WYKŁAD 4: KREDYTY I ICH KLASYFIKACJA
Kredyt - stosunek ekonomiczny między wierzycielem a dłużnikiem.
Stosunek ten może przyjąć formę towarową, handlową lub pieniężną.
Kredyt towarowy jest pierwotną postacią kredytu. Występuje najczęściej jako kredyt dostawcy lub zaliczka odbiorcy. Sformalizowaną postacią kredytu towarowego jest weksel.
Zgodnie z prawem bankowym przez umowę kredytową bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy określoną ilość środków pieniężnych a kredytobiorca zobowiązuje do wykorzystania kredytu zgodnie z umową do zapłaty oprocentowania oraz zwrotu kredytu w umownym terminie spłaty.
Zgodnie z kodeksem cywilnym dający pożyczkę zobowiązuje się przekazana własność biorącego określoną ilość pieniędzy lub określoną ilość rzeczy określonych, co do gatunku i jakości, a biorący pożyczkę zobowiązuje się oddać tę samą ilość pieniędzy albo tę samo ilość rzeczy tego samego gatunku i jakości.
KREDYT |
POŻYCZKA |
|
|
Zarówno umowa kredytu jak i pożyczki są umowami konsensualnymi, a więc dochodzą do skutku w momencie ich podpisania a nie wydania środków pieniężnych, bądź rzeczy. Obie te umowy są dwustronnie obowiązujące.
Weksel - krótkoterminowy dokument pożyczkowy. W dokumencie tym musi być umieszczona nazwa `weksel', nazwa wystawcy, czyli remitenta, kwota, na którą opiewa weksel ( wartość nominalna), nazwa otrzymującego pieniądze, czyli remitenta oraz data i miejsce wykupu.
Wyróżniamy conajmniej 2 rodzaje weksli:
weksle sola (własne)
weksle trasowe
Ad.1) Wystawca, czyli remitent zobowiązuje się do zapłaty określonej kwoty środków pieniężnych, określonej kwoty środków pieniężnych, określonej osobie zwanej remitentem w określonym miejscu i czasie.
Ad.2) Wystawca weksla, czyli trasant zobowiązuje trasata (osoba trzecia) do zapłaty określonej kwoty pieniężnej w określonym miejscu i czasie remitentowi. Aby trasant mógł zobowiązać trasata do spłaty musi istnieć między nimi stosunek dłużniczy. (tu mogłam coś pochrzanić z tymi trasantami trasantami etc:/)
Trasant misi zaakceptować weksel - AKCEPT WEKSLA.
Weksel może być poręczony przez banki - AWOL.
Prawa z weksla są przenoszone za pomocą INDOSU, czyli złożenia podpisu na wekslu. Podpisany na wekslu jest głównym dłużnikiem.
Weksle:
handlowe - pochodzące z operacji handlowych
Finansowe - oznaczające brak pieniędzy
Ad. 1) Mogą być przedmiotem dyskonta, w bankach komercyjnych i redyskonta w bankach centralnych.
ZAD.1 Dnia 5.12.07 firma A wystawiła dla firmy B weksel na kwotę 1000zł płatny 5.03.08. W dniu 5.01.08 firma B oddała weksel do dyskonta (wykupu przed terminem) do banku komercyjnego przy stopie procentowej 12%. Dnia 5.02.08 bank komercyjny oddał weksel do redyskonta (wykupu przed terminem) do banku centralnego, gdzie oprocentowanie sięgało 6%.
Oblicz dyskonto i redyskonto oraz ile na tej operacji zarobiły oba banki.
D=(Wn*r*t) / (360*100)
D= (1000*12*60) / (360*100) =20
W dniu 5.01.08 bank komercyjny przekaże firmie
B kwotę (1000zł - 20zł= 980zł) 980zł.
R=(1000*6*30) / (360*100) =5
BK B
995
5.02 1000Wn
BC
BK=P-R=15
BC-R(5)
Protest weksla - egzekwowanie praw weksla
Konsolidacja kredytu to zamiana zaciągniętych przez jednostkę kredytów na jeden kredyt.
Konwersja kredytu zamiana jednego kredytu na inny wraz ze zmianą warunków kredytowania.
KREDYTY:
Rodzaj kredytobiorcy - kryterium podmiotowe
Cel kredytu - kryterium przedmiotowe
Okres kredytowania
Waluta kredytu
Forma zabezpieczenia
Techniki kredytowania
Tryb kredytowania
Częstotliwości wykorzystania i spłaty kredytu
Preferencyjność
Liczba banków kredytujących
Ryzyko kredytowe
Oprocentowanie
Forma kredytowania
Ad.1) Wyodrębnia się kredyty dla:
Podmiotów gospodarczych
Ludności
Jednostek samorządu terytorialnego
Ad.2) Wyróżnia się kredyty:
Obrotowe - finansowanie bieżących potrzeb produkcyjnych, są to kredyty krótkoterminowe
Inwestycyjne - długoterminowe na inwestycje rzeczowe i finansowe
Konsumpcyjne - na kredytowanie zakupu dóbr przez ludność
Ad.3)
Krótkoterminowe < 1 roku
średnioterminowe 1<x<3 lata
długoterminowe > 3 lata
Ad.4)
złotowe
dewizowe
Ad.5)
kredyt lombardowy
kredyt hipoteczny
Ad. a) Pod zastaw ruchomości, papierów wartościowych, metali szlachetnych, a także towarów
Ad. b) Pod zastaw hipoteki
Ad.6)
docelowe - przeznaczone na sfinansowanie jednej lub ściśle określonych kilku transakcji
linia kredytowa - limit kredytowy w ramach, którego można sfinansować wiele powtarzających się transakcji w czasie trwania umowy. Może być kredytem odnawialnym (rewolwingowym?), gdy każda spłata całości lub części kredytu powoduje, że odnawia się on o spłaconą kwotę.
Rolowany kredyt - kredyt, w którym bank wielokrotnie przedłuża termin jego spłaty
Ad.7)
Kredyty na rachunku bieżącym(debetowym)
Kredyty w rachunku kredytowym
Ad.8)
Kredyty jednorazowe
Kredyty uruchamiane w transzach, które są wykorzystywane w kilku częściach. Wysokość transz i terminy ustalone są w umowie
Ad.9)
Preferencyjne
Komercyjne - pełna odpłatność
Ad.a) na korzystniejszych warunkach bo koszty kredytu mogą pokrywać rożnego typu agencje (np. agencja rozwoju i modernizacji rolnictwa)
Ad.10)
Jeden bank
Kilka banków - konsolidacja
Ad.11)
Kredyty normalne
Poniżej standardu
Wątpliwe - opóźnienie w spłacie kredytu 3<x<6 m-cy
Stracone - opóźnienie w spłacie kredytu >6m- cy i nastąpiło drastyczne pogorszenie się sytuacji finansowej kredytobiorcy
Ad.12)
Stałe
Zmienne
Ad.13)
Kredyt wekslowy - dyskontowy lub akceptacyjny∗
Czekowy
Dewizowy
Skup wierzytelności krótkoterminowych w kraju przez terminem, czyli factoring
Skup wierzytelności długoterminowych w eksporcie i imporcie
∗ Kredyt akceptacyjny, polega na tym, że bank odpłatnie akceptuje weksle ciągnione na niego przez kredytobiorcę. Oznacza to, że bank zobowiązuje się, że w przypadku, gdy klient nie dostarczy środków na wykup weksla udzieli mu kredytu akceptacyjnego, czyli wykupi weksel.
D- dyskonto
R - redyskonto
Wn - wartość nominalna weksla
r - stopa dyskontowa/redyskontowa
t - czas od momentu dyskonta/ redyskonta do terminu płatności
BC - bank centralny
BK - bank komercyjny