2,2 kg paszy/1 kg przyrostu masy ciała

3. Szybkie opierzanie

- zapobiega kanibalizmowi

- łatwiejsza obróbka w rzeźni

- niższe zużycie paszy

4. Białe upierzenie

- względy estetyczne

5. Jasna skóra

- względy estetyczne

6. Prawidłowa budowa ciała

- szeroka klatka piersiowa

- dobrze wypełnione uda i podudzia

7. Wysoka wydajność rzeźna: 70-75%

wydajność rzeźna = masa tuszki patroszonej/masa ciała przed ubojem x 100%

Orientacyjne wyniki produkcyjne uzyskane w stadach brojlerów

		Kurczęta	Indyki ♂♂ ♀♀	Kaczki pekin	Kaczki piżmowe ♂♂ ♀♀	Kaczki mulardy*
Wiek uboju	tyg.	6-7	22-24 14-16	7-8	11-12 9-10	8
Masa ciała	kg	2,2-3,0	18,0-21,0 7,5-9,5	2,5 - 3,0	ok. 4,5 ok. 2,5	3,3 - 3,6
Zużycie paszy na 1 kg masy ciała	kg	1,9-2,2	3,0 2,5	3,0 - 3,4	2,8-3,0 2,9-3,1	3,0 - 3,5
Śmiertelność	%	5-6	8-8,5 4,5-5,5	2,0	4,5 4,0	4,0

*♂ piżmowy x ♀ pekin

Stada rodzicielskie brojlerów

Cechy użytkowości rozpłodowej	Kury	Indyki	Kaczki Pekin	Kaczki piżmowe
Masa ciała (kg)
samce	3,6	22,5	3,5	5,0
samice	2,2	8,5	3,0	3,6
Dojrzałość reprodukcyjna (tyg.)	25	33	23	29
Okres nieśności (tyg.)	41	24	41	56*
Liczba jaj zniesionych (szt.)	185	100	200	180
Wylęg jaj nałożonych (%)	85	78**	78	75
Liczba piskląt	144	70	150	140

*2 cykle po 22 tygodnie nieśności, 12 tygodni między nimi na wymianę piór

**inseminacja

Masa ciała przed ubojem

100%

/ | \

podroby jadalne tuszka patroszona odpady niejadalne

4% 71% 25%

3-2% 78-84% 19-14%

5,5% 67% 27,5%

/ | \

skóra + tłuszcz mięśnie kości

16% 42% 13%

8,5-9% 57-62% 11-11,5%

23,3% 31,5% 10,7%

/ | \

mięśnie nóg mięśnie piersiowe mięśnie pozostałe

15% 14% 13%

18-20% 23-25% 15-17%

7,7% 11,3% 12,4%

- kurczęta 7 tyg.

- indyki: indyczki 15 tyg. - indory 22 tyg.

- kaczki 8 tyg.

Orientacyjne wyniki produkcyjne w chowie brojlerów kurzych

długość chowu	masa ciała	zużycie paszy	upadki
dni	kg	kg paszy/kg masy ciała	%
42	2,2 - 2,5	1,9-2,0	do 5
49	2,5 - 3,0	2,0-2,2	do 6

Zużycie paszy na 1 kg przyrostu masy ciała

zużycie paszy = masa spożytej paszy (kg)/masa uzyskanego przyrostu (kg)

wynosi:

od 1,8 - 1,9 kg paszy/1 kg przyrostu w 6 tygodniu

do 2,0 - 2,2 kg paszy/1 kg przyrostu w 7 tygodniu

zależy od:

1. tempa przyrostu I

- wieku (tempo wzrostu maleje)

2. jakości i formy paszy

- zbilansowanie wartości odżywczej

- użytych komponentów

- formy: granulowana/sypka

3. warunków utrzymania:

- głównie temperatury

- strat paszy

Wyniki produkcyjne indyków rzeźnych - indory

Indyki w typie ciężkim Indyki w typie średnio-cieżkim

wiek (tyg.)	masa ciała (g)	zuż. paszy (kg/kg)	wiek (tyg.)	masa ciała (g)	zuż. paszy (kg/kg)
16	14,5-15,5	2,2-2,3	16	13-14	2,2-2,4
18	17-18	2,3-2,4	18	14,5-16	2,3-2,6
20	19,5-20,5	2,5-2,6	20	16,5-18	2,5-2,8
22	21,5-22,5	2,7-2,8	22	18-19,5	2,7-3,1

Wyniki produkcyjne indyków rzeźnych - indyczki

Indyki w typie ciężkim Indyki w typie średnio-cieżkim

wiek (tyg.)	masa ciała (g)	zuż. paszy (kg/kg)	wiek (tyg.)	masa ciała (g)	zuż. paszy (kg/kg)
12	7-7,5	1,9-2,1	12	6-7	2,0-2,1
14	8,6-9,5	2,1-2,3	14	7,5-8	2,2-2,3
16	10-10,6	2,4-2,5	16	8,5-9,5	2,4-2,5

Typ ciężki:

BUT Big 6

Hybrid XL

Hybrid Converter

Nicholas 700

Typ średnio-cieżki:

BUT 8

BUT 9

Hybrid /Grade Master

Nicholas 300

Wskaźniki oceny surowca rzeźnego

Wydajność rzeźna = masa tuszki patroszonej/masa ciała przed ubojem x 100%

Wydajność dysakcyjna = masa mięśni, skóry i tłuszczu/masa tuszki patroszonej x 100%

Otłuszczenie = masa tłuszczu wewnętrznego/masa ciała przed ubojem x 100%

Kurczęta brojlery zawierają średnio 2-5% tłuszczu wewnętrznego w stosunku do masy ciała przed ubojem.

Ogólna zawartość tłuszczu w ciele brojlera - 15-20%

W mięsie jasnym - ok. 1%

W mięsie ciemnym - ok. 2,5%

W skórze - ok. 25%

Nadmierna ilość tłuszczu jest niekorzystna dla:

- producentów drobiu - wzrost kosztów produkcji

- rzeźni drobiu

* zmniejszenie wskaźnika wydajność poubojowej

*problem z oczyszczeniem ścieków

- konsumentów

Europejski indeks produkcyjny

EIP = średnia masa ciała (kg) x przeżywalność/zużycie paszy na 1 kg przyrostu x liczba dni odchowu x 100

W Europie Zachodniej wartości EIP równe:

240 - wynik bardzo dobry

220 - wynik dobry

w Polsce wartości EIP równa 210 uznana za wynik dobry

Wady dyskwalifikujące kurczęta

- Odgnioty na piersi (pęcherze piersiowe)

Występowanie zależne od masy ciała, wieku, stanu zdrowia, stopnia opierzenia klatki piersiowej i od płci kurcząt. Najczęściej występują u brojlerów chowanych na wilgotnej ściółce o zeskorupiałej powierzchni oraz w klatkach.

- Schorzenia nóg

Powodem występowania są najczęściej błędy żywieniowe. Najczęściej występują u brojlerów chowanych w klatkach - brak ruchu.

- Złamania kończyn

Są wynikiem brutalnego obchodzenia się z kurczętami w trakcie chwytania ptaków i transportu do rzeźni.

- Stłuczenia mięśni (sińce)

Są spowodowane uderzeniem o twarde przedmioty. Powstają głównie w czasie odchowu (np. uderzenia o ostre wystające krawędzie karmideł i poideł) oraz w czasie chwytania ptaków (np. za skrzydła po kilka sztuk do ręki) i transportu do rzeźni (np. nieostrożne wkładanie i wyjmowanie ptaków ze skrzynek, rzucanie skrzynkami).

- Braki w upierzeniu

Główne przyczyny to wolne opierzanie się kurcząt, wyskubywanie piór (pterofagia), błędy żywieniowe (np. niedobory aminokwasów egzogennych i witamin), złe warunki środowiskowe (np. nadmierne zagęszczenie, zła wentylacja, za wysoka temperatura i wilgotność, obecność mykotoksyn).

HODOWLA DROBIU

ĆWICZENIA 7

MIESZANKA PEŁNOPORCJOWA

Jest to pasza zawierająca - w pobranej dziennej porcji - wszystkie składniki pokarmowe niezbędne do życia i produkcji w ilości dostosowanej do aktualnych potrzeb ptaka (np. wiek, wielkość produkcji, temperatura).

Bilansując wartość odżywczą mieszanek pełnoporcjowych dla drobiu należy uwzględnić:

- Energię metaboliczną (w 1 kg paszy) - limituje wielkość dziennego spożycia paszy

- Białko ogólne (%) - bilansowanie aminokwasów egzogennych (białko jaja jest tzw. „wzorcem białka”)

- Włókno surowe (%) - ptaki nie produkują enzymów trawiących włókno pokarmowe

- Wapń ogólny (%) - niska przyswajalność malejąca z wiekiem kur

- Fosfor przyswajalny (%) - niska przyswajalność fosforu z fitynianów roślinnych

ORINTACYJNY SKŁAD MIESZANKI PEŁNOPORCJOWEJ DLA DROBIU

Podstawowe źródło energii

- śruty zbożowe (60 - 80%): kukurydziana, pszenna, owsiana, jęczmienna (łuskana), żytnia i pszeniczna

- oleje roślinne (max. 5%): sojowy, słonecznikowy

Podstawowe źródło białka roślinnego

- śruty poekstrakcyjne (15 - 30%) - sojowa, słonecznikowa, arachidowa, rzepakowa „00”

Podstawowe źródło związków mineralnych (makroelementy: ca, P, NaCl) - 8 - 10%

- kreda pastewna

- wapienie

- fosforany

- sól pastewna

Premiksy - 0, 5 - 4%

PREMIKSY - dodatki do paszy będące:

a) Uzupełnieniem:

- mikroelementów

- aminokwasów

- witamin

- barwników

b) Głównym źródłem:

- enzymów

- przeciwutleniaczy

- środków grzybobójczych

PRZYKŁAD STOSOWANEGO PREMIKSU

Składnik/jednostka/zawartość w kg premiksu

Ca/g/185,9

P/g/75,0

Na/g/23,5

Se/mg/7,5

Fe/mg/3000,0

Mn/mg/3500,0

Zn/mg/2500,0

Cu/mg/300,0

J/mg/37,50

DL-Metionina/g/55,0

Wit.A/I.U./500000,0

Wit.D3/I.U./160000,0

Wit.E/mg/2000,0

Wit.K/mg/125,0

Wit.B1/mg/100,0

Wit.B2/mg/300,0

Wit.B6/mg/200,0

Wit.B12/mg/1,0

Kw. nikotynowy/mg/1500,0

Kw. pantotenowy/mg/450,0

Kw.foliowy/mg/40,0

Chlorek choliny/mg/15000,0

Biotyna/mg/7,50

Kantaksantyna/mg/75,0

Apoester/mg/75,0

Przeciwutleniacz/mg/200,0

Ronozym P/mg/4500,0

PRZYKŁAD MIESZANKI PEŁNOPORCJOWEJ DLA KUR

Surowiec/Zawartość (%): przednieśna/nioska

Kukurydza: 47,0/57,40

Pszenica: 22,0/6,00

Otręby pszenne: 3,0/---

Śruta sojowa: 19,54/25,00

Olej sojowy: ---/1,50

Calstone: 2,0/3,50

Kreda pastewna: 3,8/3,90

Fosforan wapnia: 0,27/0,33

Sól pastewna: 0,24/0,26

Humokarbowit: 0,15/0,11

Premiks 2%: 2,0/2,0

Wartość odżywcza - obliczona

Energia metaboliczna (kcal): 2749,75/2820,93

Energia metaboliczna (MJ/kg): 12,32/12,54

Białko surowe (%): 16,28/17,51

Lizyna (%): 0,77/0,88

Metionina (%): 0,37/0,39

Treonina (%): 0,60/0,67

Tryptofan (%): 0,18/0,19

Wapń ogólny (%): 2,82/3,46

Fosfor ogólny (%): 0,67/0,67

Fosfor przysfajany (%): 0,40/0,40

Cel: osiągnięcie maksymalnej masy ciała przy:

- dobrym wyrównaniu masy ciała w stadzie

- niskim zużyciu paszy na przyrost 1 kg masy ciała

- wysokiej przeżywalności

Podstawowe procesy zachodzące w czasie odchowu:

- wzrost

- kostnienie

- zmiana upierzenia

Stale rosnąca ilość dziennie pobranej paszy;

Zmieniające się zapotrzebowanie pokarmowe

Białko (%)

- starter 22 - 24%

- grower 20 - 22%

- finiszer 19 - 20%

Energia metaboliczna (MJ)

- starter 13,0 - 13,4%

- grower - finiszer 13,8%

ŻYWNIE FAZOWE

Białko (%)

- okres wychowu: 18-19%, 14,5-15%

- okres przednieśny: 16%

- okreś nieśności: 17,5%-17%, 18,5%

Energia metaboliczna (MJ)

- okres wychowu: 11,7-11,9%, 11,3-11,5%

- okres przednieśny: 11,3-11,5%, 11,6-11,7%

- okreś nieśności: 11,6-11,7%, 11,5-11,4MJ, 11,3MJ

Wapń (%)

- okres wychowu: 1%

- okres przednieśny: 2%

- okreś nieśności: 3,5%, 3,7%, 3,9%

Spożycie paszy (g/dzień)

- początkowo 12g, w okresie nieśności stale 110 - 120g

ORIENTACYJNA WARTOŚĆ ODŻYWCZA MIESZANEK PEŁNOPORCJOWYCH STOSOWANYCH W ŻYWIENIU BROJLERÓW

Tygodnie życia/białko ogólne (%)/energia metaboliczna (Kcal/kg - MJ/kg)/Dodatki

Kaczki:

KB-1 do 3/21,0/2900/12,10

KB-2 od 4 do 8/18,0/2950/12,15

Indyki:**

Starter-1/do 3/27,5/2825/11,50/E, K, A

Starter-2/od 4 do 6/25,5/2900/12,10/E, K, A

Grower-1/od 7 do 9/23,0/3000/12,20/E, K, A

Grower-2/od 10 do 12/23,0/3000/12,20/E, K, A

Grower-3/od 13 do 15 samiec, od 13 do 17 samica/18,0/3150/13,20/E samica, E, A samiec

Finisher/od 18 do 20/16,0/3200/13,40/E

K - kokcydiostatyk, A - antybiotyk paszowy (stymulator wzrostu), E - preparat enzymatyczny

** - minimalna dawna Mn 10 - 20 mg/1kg paszy

WODA (DANE ORIENTACYJNE)

Woda stanowi:

80-85% masy ciała kurczęcia w 1 tyg. życia

50-55% masy ciała kury nioski w 42 tyg. życia

65% masy jaja

Utrata wody z organizmu ptaka:

w oddechu:

- kurczak w 1 tyg. życia ok. 3,3 g/dobę

- kura nioska w 42 tyg. życia ok. 53 g/dobę

w kale:

- kura nioska w 42 tyg. życia ok. 75% masy kału stanowi woda (przy 115 g podranej paszy nioska wydala ok. 160 g pomiotu na dobę - 120 g wody/dobę)

w jaju: ok. 35 g

Spożycie wody zależy od ilości pobranej paszy i temperatury otoczenia

Prawidłowy stosunek - woda/pasza:

Kurczęta: 1, 6 - 1, 7 : 1

Kury nioski: 1, 8 - 2, 0 : 1

Przy wzroście temperatury otoczenia z 21 stopni Celsjusza do 32 stopni pobranie wody może zwiększyć się o 100%

Skutki niedoboru wody:

„Głodujące zwierzę może stracić niemal cały swój zapas glikogenu i tłuszczu, połowę białka i około 40% wagi żywej, a mimo to żyć nadal, gdy tymczasem utrata 10% wody powoduje poważne zaburzenia a utrata 20% wody - śmierć.”

Scott, Nesheim, Young (1978, Żywienie kur)

Dobowe zapotrzebowanie na wodę kury nioski przy 75% nieśności w zależności od temperatury

Zapotrzebowanie wody (ml)

Temperatura (C)/Stosunek woda : pasza/Masa ciała (g) 1750/2000/2250

- 7,0/1,5 : 1/180/190/203

4,0/1,7 : 1/204/216/230

12,5/1,8 : 1/228/241/257

16,0/2,0 : 1/240/254/270

27,0/2,5 : 1/300/317/333

35,0/4,5 : 1/450/595/625

38,0/5,0 : 1/500/632/665

W jednym jaju o masie 60 g nioska traci z organizmu około:

- 40 g wody

- 90 - 100 Kcal

- 6 - 7 g białka

- 2 g wapnia

ZUŻYCIE PASZY NA JEDNOSTKĘ PRODUKTU

Produkcja jaj spożywczych

Zużycie paszy na 1 kg jaj

Masa spożytej paszy/masa zniesionych jaj

2, 2 - 2, 4 kg paszy na 1 kg jaj

Produkcja brojlerów

Zużycie paszy na 1 kg przyrostu masy ciała

Masa spożytej paszy/masa uzyskanego przyrostu

1, 8 - 2, 2 kg paszy na 1 kg przyrostu

Zużycie paszy zależy od:

- % nieśności (rośnie gwałtownie do 27 dnia, potem spada łagodnie)

- tempa wzrostu (spada)

- masy ciała nioski

- masy jaja

- jakości paszy

- warunków utrzymania

- strat paszy

CZYNNIKI POWODUJĄCE STRATY PASZY

Wadliwa konstrukcja karmideł 12%

Nadmiar paszy ok. 6%

- po brzegi 30%

- 2/3 wysokości 7%

- 1/2 wysokości 2%

- 1/3 wysokości 1,3%

Niska temperatura 10%

Gryzonie 1%

Pasożyty i choroby 7%

Rozsypywanie karmy 5%

Ogółem straty mogą wynieść do 40% podanej paszy