ORGANIZACJA JAKO STRUKTURA
Struktura organizacyjna - istota organizacji
zbiór różnych elementów organizacyjnych, czyli: pojedynczych stanowisk pracy, komórek i jednostek organizacyjnych oraz powiązań miedzy nimi
„zbiór określonych relacji zachodzących między elementami przedmiotu złożonego, nie uwzględniający elementów, tzn. bez względu na to, czym owe elementy są”
T.Pszczołowski
„forma, jaką przyjmują interakcje zachodzące między jednostkami”
Ch.Perrow
Funkcje struktury organizacyjnej
narzędzie kierowania (przełożony-> podwładny; szczeble, rozpiętość kierowania, wskaźnik
centralizacji)
scalanie składników organizacji (statut, regulamin i schemat organizacji)
zapewnienie równowagi (charakter życzeniowy - żeby nie było przerostów w organizacji
<za dużo, lub za mało przełożonych, 1 manager - 7-8 ludzi>)
zapewnienie synchronizacji procesów (procesy produkcji, realizacji zamówienia, obsługi klienta)
dążność do stabilizacji (statyczne narzędzie kierowania)
wiązanie organizacji z otoczeniem (organizacja w małym stopniu wpływa na otoczenie,
otoczenie w dużym stopniu wpływa na organizacje)
Cechy struktury organizacyjnej - wielowymiarowość
podział pracy
formalizacja - sposób kierowania ujęty w dokumentacji organizacyjnej
standaryzacja - standardy działania (powtarzalne), wygląd pracowników itp.
rozpiętość kierowania - ilość osób podległych przełożonemu
konfiguracja - sposób rozmieszczenia jednostek organizacyjnych w strukturze
autorytet - wynikający z: pozycji organizacyjnej, wykształcenia, doświadczenia zawodowego
koordynacja
delegowanie uprawnień - zazwyczaj w dół (etapowe odciążanie kierownictwa spółki)
autonomia - trójkąty autonomiczne
system procedur
system przepisów
profesjonalizacja - podwyższanie jakości świadczonych usług przez poszczególne komórki
struktur organizacyjnych)
programowanie - kodowanie, czyli wprowadzanie nawyków np. przepływ informacji
centralizacja - rozmieszczenie władzy i uprawnień decyzyjnych
Specjalizacja
swoisty proces wyodrębniania z całości pewnych dziedzin, dokonywania podziału pracy, funkcji, a także osiągania umiejętności czy biegłości
intensyfikacja jednorodności
przeciwieństwo uniwersalizacji, kumulacji różnorodności
UWAGA!!! machinalizacja, monotonia
<job enreachment>
Rodzaje specjalizacji
- kryteria grupowania
procesy |
kryterium technologiczne
|
zdarzenia |
kryterium produktu kryterium zadaniowe kryterium funkcji
|
relacje |
kryterium czasu kryterium przestrzeni
|
elementy otoczenia |
kryterium klienta kryterium rynku |
Hierarchia
Układ pewnych dowolnych elementów, rzeczy, zdarzeń, ocen, w którym na podstawie jakichś złożonych reguł każdy z nich jest podporządkowany pewnej liczbie klas.
Czynniki powodujące występowanie hierarchii:
podział pracy różnicujący funkcje w zespole
zasada ograniczonej rozpiętości kierowania
Korzyści z zastosowania hierarchii:
stabilność elementów składowych,
niski stopień wymiany informacji
mniejsza złożoność
Rozpiętość kierowania -
liczba bezpośrednich podwładnych, którymi można sprawnie kierować
1.Koncepcja Graicunasa
O rozpiętości decydują kontakty komórkowe wynikające z więzi służbowej.
bezpośrednie stosunki pojedyncze
stosunki krzyżujące się
bezpośrednie stosunki grupowe
2.Koncepcja Stiegliza
Czynniki wpływające na rozpiętość:
podobieństwo funkcji
przestrzenne rozmieszczenie
złożoność funkcji
stopień uwagi kierownika
koordynowanie
planowanie
pomoc organizatorska
Centralizacja
proces przesuwania prawa do podejmowania decyzji w górę hierarchii organizacyjnej
rozmieszczenie władzy (uprawnień) między stanowiskami kierowniczymi różnych szczebli struktury organizacyjnej
Wymiar centralizacji określa wewnętrzną strukturę władzy.
WŁADZA
Centralizacja przedsiębiorstwa jest konieczna:
w kryzysie
gdy mało jest czasu na podjęcie decyzji
w trakcie przeprowadzania zmian
kiedy kierownik kocha władze;) (fanatyczny centralista)
D
Formalizacja
świadomy i racjonalny proces kształtowania reguł organizacyjnych
proces utrwalania struktury organizacji za pomocą przepisów, norm, zasad, ról i wszelkich reguł odnoszących się do celów organizacji i sposobów ich osiągania
Wymiar formalizacji określa sposób funkcjonowania organizacji ujęty w dokumentacji organizacyjnej
5
Cechy podmiotu
(możność egzekwowania posłuszeństwa)
Relacje między podmiotami
(proces egzekwowania posłuszeństwa)