PR DYPL .DOC, PRACA DYPLOMOWA


AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ

WYDZIAŁ WOJSK LĄDOWYCH

Do użytku służbowego

Egz. Nr...........

PRACA DYPLOMOWA

AKTUALNE POGLĄDY ORAZ MOŻLIWOŚCI UŻYCIA BATALIONU ROZPOZNAWCZEGO DZ DO ROZPOZNANIA NA RZECZ OGNIOWEGO RAŻENIA PRZECIWNIKA

Referat

OPRACOWAŁ KIEROWNIK PRACY

kpt. inż. Wiesław MARSZAŁEK płk dr Marian ŁOKOCIEJEWSKI

0x08 graphic
WARSZAWA 1998 r.

SPIS TREŚCI

WSTĘP

WSTĘP

Gdyby każdorazowo można było przewidzieć zamiary przeciwnika, wówczas można mu też każdorazowo sprostać słabszą armią. Głęboka wiedza o przeciwniku, to połowa zwycięstwa.

(Fryderyk II)

I

nformacja zawsze odgrywała olbrzymią rolę w działaniach bojowych. Pojęcie to obejmuje całokształt wiadomości zdobywanych i przetwarzanych w procesie decyzyjnym oraz kierowanych do wojsk w formie zadań.

Do zdobywania informacji powołane zostały pododdziały i oddziały rozpoznawcze, odpowiednio zorganizowane i wyposażone w techniczne środki. Efekty ich działań często decydowały o losach bitew i wojen.

W ubiegłych latach rozpoznanie traktowane było jako jeden z rodzajów zabezpieczenia działań bojowych. Wynikiem tego było to, że nie nadawano mu należytego znaczenia. W ostatnich latach w wyniku restrukturyzacji wojsk ranga rozpoznania wzrosła, co znalazło swoje odbicie w obowiązujących obecnie regulaminach. Wyodrębnienie go z przedsięwzięć zabezpieczenia bojowego stanowi o jego ważności.

Wyniki rozpoznania wpływały zawsze na trafność podejmowanych decyzji przez dowódcę i w końcowym efekcie na wyniki działań bojowych. Szczególną rolą rozpoznania jest również dostarczanie niezbędnych danych umożliwiających prowadzenie skutecznego ognia przez artylerię. Dlatego zadaniem rozpoznania, obok dostarczania danych o sytuacji niezbędnych do podjęcia decyzji do walki, jest dostarczanie wiarygodnych, dokładnych i terminowych informacji o obiektach w zasięgu ognia własnej artylerii.

Aby nowoczesne środki rozpoznania spełniały swoja rolę, muszą być odpowiednio użyte oraz wyposażone w systemy przekazywania danych rozpoznawczych. Wtedy informacje o rozpoznanych obiektach będą dokładne i wiarygodne. Wzrastająca dynamika działań bojowych wojsk i stosowanie przez potencjalnego przeciwnika systemów rozpoznawczo-uderzeniowych wymagają ciągłego skracania czasu wymiany informacji, która to w istotny sposób wpływa na czas reakcji ogniowej. Wyspecjalizowane pododdziały rozpoznawcze wojsk artylerii nie zawsze będą w stanie zapewnić nieprzerwany strumień informacji o przeciwniku i jego środkach, dlatego też należy się zastanowić czy pododdziały rozpoznania ogólnowojskowego nie byłyby w stanie wspomóc jednostek artylerii w rozpoznaniu na rzecz ogniowego rażenia przeciwnika ?

Okres przed studiami dyplomowymi w AON spędziłem pracując na stanowiskach służbowych w pionie rozpoznawczym od dowódcy plutonu do dowódcy kompanii, czasowo pełniąc obowiązki kierownika sekcji rozpoznania brygady. Wiele lat służby odbyłem w batalionie rozpoznawczym w POW. Byłem świadkiem zmian organizacyjnych tego pododdziału. Nabyte w tym czasie doświadczenia, uzupełnione teorią rozpoznania wojskowego, pozwoliły mi na zebranie wielu wniosków i spostrzeżeń. Zamierzam przedstawić struktury organizacyjne i wyposażenie batalionu rozpoznawczego dywizji oraz dokonać analizy możliwości realizacji zadań przez ten batalion, szczególnie do rozpoznania na rzecz ogniowego rażenia przeciwnika.

Podjęty temat zasugerował potrzebę rozpatrzenia następujących problemów:

  1. Jakie obiekty rozpoznania będą celem działalności elementów rozpoznawczych batalionu rozpoznawczego ?

  1. Jakie są możliwości sił i środków rozpoznawczych batalionu rozpoznawczego w zakresie realizacji zadań rozpoznawczych dla potrzeb dywizji ?

  2. Jakie możliwości prowadzenia rozpoznania na rzecz ogniowego rażenia przeciwnika ma batalion rozpoznawczy?

Odpowiedzi na powyższe problemy zostały przedstawione w następujących rozdziałach:

Przedstawione problemy rozwiązywałem różnymi sposobami, między innymi metodą analizy materiałów źródłowych, obserwacji ćwiczeń akademickich, badania sądów oficerów rozpoznania, a także na podstawie własnych przemyśleń opartych na doświadczeniach zdobytych w dotychczasowej pracy zawodowej. W celu lepszego zobrazowania treści posłużyłem się schematami, wykresami i tabelami.

W związku z obszernością tematu starałem się skupić na najważniejszych problemach dając odpowiedzi na postawione pytania. Pozostałe problemy wymagają w przyszłości dalszych badań.

1. ANALIZA JAKOŚCIOWA I ILOŚCIOWA OBIEKTÓW ROZPOZNANIA W PASIE DZIAŁANIA DYWIZJI

A

by móc zweryfikować zdobyte dane (informacje) o przeciwniku i określić ich przydatność w procesie walki zbrojnej, dokonano podziału informacji na
dwie grupy:

Konsekwencją tego podziału jest podział obszaru objętego rozpoznaniem związku taktycznego na strefy: ogólnego i szczegółowego zainteresowania. Głębokość strefy ogólnego zainteresowania dywizji obejmuje ugrupowanie korpusu przeciwnika i sięga do rubieży rozmieszczenia sił, które mogą wpływać na działania w kolejnym dniu walki. Głębokość strefy szczegółowego zainteresowania obejmuje ugrupowanie przeciwnika równorzędnego i sięga rubieży rozmieszczenia sił, które mogą wpływać na działania w pierwszym dniu walki.

Przed przystąpieniem do określania ilości i jakości obiektów, jakie występują w ugrupowaniu przeciwnika, należy zdefiniować pojęcie obiekt rozpoznania.

Obiekt rozpoznania to takie zgrupowanie sił i środków walki przeciwnika, urządzeń zabezpieczenia, budowli militarnych i przedmiotów terenowych (stałych i sztucznych), które na określonym etapie działań bojowych stanowią charakterystyczną, względnie zwartą całość możliwą do wykrycia śledzenia lub potwierdzenia jej istnienia, niekoniecznie przez fizyczne stwierdzenie występowania wszystkich tworzących tę względnie trwałą całość elementów.

W obronie główny wysiłek rozpoznania skupiony będzie na tych obiektach, które zapewniają przeciwnikowi ofensywny charakter operacji. Będą to obiekty decydujące o sile uderzeniowej, możliwościach rażenia oraz manewrowości zgrupowania uderzeniowego. Natomiast w natarciu główny wysiłek rozpoznania będzie skupiony na tych obiektach, których opanowanie lub zniszczenie zapewni dywizji wykonanie zadania. Będą to obiekty kluczowe w systemie obrony przeciwnika. Tak szerokie rozumienie „obiektu” wymaga przyjęcia odpowiednich kryteriów, które pozwolą na uszeregowanie obiektów. W literaturze dotyczącej problematyki rozpoznania wyróżnia się trzy podstawowe kryteria podziału:

Przyjęcie takiej klasyfikacji umożliwia nam określenie charakteru obiektu. Ponadto z powyższej klasyfikacji wynika, że obiekt może być zakwalifikowany do różnych grup. Np. stanowisko dowodzenia /SD/ dywizji może być zakwalifikowane jako obiekt powierzchniowy, ruchomy, o znaczeniu taktycznym.

Znajomość charakterystyki obiektów pozwala dać odpowiedź na pytanie: jakie parametry obiektów powinno dostarczyć rozpoznanie na potrzeby ognia, a jakie na potrzeby oceny sytuacji ?

Do szczebla korpusu mamy w zasadzie do czynienia z obiektami ruchomymi. Tempo i częstotliwość zmian rejonów rozmieszczenia, zmiany stanowisk ogniowych są różne dla różnych obiektów. Wahać się mogą od kilku minut (np. artyleria na SO) do kilku godzin dla stanowisk dowodzenia.

Tabela nr 1. Charakterystyka obiektów pod względem manewrowości.

Obiekt (cel) rażenia

Oddalenie od przedniego

skraju /km/

Czas określenia i przekazania współrzędnych obiektu (celu) w: /min/

Czasie przebywania na SO/SS

W rejonie ześrodkowania

Bateria art. lufowej

2 - 8

do 10

do 30

Bateria art. rakietowej

5 - 15

do 5

do 30

Bateria poc. rakietowych

15 - 20

do 5

do 30

Stacje r/lok

6 - 10

do 10

20 i więcej

Obiekty naziemnego rozpoznania wzrokowego

do 4

do 15

w zależności od sytuacji

Obiekty systemu dowodzenia wojskami

5 i więcej

30 - 60

w zależności od sytuacji

Rozpoznanie na rzecz ogniowego rażenia przeciwnika wymaga analizy obiektów pod względem jakościowym i ilościowym. Rozdzielenie tych dwóch wartości spowoduje, że efektywność oddziaływania ogniowego na przeciwnika nie osiągnie zamierzonego skutku.

Pod pojęciem analiza jakościowa autor określa, że nie każdy obiekt jest taki sam pod względem rozmiarów, ruchliwości czy znaczenia operacyjnego.

Przy rozpatrywaniu analizy ilościowej obiektów sytuacja jest znacznie prostsza. Na podstawie struktury organizacyjnej i zasad działania przeciwnika można określić prawdopodobną liczbę obiektów rozpoznania jakie się znajdą w pasie działania dywizji.

1.1. W obronie

O

brona jest zamierzonym lub wymuszonym rodzajem walki prowadzonej w celu udaremnienia lub odparcia uderzeń przeciwnika, zadania mu maksymalnych strat oraz utrzymania zajmowanego terenu.

Przystępując do określenia sił potencjalnego przeciwnika w pasie obrony dywizji należy określić szerokość tego pasa obrony. Szerokość ta zależy od:

Rozpatrywany przez autora ZT znajduje się w pierwszym rzucie operacyjnym. W poprzednim regulaminie walki szerokość pasa obrony ZT określana była na 30km i więcej. Mimo że dziś brak jest ścisłych norm określających szerokość pasa obrony dywizji, to na podstawie ćwiczeń oraz analizy dostępności terenu można przyjąć, że szerokość pasa obrony ZT będzie wahać się w przedziale 30-50 km.

Przyjmując taką szerokość obrony własnej dywizji oraz porównując ją z normami taktyczno-operacyjnymi natarcia innych państw (np. szerokość pasa natarcia dla armii /A/ państw WNP wynosi 60-80 km; korpusu armijnego /KA/ Niemiec wynosi 50-80 km, oraz KA NATO wynosi 40-80 km) można przyjąć, że w pasie obrony dywizji może przejść do natarcia związek operacyjny /ZO/ w sile trzech ZT.

Innym sposobem określania sił jakie przejdą do natarcia w pasie obrony ZT jest wielkość niezbędnej przewagi jaką musi posiadać przeciwnik. Wielkość tej przewagi przyjmowana jest w stosunku 3:1 (w NATO 4:1), a na odcinku przełamania od 6:1 do 10:1. Ogólny stosunek przewagi wynoszący 3:1 wskazuje, że na ZT w obronie nacierać będzie około trzech ZT, co organizacyjnie odpowiada ZO.

Skład bojowy ZO poszczególnych państw nie jest jednolity. Liczba i rodzaj ZT i oddziałów wchodzących w skład korpusu (armii) poszczególnych państw jest różny.

Na potrzeby tej pracy posłużono się strukturami ćwiczebnymi wojsk strony przeciwnej przyjętymi w AON dla celów szkoleniowych.

W wybranym wariancie KA może prowadzić operację zaczepną samodzielnie lub w ramach wyższego związku operacyjnego (WZO). W ramach WZO KA może nacierać w składzie jego zasadniczego zgrupowania uderzeniowego, ewentualnie jako odwód rozwijać powodzenie lub przejść do natarcia na innym kierunku.

W takich przypadkach na bazie KA mogą być tworzone następujące zgrupowania:

Rola i miejsce KA będzie wpływać na rodzaj zadań. Zadanie KA polega najczęściej na rozbiciu przeciwnika broniącego się w pasie natarcia, przełamaniu obrony pierwszorzutowej dywizji, rozwinięciu powodzenia w głębi operacyjnej i opanowaniu rubieży obrony drugorzutowych ZT przeciwnika.

Korpus armijny, przechodzący do natarcia, przyjmuje odpowiednie ugrupowanie operacyjne, które ma zapewnić stworzenie odpowiedniej przewagi. Do zasadniczych elementów tego ugrupowania można zaliczyć:

W czasie dokonywania oceny przeciwnika rozpoczyna się wyodrębnienie obiektów rozpoznania. Będzie to czynność inicjująca organizowanie rozpoznania, gdyż od jej przeprowadzenia zależy dokonanie najistotniejszych ustaleń w tym procesie. Wyodrębnianie obiektów występuje też w czasie prowadzenia rozpoznania. Obiekt należy w rozpoznaniu traktować jako kategorię, która powinna być definiowana elastycznie. W trakcie prowadzenia rozpoznania, w związku z rozwijającą się sytuacją, niektórych obiektów ubywa, a niektórych przybywa. Trzeba więc stale klasyfikować obiekty znajdujące się w obszarze odpowiedzialności. Szczególnie ma to miejsce w trakcie prowadzenia natarcia przez przeciwnika. Przykładowo, jeżeli drugorzutowy oddział znajduje się w głębi ugrupowania przeciwnika, może on być w początkowym etapie walki pojedynczym obiektem rozpoznania, gdyż jest poza zasięgiem rażenia środków dywizji. Z chwilą jednak uzyskania powodzenia i rozwijania natarcia, gdy oddział ten będzie wchodził do walki jako poszczególne pododdziały i będzie w zasięgu rażenia naszej artylerii, rozpada się on niejako na wiele obiektów koniecznych do rozpoznania z osobna (artyleria, rozwijające się kolumny zmechanizowane lub pancerne, stanowiska dowodzenia, odwody specjalne, elementy obrony plot, elementy rozpoznania i WRE itp.).

Biorąc pod uwagę wykorzystanie danych z rozpoznania dla rażenia ogniowego, w ugrupowaniu nacierającego przeciwnika nie wszystkie obiekty będą jednakowo ważne. Nacierające kompanie pierwszego rzutu, kiedy znajdą się na rubieży ataku, nie będą już obiektami szczególnego zainteresowania elementów rozpoznawczych brozp. Dowódcy oddziałów ogólnowojskowych od przedniego skraju rubieży obrony przejmą kontrolę nad nimi. Jednak już takie same pododdziały występujące jako drugie rzuty lub odwody, stają się obiektami zainteresowania elementów rozpoznawczych brozp. Drugie rzuty nacierających batalionów to kompanie w kolumnach marszowych. W brygadach będą to kolumny batalionowe. Dywizja swoją drugorzutową brygadę będzie przemieszczać za pierwszym rzutem w jednej kolumnie lub w kilku batalionowych. Wynika stąd, że obiekty rozpoznania typu „drugie rzuty” nie będą miały takich samych rozmiarów. Jednak będą miały cechę wspólną, będą to obiekty linearne, kolumny w marszu. Takimi samymi obiektami rozpoznania będą inne elementy ugrupowania bojowego przeciwnika w czasie, gdy będą się przemieszczać. Na przykład stanowiska dowodzenia, pododdziały artylerii, odwody specjalne, logistyka. Stanowiska dowodzenia w czasie, gdy będą rozwinięte, stają się obiektami punktowymi lub powierzchniowymi w zależności od szczebla. W batalionach, w trakcie natarcia, należy przyjąć, że dowodzenie będzie się odbywać w ruchu. Stanowisko dowodzenia brygady i dywizji, jak również korpusu, to obiekty powierzchniowe, składające się z wielu elementów, często tak oddalonych od siebie, że należy je traktować jako osobne obiekty punktowe. Taki element stanowiska dowodzenia, jak węzeł łączności, jest typowym obiektem dla rozpoznania radioelektronicznego i ogólnowojskowego. Natomiast część operacyjna dla rozpoznania osobowego. W natarciu stanowiska dowodzenia będą często zmieniać swoje położenie, stąd wniosek, iż powinny być obiektami szczególnego zainteresowania.

Artyleria wspierająca nacierające wojska staje się najłatwiejszym obiektem rozpoznania w czasie, gdy znajduje się na stanowiskach ogniowych lub na stanowiskach startowych. Współczesne pole walki wymaga, by czas przebywania na takich stanowiskach był jak najkrótszy, tzn. tylko niezbędny do oddania salwy ogniowej. Będą więc to obiekty wysoce manewrowe. Podobnie jak stacje radiolokacyjne i zakłócające WRE. Należy zwrócić uwagę, że nacierające związki taktyczne będą prawdopodobnie zmuszone organizować w pasie działania przeprawy przez przeszkody wodne, najczęściej rzeki. Wybudowane mosty staną się obiektami punktowymi, stacjonarnymi.

Analizując ilościowo obiekty rozpoznania w pasie obrony dywizji, należy podzielić obiekty na występujące w strefie szczegółowego zainteresowania i obiekty w strefie zainteresowania ogólnego dywizji. Temat pracy dyplomowej sugeruje skupienie się na obiektach w strefie bliższej.

Pierwszy rzut nacierającego korpusu (wariant D ) tworzą dwa ZT, prawdopodobnie dywizje. Będą one przeznaczone do wykonania zadania bliższego korpusu. Drugi rzut składa się z pozostałego ogólnowojskowego ZT. Odległość drugiego rzutu od przedniego skraju obrony wynosi około 30-40 km. Głębokość całego ugrupowania bojowego sięga 60 km. Pamiętając wcześniej o szerokości, w jakiej będzie on nacierał, można określić ten obszar w granicach 1800-3000 km2, na którym są rozmieszczone elementy ugrupowania bojowego KA. Obszar ten jest zajmowany przez siły i środki, które stanowić będą obiekty rozpoznania. Jednak dla potrzeb rażenia ogniowego, którego środki mogą razić cele w zasięgu ok. 18 km, rozpoznanie winno dostarczyć danych o obiektach z obszaru o powierzchni 540-900 km2. Do rozpoznania na potrzeby sytuacji w całym obszarze może znaleźć się około 550 obiektów.
Natomiast w pasie obrony dywizji, na głębokość zasięgu ognia artylerii, może się znaleźć

około 280 obiektów, w tym na kierunku głównego wysiłku obrony około 210 obiektów (załącznik nr 3).

W obronie, jak już wcześniej zaznaczono, w miarę rozwoju sytuacji na polu walki, ilość obiektów podlegających rozpoznaniu dla potrzeb rażenia ogniowego będzie stale wzrastać. Przeciwnik potęgując uderzenie, będzie bowiem angażował nowe siły z drugich rzutów, a obiekty już rozpoznane będą zmieniać rejony rozmieszczenia.

1.2. W natarciu

N

atarcie jest zamierzonym rodzajem walki prowadzonej w celu rozbicia wojsk przeciwnika i opanowania zajmowanego przez niego rejonu (pozycji, obiektów). Związkowi taktycznemu wyznacza się z zasady zadanie dwustopniowe: bliższe i dalsze (dnia).

Dywizja, według orientacyjnych wskaźników taktycznych, będzie prowadzić natarcie w pasie 20-30 km. Aby była skuteczna w działaniu, powinna mieć przewagę nad broniącymi się w stosunku co najmniej 3:1. Opierając się w dalszej części także na działaniu przeciwnika przedstawionego w wariancie D wynika, że w pasie działania naszej dywizji znajdą się siły pułku zmechanizowanego.

Celem każdej obrony jest zwykle odparcie uderzeń nacierających wojsk, zadanie im maksymalnych strat oraz utrzymanie zajmowanego pasa (rejonu). Obrona może być prowadzona dwoma sposobami: pozycyjną (stałą) i manewrową (ruchową). Takie przedstawienie kwestii związanych z obroną jest ważne dlatego, iż jej sposób prowadzenia wywierał będzie znaczący wpływ na treść zadań dywizji w natarciu oraz na rodzaj i ilość obiektów do rozpoznania w ugrupowaniu przeciwnika.

W obronie pozycyjnej obiekty rozpoznania będą zazwyczaj nisko manewrowe, zmiana stanowisk ogniowych lub dowodzenia będzie się odbywać standardowo po określonym czasie lub po wykryciu przez elementy rozpoznawcze. Jednakże czas na przygotowanie obrony pozwala na właściwe zamaskowanie sprzętu na stanowiskach ogniowych, co spowoduje większe trudności z rozpoznaniem przez obserwację. Położenie obiektów będzie łatwiejsze do przewidzenia w związku ze znajomością założeń doktrynalnych działania przeciwnika w obronie oraz poprzez wnioskowanie na podstawie warunków terenowych. Można by postawić tezę, że obiekt rozpoznany w ugrupowaniu przeciwnika nie zmieni na tyle swojego położenia, by nie został w krótkim czasie ponownie wykryty przez elementy rozpoznawcze. Ugrupowanie wojsk w obronie pozycyjnej niejako „zmusza” obiekty rozpoznania do pozostawania w miejscu ich przeznaczenia. Należy się jednak liczyć z tym, że obrona stwarza warunki do swobodnego budowania obiektów pozornych, które doskonale będą imitować obiekty rzeczywiste. Nadmuchiwane makiety sprzętu, emitujące energię elektromagnetyczną środki radiowe, emitery promieniowania podczerwonego czy też rejony szczególnie maskowane dymami, to tylko niektóre „fortele” stosowane przez przeciwnika, z którymi będą miały do czynienia elementy rozpoznawcze dywizji.

W obronie manewrowej obiekty rozpoznania mają większą swobodę wykonywania ruchu. Wykryte stanowiska dowodzenia pierwszorzutowych pododdziałów i oddziałów, po wykonaniu zadania opóźniania na danej rubieży, wykonają manewr na rubież kolejną, która będzie oddalona o kilkadziesiąt kilometrów od poprzedniej. Czyli w pewnym etapie stacjonarny obiekt rozpoznania zamieni się w maszerującą kolumnę. Ponadto obrona manewrowa charakteryzuje się tym, że na poszczególnych rubieżach będą się bronić siły mniejsze niż tego należałoby się spodziewać po szerokości pasa obrony. Przeciwnik będzie, celem stworzenia pozorów większego potencjału, stosował także różnego rodzaju obiekty pozorujące. Obrona manewrowa to również groźba kontaktu z przeciwnikiem, który przejdzie do działań zaczepnych celem odzyskania utraconych obszarów. Wówczas obiekty jego ugrupowania będą posiadać cechy takie, jak w natarciu. W czasie zwrotów zaczepnych szczególnie istotne znaczenie mają drugie rzuty i odwody. Kierunki ich przemieszczania wyznaczą prawdopodobne kierunki kontrataku. Na rubieżach rozwijania ilość obiektów nagle wzrośnie, uaktywnią się obiekty dotąd zamaskowane, które były na przednim skraju obrony.

Natarcie dywizji w pasie 20-30 km i głębokość zadań 15-30 km wyznacza obszar dla działania elementów rozpoznawczych o powierzchni 300-900 km2. Specyfiką rozpoznania obiektów w natarciu będzie to, że w związku z przesuwaniem się pododdziałów ogólnowojskowych do przodu, po obiekty rozpoznania należy także niejako „sięgać” w głąb ugrupowania przeciwnika. Czyli ich liczba będzie stale wzrastać. Dla potrzeb rażenia ogniowego, którego środki mogą razić cele w zasięgu ok. 18 km, rozpoznanie powinno dostarczyć danych o obiektach z obszaru o powierzchni 350-550 km2. Należy pamiętać, że artyleria przesuwając swoje SO wraz z postępującym natarciem będzie potrzebowała danych o celach już w chwili
zajmowania nowych SO. Dlatego głębokość strefy szczegółowego zainteresowania będzie większa niż w obronie. Dla rozpoznania na potrzeby sytuacji w całym obszarze (na całą głębokość natarcia) może znaleźć się około 300 obiektów. Natomiast w pasie natarcia dywizji w strefie szczegółowego zainteresowania, na głębokość zadania bliższego może się znaleźć około 180 obiektów, a na głębokość zadania dalszego ok. 126 obiektów. Ponadto na odcinku przełamania ok. 60 obiektów (załącznik nr 4).

WNIOSKI

  1. Ogólnie rozpoznanie dzieli się na rozpoznanie sytuacji i rozpoznanie obiektów (wskazywanie celów).

  2. Taki sam obiekt rozpoznania będzie posiadał inne cechy w obronie i inne w natarciu.

  3. Rozpatrując ilość obiektów rozpoznania w obronie i w natarciu należy brać pod uwagę potrzeby rażenia ogniowego i potrzeby oceny sytuacji.

  4. W pasie obrony dywizji, na głębokość zasięgu ognia artylerii, może się znaleźć około 280 obiektów, w całym pasie obrony ok. 550.

  5. Dla rozpoznania na potrzeby sytuacji, na całą głębokość natarcia, może znaleźć się około 300 obiektów, na głębokość zadania bliższego ok. 180.

2. MOŻLIWOŚCI ROZPOZNAWCZE BATALIONU ROZPOZNAWCZEGO

M

ożliwości są to szanse, sposoby pozwalające na urzeczywistnienie czegoś. Możliwości rozpoznawcze batalionu rozpoznawczego będą to możliwości sił i środków rozpoznawczych tego batalionu. Można by powiedzieć, że będzie to zbiór ilościowych oraz jakościowych parametrów wykonywanych, siłami i środkami rozpoznawczymi, zadań rozpoznawczych w określonym czasie i w konkretnej sytuacji bojowej.

Możliwości zależeć będą od wielu czynników. Do najważniejszych z nich możemy między innymi zaliczyć: etatową strukturę organizacyjną, ilość i jakość technicznej aparatury i wyposażenia, materiałowo-techniczne zabezpieczenie działań, a także konkretną sytuację bojową. Nie należy tu również bagatelizować takich czynników jak: wyszkolenie bojowe, morale stanu osobowego, dyscyplina, umiejętności dowódców i żołnierzy oraz wiele innych. Niektóre z tych czynników trudno wyrazić za pomocą konkretnych liczb.

W związku z tym należy możliwości rozpoznawcze batalionu rozpoznawczego wyrazić za pomocą wskaźników wymiernych i niewymiernych.

2.1. Wskaźniki wymierne określające możliwości rozpoznawcze batalionu rozpoznawczego

M

ówiąc o wymiernych wskaźnikach możliwości rozpoznania należy do nich przede wszystkim zaliczyć:

Potencjał rozpoznawczy, jakim dysponuje batalion rozpoznawczy, pozwala zorganizować określoną liczbę elementów rozpoznawczych. Na rodzaj i liczbę tworzonych przez batalion elementów rozpoznawczych każdorazowo wpływ będą miały: potrzeby informacyjne, rodzaj działań bojowych, zadanie dywizji i zamiar dowódcy, warunki terenowe i hydrometeorologiczne, a także stan sił i środków rozpoznania. Szczegółowa analiza struktur organizacyjnych pododdziałów batalionu daje obraz jego możliwości w tworzeniu elementów rozpoznawczych.

W batalionie rozpoznawczym możemy zorganizować w ramach poszczególnych rodzajów rozpoznania następującą ilość elementów rozpoznawczych:

Zasięg rozpoznania prowadzonego przez SPR będzie uzależniony od możliwości przeniknięcia w głąb ugrupowania przeciwnika oraz od zadania jakie ten element otrzyma. Zazwyczaj wynosi to do 30 km. Zasięg rozpoznania wzrokowego uzależniony jest od ukształtowania i pokrycia terenu, pory doby oraz warunków atmosferycznych, możliwości rozpoznania obiektów przez oko ludzkie, przejrzystości powietrza, kontrastowości obiektu. Zasięg rozpoznania, przy wykorzystaniu etatowych przyrządów rozpoznawczych wozów bojowych i przyrządów indywidualnych, sięga głębokości bezpośredniej widoczności czyli ok. 3-5km.

Maksymalny zasięg rozpoznania wzrokowego i urządzeń działających na zasadzie obserwacji można przedstawić wzorem :

0x01 graphic

L - zasięg widoczności w km;

h - wysokość względna miejsca obserwacji w metrach;

3,9 - współczynnik stały.

Posługując się przykładem: stacja PSNR okopanego BWR czyli na wysokości około 1m, może widzieć cel typu czołg z odległości około 8,5km. Ale ta sama stacja umieszczona na wysokości zaledwie 1,5m widzi ten obiekt z odległości 10km. Nie wzięto tu pod uwagę dodatkowych przeszkód terenowych utrudniających obserwację, jednak w praktyce czynnik ten będzie miał duże znaczenie. Z osobistych badań autora przeprowadzonych nad głębokością rozpoznania wzrokowego na terenie naszego kraju w trakcie podróży studyjnych i ćwiczeń w AON wynika wniosek, że głębokość rozpoznania wyniesie średnio 2 - 3km. Teren równinny daje możliwość prowadzenia rozpoznania na duże odległości zbliżone do maksymalnych, jednakże w takim terenie trudno o miejsca (rejony) dające przewyższenie ponad otaczający teren, przez co brak dogodnych warunków do wyboru miejsc (rubieży) punktów obserwacyjnych i prowadzenia rozpoznania. Teren pofałdowany daje możliwość wybrania dogodnych rubieży punktów obserwacyjnych, ale znacznie skraca głębokość prowadzenia rozpoznania (szczególnie w terenie zalesionym), niekiedy do 1km. W terenie górzystym znajdują się dogodne miejsca na rubieże punktów obserwacyjnych i prowadzenie rozpoznania na duże odległości, niekiedy 8-10km przy dobrych warunkach atmosferycznych. Jednak obserwacja jest ograniczona do bardzo wąskiego odcinka i wpływa na nią występowanie pól martwych (zakrytych). Przydatność rozpoznania wzrokowego (z powodu znikomego udziału sprzętu noktowizyjnego i termowizyjnego) znacznie maleje w warunkach ograniczonej widoczności.

Przyjmuje się, że czas przygotowania elementu rozpoznawczego do pracy wynosi około 1-2h. Ważnym czynnikiem mającym wpływ na możliwości manewrowe elementów rozpoznawczych brozp jest problem wejścia (przeniknięcia) i oddalenia się od sił głównych oraz tempa działania w ugrupowaniu przeciwnika. Na wielkość oddalenia organu rozpoznawczego (Oo) od sił głównych wpływa: różnica między średnim tempem działania organu (Vo) i sił głównych (Vsg) oraz czas działania (t);

0x01 graphic

Brak jest danych normatywnych określających tempo działania elementów rozpoznawczych. Z badań prowadzonych przez autora wynika, że na tempo działania istotny wpływ wywierają takie czynniki jak: duże zagęszczenie wojsk przeciwnika, poruszanie się elementów rozpoznawczych podrzędnymi drogami lub po bezdrożach, działanie skokami i przenikaniem, unikanie walki z przeciwnikiem. Stąd nie można liczyć by średnie tempo rozpoznania tego organu mogło być większe jak 10-12 km/h. Przy średnim tempie działania sił głównych 2-3 km/h potrzeba ponad 4 godziny czasu, by SPR osiągnął oddalenie 30 km. Innym aspektem takiego działania jest to, iż elementy rozpoznawcze będą wysyłane w ugrupowanie przeciwnika w warunkach ograniczonej widoczności, by zmniejszyć ryzyko wykrycia stąd też tempo działania takiego elementu może spaść do 4-6km/h (brak wyposażenia w skuteczny sprzęt noktowizyjny). Wtedy będzie potrzeba zapasu około 12-15 godzin dla osiągnięcia wymaganego oddalenia.

Szybkość obiegu informacji rozpoznawczej jest ważnym wskaźnikiem podczas oceny możliwości sił i środków rozpoznawczych brozp. Jest to uwarunkowane tym, że w warunkach wysokiej dynamiki walki zdobyte dane rozpoznawcze szybko się dezaktualizują.

Głównymi kryteriami oceny szybkości obiegu informacji od organu informacyjnego do właściwego adresata w Grupie Analizy Danych (GAD) są:

Badając wyżej wymienione czynniki otrzymano następujące wartości: czas rozpoznania obiektu przez element rozpoznawczy wynosi 6-8 min przy wyszkoleniu dobrym lub 14-18 min przy wyszkoleniu dostatecznym załóg. Czas obiegu informacji, na który składają się poza tym czas opracowania meldunku 5-8 min, czas przekazania meldunku 3-5 min, czas opracowania meldunku w sztabie 5-7 min, zamknie się w przedziale czasowym 13-20 min przy wyszkoleniu bardzo dobrym, 20-30 min przy wyszkoleniu dostatecznym. Tak więc ogólny czas potrzebny na wykrycie, rozpoznanie, przekazanie, opracowanie informacji będzie wynosił w granicach 19-28 min przy wyszkoleniu dobrym i odpowiednio 34-48 min przy słabym.

Powyższe wartości dotyczą elementów działających w ugrupowaniu przeciwnika. Inaczej będzie się to przedstawiało w przypadku posterunków obserwacyjnych i namierzania działających we własnym ugrupowaniu. Czasy ogólne mogą być krótsze o około 10-20 min. Trudnym elementem dla oceny potrzeb czasowych na obieg informacji, jest rozpoznanie powietrzne prowadzone w batalionie za pomocą śmigłowców i bezpilotowych środków rozpoznawczych. Jeżeli przyjąć, że posiadają te środki możliwość przekazywania danych rozpoznawczych w czasie rzeczywistym, to czas obiegu informacji będzie porównywalny z wyżej przedstawionym. Lecz w przypadku rejestracji danych rozpoznawczych na pokładzie środka powietrznego i opracowaniu ich dopiero po powrocie na ziemię, czas ogólny będzie wielokrotnie dłuższy.

Dokładność określania współrzędnych położenia obiektów przeciwnika jest jednym z decydujących wskaźników efektywności wykorzystania środków ogniowych. Na możliwości elementów czy też środków rozpoznawczych w zakresie dokładności określania współrzędnych położenia obiektów wpływa:

Z analizy powyższych kryteriów wynika, że dokładność określania współrzędnych jest wielkością zmienną i zależną od wielu czynników.

W tabeli nr 2 przedstawiono średnie wielkości wskaźnika dokładności określania współrzędnych obiektów przeciwnika przez różne elementy rozpoznawcze w dzień, w średnio pokrytym lasami terenie, określonych na podstawie doświadczeń z ćwiczeń w jakich autor brał udział w POW.

Tabela nr 2. Orientacyjna dokładność określania współrzędnych położenia obiektów

przeciwnika.

Lp

Rodzaj elementu rozpoznawczego

Dokładność określania współrzędnych /m/

1.

2.

3.

4.

5.

6.

Samodzielny patrol rozpoznawczy

Patrol rozpoznawczy

Posterunek obserwacyjny

Stacja radiolokacyjna PSNR

Namierniki R-363

Rozpoznanie powietrzne (Mi-2R, BSR)

100-200

100-200

50-200

5-25

300-1000

50-500

Ilość wykrywanych obiektów jest jednym z najważniejszych parametrów pomiaru efektywności rozpoznania. Jest wskazane, by parametr ten określać dla konkretnej sytuacji bojowej lub wybranego okresu walki. Można ten problem rozpatrywać różnymi sposobami. W tej pracy rozwiązano ten problem następująco: do obliczeń przyjęto czas prowadzenia rozpoznania 10 godzin; powierzchnię rejonu do rozpoznania w obronie 540-900 km2, w natarciu 350-550 km2; prawdopodobieństwo wykrycia obiektu 0,7; tempo prowadzenia rozpoznania przez SPR 3 km/h; zasięg obserwacji 3 km. Wynika stąd, że jeden SPR jest w stanie w tym czasie rozpoznać obszar o powierzchni ok. 90 km2. Przyjmując, że batalion rozpoznawczy zorganizuje cztery SPR do działania w ugrupowaniu przeciwnika, daje to powierzchnię rozpoznania ok. 360 km2, czyli pokrycie w obronie 40-66% i w natarciu 65-100% nakazanego do rozpoznania obszaru z prawdopodobieństwem wykrycia obiektu 70%. Posterunki obserwacyjne, działające we własnym ugrupowaniu, mogą w ciągu jednej godziny rozpoznać 50-60 obiektów punktowych. Środki krrel są w stanie w ciągu godziny namierzyć 20-30 emiterów fal radiowych. Możliwości rozpoznania powietrznego będą zbliżone do wyników osiąganych przez posterunki obserwacyjne ze względu na podobny sposób zdobywania informacji o obiektach.

Dla potrzeb rozpoznania sytuacji wystarcza tylko stwierdzić fakt obecności obiektu oraz jego ogólny charakter i skład. Nie wymaga się rozpoznania jego elementów składowych, tym samym możliwości rozpoznawcze elementów znacznie rosną.

Stawiając zadania elementom prowadzącym rozpoznanie dla potrzeb ognia WRiA, należy mieć na uwadze fakt, że element rozpoznawczy, oprócz wykrycia, rozpoznania i określenia współrzędnych obiektu, będzie zmuszony do korygowania ognia artylerii. Wynika stąd, że ten element rozpoznawczy będzie przez dłuższy czas zaangażowany w rejonie obiektu.

Planując działanie elementów rozpoznawczych w batalionie rozpoznawczym, trzeba brać pod uwagę fakt, iż obiekty przeciwnika nie będą równomiernie rozmieszczone w jego ugrupowaniu. Dzięki analizie terenu, zasad działania przeciwnika i przewidywanego jego zamiaru, można określić rejony w których przeciwnik prawdopodobnie skupi swoje siły, a tym samym liczba obiektów do wykrycia na danym obszarze wrośnie.

2.2 Wskaźniki niewymierne wpływające na możliwości rozpoznawcze batalionu rozpoznawczego

D

o wskaźników niewymiernych przy pomocy których można określić możliwości rozpoznawcze należą:

W ramach struktury organizacyjnej organów rozpoznawczych w batalionie pracą analityczno-koncepcyjną zajmuje się sztabowa komórka rozpoznawcza - Grupa Analizy Danych (GAD), natomiast bezpośrednim zdobywaniem określonych wiadomości - elementy rozpoznawcze.

O uzyskaniu dobrych wyników rozpoznania decyduje nie tylko ilość sił i środków brozp., ale przede wszystkim celowość ich użycia i przydatność do wykonania określonego zadania. Dowódca batalionu musi wiedzieć, czego może wymagać i oczekiwać od swych organów rozpoznawczych. Podstawową umiejętnością dowódców i sztabu batalionu rozpoznawczego jest nieprzerwana działalność przebiegająca w zamkniętym cyklu, składającym się a następujących etapów:

Jeżeli którykolwiek z tych etapów nie będzie zrealizowany właściwie, zachwieje to całym cyklem rozpoznawczym batalionu.

Dobrze wyszkolony zwiadowca jest podstawą bojowego przygotowania pododdziałów rozpoznawczych batalionu. Szkolenie zwiadowców ma na celu przygotowanie ich do sprawnego wykonywania zadań rozpoznawczych. W praktyce szkoleniowej należy bezwzględnie przestrzegać zasady: sukces działania określonego elementu rozpoznawczego zależy od poziomu profesjonalnego przygotowania oraz cech osobowych zwiadowców oraz ich dowódców. Elementy rozpoznania ogólnowojskowego batalionu wykonują zadania bojowe w oderwaniu od własnych wojsk, w głębi ugrupowania przeciwnika, stanowiąc niewielki liczebnie zespół wyposażony jedynie w niezbędny sprzęt. Powoduje to, że skrytość działań tych elementów wymaga od wszystkich zwiadowców szczególnych umiejętności. Wiąże się z ryzykiem szybkiego ich wykrycia przez stronę przeciwną. Natomiast działalność zwiadowców rozpoznania radioelektronicznego charakteryzuje się perfekcyjną znajomością możliwości i umiejętnością posługiwania się sprzętem, jaki posiadają.

Osiągnięcie pożądanego poziomu wyszkolenia każdego zwiadowcy zależy od dwóch czynników: psychofizycznych cech kandydatów na zwiadowców i ich poziomu wykształcenia oraz właściwego i elastycznego dostosowanego do indywidualnych potrzeb procesu ich szkolenia.

Kolejnymi niewymiernymi wskaźnikami możliwości rozpoznawczych batalionu są morale i dyscyplina stanu osobowego. Według definicji istotą morale jest stosunek między celem do realizacji stojącym przed zwiadowcą, a jego wewnętrznym stanem ducha. Aby dowódca mógł wiedzieć, jaki jest poziom morale, musi uświadomić sobie, co wpływa na stosunek zwiadowców do realizacji zadań. Najogólniej biorąc, trzeba znać zwiadowców, ich możliwości fizyczne, psychiczne, zdolność do wykonywania zadań, chęć do ich wykonywania. W sytuacjach trudnych, spowodowanych brakiem czasu, zmęczeniem, nadmiernym wysiłkiem fizycznym i psychicznym, postawa i zachowanie dowódców mają decydujące znaczenie w kształtowaniu morale.

Podsumowując należy zauważyć, że spośród czynników wywierających wpływ na morale i sprzyjających jego utrzymaniu na poziomie odpowiadającym stopniu wykonywanego zadania, jest dowodzenie. Jest ono istotą roli pełnionej przez dowódcę. Można to uogólnić i powiedzieć: ten kto dobrze dowodzi, kształtuje jednocześnie wysokie morale.

Tym samym właściwa dyscyplina w batalionie rozpoznawczym będzie efektem wysokiego morale zwiadowców i ich dowódców.

Istotnym także czynnikiem wpływającym na możliwości rozpoznawcze będą stosowane przez przeciwnika sposoby maskowania i przeciwdziałania naszemu rozpoznaniu. Potrzeba maskowania, dezinformowania i pozorowania wynika z potrzeby ukrycia wojsk i obiektów przed rozpoznaniem przeciwnika i wprowadzenia go w błąd. Wynika to stąd, że strona przeciwna dzięki rozwojowi środków rażenia będzie mogła niszczyć rozpoznane cele w całym obszarze działania. Wydatki związane z maskowaniem, budową ukryć lub pozorowaniem są niewspółmiernie małe w stosunku do wartości nowoczesnego sprzętu wojskowego, ponieważ stanowią przeciętnie około 0,25% kosztów jej odtworzenia. Aby systemy maskowania mogły skutecznie chronić przed nowoczesnymi środkami rozpoznawczymi, muszą zapewnić maskowanie własnych urządzeń w całym zakresie widma promieniowania elektromagnetycznego. Przeciwnik może stosować najprostsze zasady kamuflażu czyli jak najlepsze „wtopienie” się ludzi i sprzętu w tło środowiska naturalnego, wykorzystując podręczne materiały i roślinność. Ale na współczesnym polu walki zwiadowcy batalionu rozpoznawczego będą mieli do czynienia z bardziej wyszukanymi formami maskowania. Do maskowania uzbrojenia i obiektów wojskowych są stosowane coraz skuteczniejsze farby termiczne, materiały z włókien naturalnych i sztucznych, pokrywy z piany, środki dymotwórcze oraz lekkie jednorazowe siatki maskujące z papieru. Innym środkiem są maski deformujące pozwalające na zmianę kształtu wozu bojowego. Badania wykazały, że w wyniku zadymiania własnych pozycji, skuteczność rozpoznania przeciwnika maleje od 5 do 12 razy. Dymy mogą również poważnie ograniczyć wykorzystanie laserowych systemów pomiaru odległości. Makiety i atrapy sprzętu pancernego oraz innych rodzajów uzbrojenia będą szczególnie mylące dla grupy rozpoznania powietrznego. Nowoczesne makiety mogą także pozorować promieniowanie cieplne, radiowe i radiolokacyjne.

Przeciwnik będzie się starał przeciwdziałać naszemu rozpoznaniu również w sposób aktywny przez:

Wskaźniki intensywności tych działań są trudne do określenia, gdyż nie wiadomo, co będzie dla przeciwnika priorytetem.

Właściwości terenu, warunki meteorologiczne, pora roku, doby to także istotne czynniki, które będą wpływały na możliwości rozpoznawcze batalionu rozpoznawczego. Teren w rejonie działania elementów rozpoznawczych trudno jest jednoznacznie określić jako dogodny czy też niedogodny do prowadzenia rozpoznania. Poza skrajnymi przypadkami typu pustynia i wysokie góry, warunki terenowe będą mieszaniną wielu składowych. Będzie to rzeźba terenu, pokrycie roślinnością, pokrycie przedmiotami stworzonymi przez człowieka, ilość rzek, ilość dróg, przejezdność na przełaj, zasięg horyzontu widoczności itp. Niektóre z tych składowych wystąpią dominując w tym rejonie, inne zaistnieją w innym rejonie. Każdy przypadek należy analizować indywidualnie, gdyż jest niepowtarzalny.

Warunki meteorologiczne będą łączyć się z porą roku. Intensywność opadów deszczu wiosną i jesienią będzie utrudniała przemieszczanie elementów rozpoznawczych, a długo utrzymujące się mgły pozwolą na skryte przenikanie, ale za to zmniejszą możliwości prowadzenia obserwacji. Lato zapewnia warunki dla dobrego maskowania, ale jest też sprawdzianem dla wytrzymałości ludzi i sprzętu w wysokich temperaturach. Zima to także sprawdzian, tylko że w warunkach niskich temperatur, poza tym pokrywa śnieżna utrudnia maskowanie, przejezdność oraz może stwarzać kłopoty z orientacją w terenie. Przemienność dnia i nocy jest najczęstszym cyklem, który będzie wpływał na prowadzenie rozpoznania przez elementy rozpoznawcze. Noc daje dobre maskowanie, lecz utrudnia obserwację, dzień daje dobre warunki obserwacji, ale utrudnia maskowanie działania. Dotyczy to rozpoznania ogólnowojskowego i powietrznego. Dla rozpoznania radioelektronicznego realizowanego przez batalion rozpoznawczy pora doby nie ma większego znaczenia.

Należy zastanowić się czy jakość technicznego wyposażenia elementów rozpoznawczych i organów sztabowych można zaliczyć do czynników niewymiernych określających możliwości rozpoznawcze brozp. W zasadzie można określić parametry techniczne sprzętu i je ze sobą porównać, jednak na tej podstawie nie wolno wyciągać wniosku, że element rozpoznawczy posiadający np. sprzęt do obserwacji o dwie klasy nowocześniejszy uzyska wyniki dwa razy lepsze. Może on uzyskać wynik trzy razy, a nawet cztery razy lepszy, jednak nie będzie to miało znaczenia, jeżeli w ślad za tym nie pójdą możliwości technicznego opracowania wyników rozpoznania przez komórki sztabowe. Można zaryzykować pogląd, że skutek będzie wręcz odwrotny. Nastąpi chaos informacyjny i zablokowanie przepływu informacji. Zwiększanie jakości technicznego wyposażenia elementów rozpoznawczych powinno iść w parze z technicznym rozwojem komputerowych systemów przetwarzania informacji Grupy Analizy Danych.

WNIOSKI

  1. Największe możliwości w wydzielaniu elementów rozpoznawczych posiada batalion rozpoznawczy w zakresie elementów rozpoznania ogólnowojskowego.

  2. Głębokość rozpoznania ogólnowojskowego prowadzonego przez batalion rozpoznawczy wynosi ok. 30 km, przy czym zasięg bezpośredniej obserwacji nie przekroczy 2-3 km.

  3. Aby element rozpoznawczy mógł rozpoznawać w ugrupowaniu przeciwnika w maksymalnym oddaleniu, należy go wysłać z wyprzedzeniem 12 - 15 godzin.

  4. Czas obiegu informacji z rozpoznania oraz dokładność określania współrzędnych obiektów to parametry niezbędne dla rozpoznania dla potrzeb ognia artylerii.

  5. Działanie elementów rozpoznawczych w określonym rejonie daje większe rezultaty niż prowadzenie rozpoznania w kierunku, gdyż daje obraz lokalnego charakteru działania przeciwnika o dużym stopniu dokładności.

  6. Umiejętności dowódców i sztabu batalionu w organizowaniu rozpoznania oraz stopień wyszkolenia bojowego utrzymują wysokie morale i dyscyplinę. Zapewnia to realizację zadań na dobrym poziomie.

  7. Stosowane przez przeciwnika systemy maskowania oraz trudne warunki terenowe i atmosferyczne powodują, że wzrasta znaczenie wyszkolenia zwiadowców batalionu rozpoznawczego.

  8. Możliwości rozpoznawcze są wartością zmienną i w zależności od sytuacji ich wartość wzrasta lub maleje. Dlatego też każdorazowe ich określenie powinno być poprzedzone dokładną analizą sytuacji w rejonie rozpoznania.

3. ANALIZA MOŻLIWOŚCI UŻYCIA BATALIONU ROZPOZNAWCZEGO DO ROZPOZNANIA NA RZECZ OGNIOWEGO RAŻENIA PRZECIWNIKA

3.1. Aktualne poglądy na temat rozpoznania na rzecz ogniowego rażenia przeciwnika

P

odstawą sukcesu w walce są precyzyjne uderzenia ogniowe o określonej mocy w ściśle określonym (wymaganym) miejscu i czasie. Możliwości ich wykonania zdeterminowane są głównie strukturami organizacyjnymi wojsk i ich wyposażeniem. Przy tym niedoskonałości (brak precyzji) środków walki muszą być rekompensowane zwiększoną ich liczbą oraz masą ognia.

Przy rozpatrywaniu kwestii rażenia ogniowego przeciwnika rodzi się pytanie: czy bardziej opłaca się zwiększyć masę ognia, czy też jego precyzję? Utrzymanie właściwych proporcji między możliwościami rażenia i możliwościami rozpoznania prowadzi zawsze do rozwiązań racjonalnych. Każda dysproporcja w tym zakresie prowadzi do maksymalizacji kosztów działań bojowych.

Skutki takiej dysproporcji można wyrazić wzorem:

y = x2+2x+1

gdzie:

x - krotność wzrostu błędu określania współrzędnych;

y - krotność zużycia amunicji.

Oznacza to, że dwukrotny wzrost błędu określania współrzędnych celu powoduje dziewięciokrotny wzrost zużycia amunicji, a przy pięciokrotnym wzroście błędu zużycie amunicji będzie aż trzydziestosześciokrotnie większe. Z analizy tej wynika, że popełniane błędy powodują wzrost zużycia amunicji, co z kolei wiąże się z wydłużeniem czasu prowadzenia ognia. Jest to przedsięwzięcie niekorzystne z punktu widzenia ekonomicznego jak i taktycznego.

Dokładność danych z rozpoznania sprowadza się do bieżącego określania położenia obiektów (współrzędnych) i ich wymiarów z takim błędem, który przy uwzględnieniu technicznych możliwości (parametrów) konkretnych środków rażenia wręcz zapewnia warunki do skutecznego ich zwalczania. Dokładność określania współrzędnych obiektów osiąga się poprzez wysoki poziom wyszkolenia pododdziałów rozpoznawczych oraz stosowanie najlepszych metod działania i wykorzystanie dostępnej techniki rozpoznawczej. Niezbędne wymogi w tym zakresie dla aktualnie będących w uzbrojeniu wojsk rakietowych i artylerii RP przedstawia tabela nr 3.

Tabela nr 3.Dopuszczalne błędy środkowe wyznaczanych współrzędnych obiektów podczas rażenia ich przez WRiA.

Rodzaj środka rażenia wykonującego zadanie ogniowe

Dopuszczalne wartości błędu środkowego przy określaniu współrzędnych

/Eo w m/

Artyleria lufowa

do 50

Artyleria rakietowa

do 80

Rakiety

taktyczne

R-70 (ŁUNA)

do 150

TOCZKA

50;100;150 w zależności od rodzaju głowicy i rodzaju celu.

Czas wykrycia i określenia współrzędnych obiektów w ugrupowaniu przeciwnika jest kolejnym ważnym czynnikiem rzutującym na jakość środków rozpoznania. Jest to ważny parametr techniczny, ale w praktyce istotniejszy jest czas otrzymania danych z rozpoznania, czyli omawiany parametr powiększony o czas obiegu informacji.

Przydatność danych z rozpoznania dla ognia artylerii (z dowolnego źródła) wyznacza maksymalny czas, jaki może upłynąć od momentu wykrycia obiektu do przekazania jego współrzędnych na punkt kierowania ogniem dywizjonu /patrz tabela nr 4./

Tabela nr 4.Wymogi czasowe w zakresie dostarczania danych z rozpoznania dla potrzeb artylerii.

Wyszczególnienie

Kolumny i atakujące

kz/kcz

Art.

lufowa i

moździerze

Art. rak.

/art. z am.

inteligent./

Środki

rozpoznania

WRiA

SD

bz/bcz

BZ

DZ

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
Czas przebywania w danym ugrupowaniu.[min]

w ruchu

15

10

8

3 - 4

6 - 15

15

60

0x08 graphic
0x08 graphic
Wymagany czas dostarczenia danych rozp. na PKO [min]

wymaga ciągłej

obserwacji

6 - 10

1 - 5

0 - 3

0

0 - 6

6 - 10

ok.50

0x08 graphic
0x08 graphic
*Uwaga: Licznik dotyczy ogólnego czasu przebywania artylerii na SO, mianownik od rozpoczęcia prowadzenia ognia.

Zapewnia on realną możliwość przygotowania nastaw i wykonania ognia, zanim obiekt zmieni swoje położenie. Przekroczenie tego czasu może powodować wykonanie ognia w przysłowiową „próżnię”.

Innym z grupy czynników ważnych z punktu widzenia potrzeb artylerii, jest wiarygodność. Ma ona, podobnie jak dokładność, znaczny wpływ na możliwości ogniowe artylerii. Tylko wiarygodne dane zdobyte przez rozpoznanie, stanowią obiektywną podstawę oceny przeciwnika. Osiąga się ją poprzez kompleksowe wykorzystanie różnorodnych sił, środków i sposobów rozpoznania pozwalających uzyskać informacje o tym samym obiekcie z kilku niezależnych źródeł. Dokładne studiowanie, porównywanie i sprawdzanie pozyskanych informacji powinno prowadzić do ustalenia czy są one: wiarygodne, prawdopodobne, wątpliwe czy fałszywe. Informacje, potwierdzone przez co najmniej dwa źródła rozpoznania, uznaje się za wiarygodne. Nie można wykluczyć sytuacji, w których otrzymane dane rozpoznawcze będą fałszywe, chociaż potwierdzone z kilku źródeł. W takim przypadku należy w miarę możliwości prowadzić rozpoznanie dodatkowe w celu wyeliminowania informacji maskujących i dezinformujących, pozwalające odróżnić obiekty rzeczywiste od pozornych. Działanie takie ma znaczenie, ponieważ przeciwnik będzie dążył do wprowadzenia nas w błąd co do swojego położenia, ugrupowania itd.

Innym czynnikiem, jaki rzutuje na przydatność rozpoznania dla wskazywania celów do rażenia ogniowego, jest zasięg rozpoznania. Obiekty (cele) dla artylerii rozmieszczone są w pewnym oddaleniu od przedniego skraju linii styczności wojsk. W celu ich wykrycia określa się minimalne potrzeby w zakresie zasięgu środków rozpoznania. Z analizy tych potrzeb wynika, że środki rozpoznania powinny mieć zasięg:

Podsumowując poglądy na temat wymogów stawianych rozpoznaniu na rzecz ogniowego rażenia przeciwnika, należy jeszcze raz podkreślić szczególną ważność niektórych z nich na efektywne użycie artylerii na polu walki. Do takich należy zaliczyć: dokładność, wiarygodność i terminowość, ponieważ nie spełnienie choćby jednego z nich, wyklucza skuteczność ognia prowadzonego przez artylerię.

3.2. Analiza możliwości sił i środków batalionu rozpoznawczego do rozpoznania na rzecz ogniowego rażenia przeciwnika

3.2.1. Rozpoznanie ogólnowojskowe

R

ozpoznanie ogólnowojskowe jest podstawową częścią rozpoznania prowadzonego siłami i środkami batalionu rozpoznawczego DZ. Ranga tego rodzaju rozpoznania determinowana jest głównie ilością działających elementów rozpoznawczych w ugrupowaniu przeciwnika, ponieważ prowadzenie rozpoznania z własnego ugrupowania jest mniej efektywne ze względu na ograniczony zasięg rozpoznania z organizowanych posterunków obserwacyjnych. Jednakże wprowadzenie elementów rozpoznawczych w ugrupowanie przeciwnika jest przedsięwzięciem niezwykle trudnym. Nie mniej skomplikowane jest również ich działanie w terenie zajmowanym przez przeciwnika, szczególnie w obszarze, z którego informacje byłyby przydatne do realizacji zadań bezpośredniego wsparcia ogniowego. Trudności te są spowodowane głównie dużym nasyceniem wojsk w tym rejonie. Tak więc należałoby rozpatrzyć stosunek korzyści płynących ze zdobytych informacji z wyżej wymienionego obszaru do dużego ryzyka utraty elementu rozpoznawczego.

Przydatność zdobytych informacji dla potrzeb skutecznego rażenia obiektów przeciwnika ogniem artylerii można ocenić poprzez porównanie parametrów przestrzenno-czasowych charakteryzujących dany rodzaj lub środek rozpoznania. Do takich charakterystyk możemy zaliczyć:

Pierwsza z nich jest niewątpliwie walorem rozpoznania ogólnowojskowego, pozostałe natomiast budzą wiele zastrzeżeń. Niezależnie od miejsca i sposobu działania elementów rozpoznania ogólnowojskowego, jego dokładność jest niska. Elementy te przy wykorzystaniu etatowych przyrządów optycznych i kątomierczych osiągają dokładność określenia współrzędnych do 250 m (patrz tabela nr 5), co nie zaspokaja wymagań dokładności. Ma na to wpływ wiele czynników, między innymi:

Wynika to z braku posiadania odpowiedniej aparatury dowiązania geodezyjnego (np. typu GPS) i odpowiedniej ilości nowoczesnych przyrządów optoelektronicznych.

Stacje rozpoznania radiotechnicznego PSNR-5 i PSNR-5k są przeznaczone do nadzorowania pola walki. Występują na wyposażeniu wozów rozpoznania BWR oraz BRDM z plutonu rozpoznania radiolokacyjnego.

Stacja PSNR-5 posiada dokładność określenia położenia celu plus-minus 5m. Pojazdy może wykrywać w odległości do 8-10 km, ludzi - 3-4 km.

Stacja PSNR-5k posiada dokładność określania odległości do 25 m, azymutu - 0-05. Zasięg rozpoznania 200-15000 m przy prędkości celu 2-110km/h. Czas przekazania informacji w granicach 15-20 min.

Tabela nr 5. Możliwości rozpoznania ogólnowojskowego w aspekcie wymogów WRiA.

Nazwa elementu

rozpoznawczego

Możliwości w zakresie

Zasięgu

[km]

Dokładności

[m]

Czasu obiegu informacji [min]

PO (rozp rlok)

do15

25

15-20

PR

do10

250

30-35

SPR

do 30

250

30-35

PO

do 5-7

250

30-35

GW

do 5

250

40-60

Z wielkości błędów przedstawionych w powyższej tabeli wynika, że nie można oczekiwać, by dane uzyskane od rozpoznania ogólnowojskowego, przy obecnym jego wyposażeniu, mogły być bezpośrednio wykorzystane na rzecz ognia artylerii. Wniosek ten potwierdza stosunkowo długi czas, jaki upływa od chwili wykrycia obiektu do przekazania o nim danych wykonawcy ognia. Spowodowane to jest tradycyjnym (hierarchicznym) sposobem obiegu informacji - dowódca Grupy Analizy Danych, szef Wydziału Rozpoznania, szef artylerii, dowódca oddziału artylerii - oraz brakiem środków do transmisji danych. Zdaniem autora ze względu na potrzebę szybkiego przekazywania informacji, dane z rozpoznania powinny trafiać bezpośrednio do ośrodka decyzyjnego, czyli najprościej byłoby, aby w razie wykrycia ważnego obiektu element rozpoznania „wchodził” w sieć łączności szefa artylerii DZ i przekazywał dane ze współrzędnymi.

Ważnym elementem, na który należy zwrócić uwagę, jest możliwość prowadzenia rozpoznania w nocy. Przebieg ostatnich wielkich konfliktów lokalnych, a szczególnie wojna w Zatoce Perskiej, dowodzą faktu 24-godzinnej doby walki. Przeciwnik, który będzie posiadał środki do działań nocnych, wymusi na naszych elementach rozpoznawczych potrzebę nieprzerwanego rozpoznania. W obecnej sytuacji brozp nie posiada możliwości prowadzenia skutecznego rozpoznania w warunkach ograniczonej widoczności. Sprzęt noktowizyjny zapewnia jedynie w małym stopniu widoczność dla kierowcy mechanika wozu rozpoznawczego. Dla celów obserwacji pola walki jest to niewystarczające. Oświetlanie obiektów jest wykluczone z powodu demaskowania elementu rozpoznawczego. Jedyne warunki rozpoznania w nocy spełnia radiolokator i dalmierz laserowy, ale ilość tego sprzętu jest ograniczona.

Reasumując, z uwagi na zbyt długi czas dostarczenia informacji oraz niewystarczającą dokładność, rozpoznanie ogólnowojskowe generalnie jest nieprzydatne dla artylerii. Używając określenia „generalnie”, nie należy całkowicie wykluczyć wykorzystania danych rozpoznawczych od ogólnowojskowych elementów rozpoznania pod warunkiem, że współrzędne celów będą obarczone mniejszymi błędami, a to nierozerwalnie wiąże się z nowocześniejszym sprzętem.

Na dzień dzisiejszy warunki takie spełniają jedynie występujące w ukompletowaniu
2 kompanii rozpoznania BWR. Zakładając jednak dalsze wprowadzanie nowoczesnego sprzętu oraz możliwość skrócenia czasu obiegu informacji, można przyjąć, że będą one w coraz szerszym zakresie wykorzystywane przez WRiA.

Potwierdzeniem tego faktu jest próba współdziałania BWR-1D z artylerią 1BA, która odbyła się na poligonie ORZYSZ. Eksperyment zakończył się pomyślnie. Potwierdzeniem doświadczeń przeprowadzonych przez 1BA, był eksperyment przeprowadzony w tym samym roku przez 5 DZ na OSP ŻAGAŃ. Odpowiednio przeszkolona obsługa BWR-a skutecznie określała położenie obiektów, a także określała uchylenia pocisków od celu. Kwestię poprawiania ognia można wariantować w zależności od stopnia wyszkolenia obsługi, poprawki może określać załoga BWR-a lub pododdział artylerii.

3.2.2. Rozpoznanie radioelektroniczne

R

ozpoznanie radioelektroniczne jest prowadzone przez kompanię rozpoznania i walki radioelektronicznej. Na jej bazie można zorganizować:

Możliwości określania położenia pracujących środków radioelektronicznych przeciwnika posiadają tylko namierniki R-363 pracujące w zakresie UKF 20-100MHz.

Głębokość prowadzenia rozpoznania UKF wynosi około 20km i jest uzależniona głównie od wyniosłości anten. Przyjmując średnią wyniosłość anten około 4m, głębokość rozpoznania będzie wynosić ok. 16,5km. Na zasięg rozpoznania wywiera też wpływ czułość namierników oraz moc środków radiowych przeciwnika, dlatego w praktyce te czynniki dla poszczególnych egzemplarzy sprzętu trzeba uwzględnić.

Czas wykrycia i namierzenia położenia obiektów wynosi średnio 3-5 minut, ogólny czas na przekazanie informacji 15-20 minut.

Dokładność określenia położenia obiektu dla jednego namiernika wynosi średnio
2,50 - 30. Wykonując namiar na obiekt otrzymujemy sektor - obszar, w którym występuje źródło promieniowania elektromagnetycznego; przy założeniu, że prawdopodobieństwo wystąpienia obiektu w obszarze błędu namierzania namiernika równa się jeden.

Wykorzystując wzór:

Is = tg * Sa

Is - błąd liniowy;

 - błąd namierzania namiernika;

Sa - odległość obiektu od namiernika.

sporządzona została tabela nr 6. Interpretację błędu liniowego oraz obszaru błędu namiernika przedstawiono w załączniku nr 12.

Tabela nr 6. Błąd liniowy i powierzchniowy.

 = 2,50

 = 30

Odległość

(km)

Błąd liniowy

(m)

Błąd powierzch.

(km2)

Błąd liniowy

(m)

Błąd powierzch.

(km2)

1

3

5

10

15

20

25

30

87

262

437

874

1312

1749

2187

2624

0,043

0,39

1

4,3

9,8

17,4

27,2

39,2

105

315

525

1051

1576

2102

2627

3153

0,052

0,47

1,3

5,2

11,7

20,9

32,7

47,1

Uwzględniając powyższe obliczenia, stwierdzamy że określenie położenia obiektu za pomocą jednego namiernika jest niemożliwe. Można tylko stwierdzić z jakim błędem liniowym się spotkamy przy danej odległości lub na jak dużym obszarze dany obiekt może wystąpić. Dlatego do określania odległości tworzy się sieć posterunków namierzania przynajmniej z dwóch namierników. Dokładność określania położenia będzie głównie zależeć od:

Biorąc pod uwagę te czynniki, podstawiając do wzoru na błąd liniowy i sumaryczny, sporządzona została tabela nr 7. Zależności między czynnikami zostały w sposób graficzny przedstawione w załącznikach nr 13 i 14.

Tabela nr 7. Występowanie błędów przy danej podstawie namierzania.

Podstawa namierzania 8 km

Odl.

(km)

Kąt namierzania

( 0 )

Błąd środkowy

(m)

Błąd powierzchn.

(km2)

Błąd sumaryczny

Mapa 1:50 000

0,5 mm

(m)

1 mm

(m)

5

10

15

20

25

30

54

68

75

78

80

82

335

564

813

1068

1326

1586

0,35

0,99

2

3,51

5,52

7,9

336

565

813

1068

1326

1586

342

568

816

1070

1327

1587

Podstawa namierzania 16 km

5

10

15

20

25

30

41

54

63

68

72

75

494

671

890

1128

1375

1627

0,77

1,41

2,48

3,99

5,93

8,31

495

671

890

1128

1375

1627

499

674

892

1130

1376

1628

Wyniki przeprowadzonej analizy dyskwalifikują rozpoznanie radioelektroniczne do wykorzystania przez WriA. Rozpoznanie to spełnia wymagania stawiane przez rozpoznanie sytuacji do głębokości maksymalnego zasięgu oraz zapewnia niezbędne informacje dla własnych potrzeb, szczególnie walki radioelektronicznej. Jego atutem jest to, że może być prowadzone w warunkach ograniczonej widoczności bez dodatkowych urządzeń.

3.2.3. Rozpoznanie powietrzne

R

ozpoznanie powietrzne w batalionie rozpoznawczym prowadzone będzie przez grupę rozpoznania powietrznego w składzie klucz śmigłowców rozpoznawczych i klucz bezzałogowych samolotów rozpoznawczych. Ze względu na wyposażenie rozpoznanie będzie prowadzone metodą obserwacji i fotografowania.

Zasięg rozpoznania (obserwacji) ze względu na możliwość znacznej wysokości działania, może wynosić kilkadziesiąt kilometrów, jednak ze względu na czynniki wymienione przy analizie możliwości rozpoznawczych, zasięg obserwacji nie będzie przekraczał 10 km.

Czas obiegu informacji przy rozpoznaniu przez obserwację wynosi 4-6 minut, przy fotografowaniu 2-3 godzin.

Dokładność określania współrzędnych obiektów zależy od:

Załogi śmigłowców, działające znad własnego ugrupowania, mogą określać współrzędne obiektów ze średnim błędem 5% odległości obserwacji. Błąd sumaryczny będzie zależał od błędu określania odległości oraz od błędu odczytu naniesionego obiektu na mapę. Załogi śmigłowców prowadzące rozpoznanie w wyznaczonym rejonie (śmigłowiec znajduje się nad obiektem) będą określały współrzędne obiektów z następującą dokładnością:

z wysokości 100 m -- 300-500m

250 m -- 250-300m

500 m -- 200m

Rozpoznanie poprzez fotografowanie umożliwia dokładniejsze określanie współrzędnych obiektów; głównie zależy od naniesienia siatki kilometrowej, jakości zdjęć fotograficznych, terenu, stosowanej skali mapy i zdjęcia, metody fotografowania. Przyjmując, że do wykreślenia siatki kilometrowej wykorzystano mapę 1:50 000, dokładność określenia współrzędnych została ujęta w tabeli nr 8.


Tabela nr 8. Dokładność określenia współrzędnych przy metodzie fotografowania.

Skala zdjęcia

Błąd (m)

1:10 000

1:20 000

1:30 000

33

40

50

Duże nadzieje są wiązane z wprowadzeniem na wyposażenie grupy rozpoznania powietrznego bezpilotowych samolotów rozpoznawczych (BSR).

Oczekuje się, że zestaw rozpoznawczy BSR posiadać będzie następujące możliwości:

  1. prędkość max. lotu BSR 200-250 km/h;

  2. prędkość patrolowania 120 km/h;

  3. max pułap 4500 m;

  4. zasięg systemu łączności (h=500m) nie mniej niż 100 km;

  5. szerokość pasa rozpoznania (skaner liniowy) 5H;

  6. odległość wykrycia obiektów (FLIR):
    - czołg, TO - 15 km;
    - pojedyncza osoba - 8 km;

  7. dokładność określenia współrzędnych (z GPS) - 50 m;

  8. układ nawigacji inercyjnej (bez GPS) - 75 m.

Biorąc pod uwagę dwa ostatnie parametry dotyczące dokładności można przypuszczać, że system ten będzie spełniał warunki do prowadzenia rozpoznania na potrzeby rażenia ogniowego. Ponadto możliwość rozpoznania w nocy, dzięki wyposażeniu w kamery noktowizyjne i termowizyjne, poszerza wszechstronność działania tego środka.

WNIOSKI

  1. Z uwagi na zbyt długi czas dostarczenia informacji oraz niewystarczającą dokładność, rozpoznanie ogólnowojskowe jest nieprzydatne dla ognia artylerii.

  2. Brak sprzętu, który byłby zdolny do prowadzenia rozpoznania w nocy, zawęża zakres zadań elementów rozpoznawczych.

  3. Rozpoznanie radioelektroniczne spełnia wymagania stawiane przez rozpoznanie sytuacyjne do głębokości maksymalnego zasięgu oraz zapewnia niezbędne informacje dla własnych potrzeb, szczególnie walki radioelektronicznej. Nie spełnia wymogów dokładności dla ognia artylerii.

  4. Obserwacja wzrokowa w rozpoznaniu powietrznym spełnia wymagania tylko odnośnie rozpoznania sytuacyjnego, natomiast dla skutecznego rażenia ogniowego dokładności te są niewystarczające.

  5. Wymagania dokładności w rozpoznaniu powietrznym spełnia tylko fotografowanie, lecz ze względu na długi obieg informacji nie może być wykorzystane przez WriA.

  6. Po wprowadzeniu na wyposażenie brozp. BSR można będzie za pomocą rozpoznania tego środka wskazywać cele dla rażenia ogniowego.


ZAKOŃCZENIE

Nie jest hańbą przegrać bitwy, lecz hańbą jest

dać się przeciwnikowi zaskoczyć.

( F. Foch)

N

iniejsza praca miała na celu przedstawić aktualne poglądy oraz możliwości realizacji zadań przez batalion rozpoznawczy DZ (biorąc pod uwagę rozpoznanie ogólnowojskowe, radioelektroniczne i powietrzne) do rozpoznania na rzecz ogniowego rażenia przeciwnika.

Przedstawiona struktura organizacyjna jest rezultatem przemian restrukturyzacyjnych, jakie nastąpiły w Wojsku Polskim w latach 90-tych. Uwzględniono wiele doświadczeń i wniosków z ćwiczeń. Starano się na miarę możliwości sprzętowych stworzyć pododdziały, które w sposób kompleksowy będą mogły zapewnić dopływ danych o przeciwniku. Dzięki różnym rodzajom prowadzonego rozpoznania przez specjalistyczne kompanie i plutony uzyskano możliwość zdobycia informacji z różnych źródeł. Zapewnia to DZ większą pewność, że przeciwnik nie będzie w stanie skutecznie zastosować mylenia oraz, że dowódca mając kompletne dane o stronie przeciwnej, podejmie trafną decyzję. W składzie brozp znalazła się grupa rozpoznania powietrznego. Jest to element, który na współczesnym polu walki stwarza szerokie możliwości zdobywania informacji o przeciwniku. Szczególnie mam tu na myśli bezzałogowe samoloty rozpoznawcze. Głęboko zaawansowane prace badawcze nad tymi środkami, wyposażanie ich w najnowsze zdobycze techniki, możliwość prowadzenia rozpoznania na dużą głębokość, bez narażania zwiadowców na bezpośredni kontakt z przeciwnikiem, są to atuty, które przyczynią się w najbliższym czasie do szerokiego stosowania takiego rozpoznania na polu walki.

Generalnie wyposażenie batalionu rozpoznawczego, jakie zostało przedstawione w pracy, jest już w dużej części przestarzałe technologicznie. Biorąc pod uwagę moje doświadczenie w pracy w jednostkach, także przestarzałe technicznie. Należałoby się zastanowić czy sprzęt, który został skonstruowany ok. 20-30 lat temu, spełni wymagania co do dokładności, czasu i ilości rozpoznanych obiektów, jakie determinuje współczesne pole walki, gdzie trwa nieustanna walka o czas i precyzję. Bardzo istotnym elementem jest też możliwość prowadzenia skutecznego rozpoznania niezależnie od pory doby (termowizja i noktowizja). Rozpoznanie, które się nazywa oczami i uszami dowódcy musi na takie miano rzeczywiście zasługiwać.

Batalion rozpoznawczy z DZ jest głównym organem zdobywania informacji o przeciwniku dla potrzeb dowódcy ZT. Przedstawione w pracy możliwości realizacji zadań ukazują nam, że nie jest najgorzej w prowadzeniu rozpoznania na potrzeby sytuacji. Ale znacznie gorzej jest przy prowadzeniu rozpoznania dla potrzeb WRiA. Zbyt mała dokładność i zbyt długi czas przepływu informacji do wykonawcy stawiają przeszkody w wykorzystaniu sił i środków batalionu rozpoznawczego DZ dla tego typu rozpoznania.

Moim zdaniem wynikają stąd następujące wnioski:

Prezentowana w tej pracy analiza i wnioski prawdopodobnie mogą budzić szereg wątpliwości. Są one, w mojej opinii, odpowiedzią na postawione problemy. Mam nadzieję, że mogą one być podstawą do dyskusji przedstawicieli wielu specjalności. Jestem także przekonany, że uzyskane wyniki oraz propozycje rozwiązań mogą stanowić podstawę do kontynuowania badań z tego zakresu zarówno dla mnie jak i dla innych zainteresowanych.

Podczas opracowywania niniejszej pracy spotkałem się z dużą życzliwością ze strony oficerów AON, a szczególnie Katedry RWiAO oraz Katedry WRiA. Wszystkim im składam serdeczne podziękowania za udzieloną pomoc.

Szczególną wdzięczność wyrażam Panu płk dr Marianowi Łokociejewskiemu, bez którego opieki i wskazówek natury metodycznej i merytorycznej praca ta nie mogłaby powstać.


BIBLIOGRAFIA

  1. Atkinson H.R., Rozwój w dziedzinie maskowania. Wojskowy Przegląd Zagraniczny,
    nr 3/86 r.

  2. Bahłaj S., Wnioski i doświadczenia z udziału lotnictwa w pokonywaniu obrony ppanc, ASG, Warszawa 1975.

  3. Broniarek Z., Karkoszka A., Źródła spirali zbrojeń, MON, Warszawa 1985r.

  4. Charakterystyka obiektów jako przedmiotów rozpoznania. Sztab Gen., Warszawa 1972.

  5. Ciborowski L. Organizacja rozpoznania w sztabach. AON, Warszawa 1991.

  6. Ciborowski L. Rola i miejsce rozpoznania w systemie obronnym RP. AON, Warszawa 1993.

  7. Ciborowski L., Rozpoznanie i walka radioelektroniczna w systemie obronnym, Myśl Wojskowa, nr 6/92.

  8. Ciborowski L., Rozpoznanie i walka radioelektroniczna, AON, Warszawa 1993.

  9. Czajka K., Użycie artylerii do ognia pośredniego w obronie dywizji, Rozprawa doktorska, AON, Warszawa 1992 r.

  10. Dęga Cz., Uzbrojenie i pole walki wojsk lądowych do 2020 roku, Bellona, Warszawa 1995.

  11. Dobrzaniecki K. Zabezpieczenie działań bojowych wojsk rakietowych i artylerii. AON, Warszawa 1992.

  12. Działania operacyjne, podręcznik AON, Warszawa 1993

  13. Górecki M. Siły i środki rozpoznania. ASG, Warszawa 1987.

  14. Gunston B., Spick M., Współczesne śmigłowce bojowe, ESPADON, Warszawa 1992.

  15. Horak O., Możliwości rozpoznania wojskowego reorganizowanego ZT, Zeszyty naukowe nr 2, AON, Warszawa 1995.

  16. Huzarski M., Kaczmarek W. Obrona i natarcie dywizji, AON, Warszawa 1997.

  17. Informator o siłach zbrojnych państw sąsiadujących z Polską, AON, Warszawa 1994.

  18. Instrukcja wojsk rakietowych i artylerii, MON, Warszawa 1980.

  19. Jakubczak R., O rozpoznaniu wojsk lądowych, Myśl wojskowa nr 1, AON, Warszawa 1992.

  20. Kaczmarek W. Działania taktyczne ZT w specyficznych środowiskach pola walki, AON, Warszawa 1995.

  21. Kisiel J., Przygotowanie i prowadzenie rozpoznania w działaniach taktycznych, AON, Warszawa 1997.

  22. Koziej S. Działania operacyjne wojsk lądowych, AON, Warszawa 1993.

  23. Koziej S. Teoria sztuki wojennej. Warszawa 1993.

  24. Kozłowski M., Zabezpieczenie działań bojowych artylerii , Rozprawa doktorska, ASG, Warszawa 1980.

  25. Kwećka R., Nowak A. Budowa modelu systemu rozpoznania wojskowego w aspekcie organizacyjnym i informacyjnym, rozprawa doktorska , AON, Warszawa 1994.

  26. Łokociejewski M., Organizacja i prowadzenie rozpoznania radioelektronicznego w działaniach bojowych DZ/DPanc, ASG WP, Warszawa 1983r.

  27. Metodyka określania możliwości rozpoznawczych sił i środków związków taktycznych i operacyjnych, SOW, Wrocław 1988.

  28. Michalak W. Jóźwiak K. Suchora S., Prowadzenie rozpoznania powietrznego na szczeblach taktycznych z użyciem BSR i śmigłowców. AON, Warszawa 1995.

  29. Nożko K., Maksymy, sentencje i „myśli refleksyjne”., AON, Warszawa 1993.

  30. Ocena i wykorzystanie uzbrojenia i sprzętu wojskowego w wojnie w rejonie Zatoki Perskiej, WSI, Warszawa 1992.

  31. Organizacja i prowadzenie rozpoznania na szczeblach taktycznych, zasady ogólne, podręcznik, Sztab Gen., Warszawa 1985.

  32. Organizacja i prowadzenie rozpoznania powietrznego przez lotnictwo wojsk lądowych, Poznań 1992.

  33. Organizacja wojsk część III, Struktury organizacyjne wojsk strony przeciwnej, część D. AON, Warszawa 1991.

  34. Podstawy taktyki lotnictwa, podręcznik. Poznań 1989.

  35. Regulamin działań taktycznych wojsk lądowych cz.I i cz.II, Sztab Gen., Warszawa 1994.

  36. Regulamin walki wojsk lądowych, MON, Warszawa 1986.

  37. Rhonka K., Organizacja rozpoznania w obronie dywizji zmechanizowanej, Rozprawa doktorska, AON, Warszawa 1992.

  38. Ruszczak M. Zastosowanie monogramów w rozpoznaniu na szczeblach taktycznych. Myśl Wojskowa 2/79.

  39. Rutkowski J., Garstka J., Systemy i środki ochronne czołgów przed amunicją integralną. Informator techniczny, nr 2/90 r.

  40. Sformalizowana bojowa dokumentacja rozpoznawcza szczebla taktycznego, AON, Warszawa 1987.

  41. Słownik języka polskiego, PWN 1992, t.I,.

  42. Słownik podstawowych terminów rozpoznawczych. Warszawa 1986.

  43. Taktyka wojsk obrony przeciwchemicznej. Warszawa 1989.

  44. Topogeodezja w wojskach rakietowych i artylerii, cz. 2, MON, Warszawa 1978.

  45. Topografia wojskowa, Sztab Gen, Warszawa 1983.

  46. Użycie lotnictwa w działaniach ZT wojsk lądowych. AON, Warszawa 1994.

  47. Użycie wojsk rakietowych i artylerii w operacji i walce. Część I, AON, Warszawa 1995r.

  48. Walka radioelektroniczna w siłach zbrojnych RP, AON, Warszawa 1997.

  49. Wiatr M. Związki taktyczne i operacyjne Bundeswehry w działaniach bojowych, Warszawa 1993.

  50. Zabezpieczenie działań bojowych WRiA, AON, Warszawa 1992.

  51. Zajdziński W. Maskowanie w siłach zbrojnych państw obcych, AON, Warszawa 1994.

  52. Zieliński J. Organizacja i prowadzenie rozpoznania w działaniach bojowych, podręcznik. ASG, Warszawa 1989.

ZAŁĄCZNIKI

Załącznik 1

Strefy zainteresowania rozpoznaniem w związku taktycznym.

Załącznik 2

Podział obiektów rozpoznania.

Załącznik 3

Prawdopodobna ilość obiektów rozpoznania w pasie obrony dywizji.

Załącznik 4

Prawdopodobna ilość obiektów rozpoznania w pasie natarcia dywizji.

Załącznik 5

Struktura organizacyjna batalionu rozpoznawczego dywizji.

Załącznik 6

Wyniki przeprowadzonych badań nad zasięgiem rozpoznania wzrokowego na terenie Polski.

Załącznik 7

Zależność zużycia amunicji od dokładności określania współrzędnych celu.

Załącznik 8

Potrzeby głębokości rozpoznania ze względu na zasięg artyleryjskich środków rażenia.

Załącznik 9

Dane taktyczo-techniczne sprzętu wykorzystywanego w rozpoznaniu ogólnowojskowym.

Załącznik 10

Dane taktyczo-techniczne sprzętu wykorzystywanego w rozpoznaniu radioelektronicznym.

Załącznik 11

Dane taktyczo-techniczne sprzętu wykorzystywanego w rozpoznaniu powietrznym.

Załącznik 12

Interpretacja błędu liniowego i obszaru błędu namierzania.

Załącznik 13

Interpretacja błędu środkowego powstałego na skutek pracy dwóch namierników radiowych.

Załącznik 14

Lokalizacja radiostacji z wykorzystaniem trzech namierników.


Załącznik 1

Strefy zainteresowania rozpoznaniem w związku taktycznym.

0x08 graphic

Załącznik 2

Podział obiektów rozpoznania.

0x08 graphic

Załącznik 3

Prawdopodobna ilość obiektów rozpoznania w pasie obrony dywizji.

0x08 graphic

Załącznik 4

0x08 graphic
Prawdopodobna ilość obiektów rozpoznania w pasie natarcia dywizji.

Załącznik 5

Struktura organizacyjna batalionu rozpoznawczego dywizji.

0x08 graphic

Załącznik 6

Wyniki przeprowadzonych badań nad zasięgiem rozpoznania wzrokowego na terenie Polski.

0x08 graphic

Załącznik 7

0x08 graphic
Zależność zużycia amunicji od dokładności określania współrzędnych celu.

Załącznik 8

Potrzeby głębokości rozpoznania ze względu na zasięg artyleryjskich środków rażenia.

0x01 graphic

Załącznik 9

0x08 graphic
Dane taktyczo-techniczne sprzętu wykorzystywanego w rozpoznaniu ogólnowojskowym.

Załącznik 10

Dane taktyczo-techniczne sprzętu wykorzystywanego w rozpoznaniu radioelektronicznym.

0x08 graphic

Załącznik 11

Dane taktyczo-techniczne sprzętu wykorzystywanego w rozpoznaniu powietrznym.

0x08 graphic

Załącznik 12

Interpretacja błędu liniowego i obszaru błędu namierzania.

0x08 graphic

Załącznik 13

0x08 graphic
Interpretacja błędu środkowego powstałego na skutek pracy dwóch namierników radiowych.


0x08 graphic
0x08 graphic

K. Nożko, Maksymy, sentencje i „myśli refleksyjne”., AON, Warszawa 1993, s. 37

Regulamin działań taktycznych Wojsk Lądowych, Sztab Gen. WP, Warszawa 1994.

L. Ciborowski, Organizacja rozpoznania w sztabach, AON, Warszawa 1991, s. 30.

Regulamin działań taktycznych wojsk lądowych cz.I, Sztab Gen. WP, Warszawa 1994, s. 70.

Zob. załącznik nr 1.

J. Zieliński, Organizacja i prowadzenie rozpoznania w działaniach bojowych, podręcznik, ASG, Warszawa 1989, s. 51.

Podział obiektów rozpoznania - zob. załącznik nr 2.

K. Dobrzaniecki, Zabezpieczenie działań bojowych wojsk rakietowych i artylerii, AON, Warszawa 1992, s.13.

Regulamin działań taktycznych ...,op. cit.

Regulamin walki wojsk lądowych, MON, Warszawa 1986.

Informator o siłach zbrojnych państw sąsiadujących z Polską, WSI, Warszawa 1994.

M. Wiatr, Związki taktyczne i operacyjne Bundeswehry w działaniach bojowych, AON, Warszawa 1993, s.86.

Organizacja wojsk część III, struktury organizacyjne wojsk strony przeciwnej, część D. AON Warszawa 1991.

S. Koziej, Działania operacyjne wojsk lądowych, AON, Warszawa 1993.

Zob. J. Zieliński, Organizacja i prowadzenie rozpoznania w działaniach ...op. cit. s.51.

Organizacja wojsk część III, struktury organizacyjne ...,op. cit.

Regulamin działań taktycznych ..., op. cit.

M. Huzarski, W. Kaczmarek, Obrona i natarcie dywizji, AON, Warszawa 1997, zał. 3.

Organizacja wojsk część III, struktury organizacyjne wojsk ...,op. cit.

Zob. W. Zajdziński, Maskowanie w siłach zbrojnych państw obcych, AON, Warszawa 1994, s. 17.

Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 1992, t.I, s.470.

W rozpoznaniu taktycznym tak określa się etatowe lub czasowo stworzone pododdziały przeznaczone do zdobywania informacji rozpoznawczych na polu walki.

Struktura organizacyjna batalionu rozpoznawczego - zob. załącznik nr 5.

W. Kaczmarek, Działania taktyczne ZT w specyficznych środowiskach pola walki, AON, Warszawa 1995, s. 5.

Instrukcja wojsk rakietowych i artylerii, MON, Warszawa 1980, s. 22 podaje, że wartość ta wynosi 5 - 7km.

Topografia wojskowa, Sztab Gen. WP, Warszawa 1983, s. 84.

Wyniki badań przeprowadzonych nad głębokością rozpoznania wzrokowego przedstawiono w tabeli w załączniku nr 6.

Metodyka określania możliwości rozpoznawczych sił i środków związków taktycznych i operacyjnych, SOW, Wrocław 1988, s. 8.

Zob. R. Kwećka, A. Nowak, Rozprawa doktorska, Budowa modelu systemu rozpoznania wojskowego w aspekcie organizacyjnym i informacyjnym, AON, Warszawa 1994.

Tamże, s. 86.

Z uwagi na układ tej pracy dyplomowej szczegółowe wyliczenia dokładności określania położenia obiektów poszczególnych rodzajów rozpoznania batalionu rozpoznawczego dywizji zostaną przedstawione w następnym rozdziale.

Zob. Organizacja i prowadzenie rozpoznania powietrznego przez lotnictwo wojsk lądowych, Poznań 1992.

Zabezpieczenie działań bojowych WRiA. AON, Warszawa 1992, s. 36.

Według Słownika wyrazów obcych, PWN, Warszawa 1985, morale z j. łacińskiego moralis - dotyczący obyczajów. Duch bojowy, wola walki, zwycięstwa.

H.R. Atkinson, Rozwój w dziedzinie maskowania. Wojskowy Przegląd Zagraniczny, nr 3 z 1986 r.

Amerykańskie czołgi M1 Abrams użyte w wojnie nad Zatoką Perską pokryte były farbą która odbijała promieniowanie słoneczne w 85%, a tym samym obniżała temperaturę zewnętrzną powierzchni czołgu o 15OC.

Zob. J. Rutkowski, J.Garstka, Systemy i środki ochronne czołgów przed amunicją integralną. Informator techniczny, nr 2 z 1990 r.

L. Ciborowski, Rozpoznanie i walka radioelektroniczna w systemie obronnym, Myśl Wojskowa, 1992

nr 6 s.16.

Zob. załącznik nr 7.

Użycie wojsk rakietowych i artylerii w operacji i walce. Część I., AON, Warszawa 1995r.

K. Czajka, Użycie artylerii do ognia pośredniego w obronie dywizji, Rozprawa doktorska, AON, Warszawa 1992 r.

Zob. załącznik nr 8.

Autor proponuje używać nazwy lądowe rozpoznanie patrolowe”, która bardziej oddaje specyfikę działań tego rodzaju elementów rozpoznawczych.

Dane taktyczno-techniczne sprzętu wykorzystywanego w rozpoznaniu ogólnowojskowym - załącznik nr 9.

Metodyka określania możliwości rozpoznawczych sił i środków ..., op. cit.

Rozpoznanie radiolokacyjne z uwagi na sposób zdobywania wiadomości może być zaliczone do grupy rozpoznania radioelektronicznego, jednak środki znajdują się w ramach struktur rozpoznania ogólnowojskowego.

Dopiero od kilku lat w wyposażeniu batalionów rozpoznawczych dywizji znajdują się 3 egzemplarze
BWR-1D lub BWR-1K.

Dane taktyczo-techniczne sprzętu wykorzystywanego w rozpoznaniu radioelektronicznym - załącznik nr 10.

M. Kozłowski, Zabezpieczenie działań bojowych artylerii , Rozprawa doktorska, ASG, Warszawa1980.

L. Ciborowski, Rozpoznanie i walka radioelektroniczna, AON, Warszawa 1993, s. 153.

Błąd sumaryczny: 0x01 graphic
, gdzie bodl -błąd oceny odległości; bp - błąd środkowy położenia elementów rozpoznawczych; bodcz - błąd odczytu naniesionego obiektu na mapę.

Dane taktyczno-techniczne sprzętu wykorzystywanego w rozpoznaniu powietrznym - załącznik nr 11.

M. Kozłowski, Zabezpieczenie działań bojowych ...,op. cit., rozdz. 2.

S. Bahłaj, Wnioski i doświadczenia z udziału lotnictwa w pokonywaniu obrony ppanc, ASG, Warszawa 1975,

s. 227

Topogeodezja w wojskach rakietowych i artylerii cz. 2, ASG, Warszawa 1978, rozdz. 1.

W. Michalak, K. Jóźwiak, S. Suchora, Prowadzenie rozpoznania powietrznego na szczeblach taktycznych z użyciem BSR i śmigłowców. AON, Warszawa 1995.

K. Nożko, Maksymy, sentencje i „myśli...,op. cit., s.37.

48

Strefa zainteresowania szczegółowego

Strefa zainteresowania ogólnego

- Dotyczy dywizji

- Dotyczy brygady

obiekty punktowe, składające się z jednego lub kilku elementów rozmieszczonych w sposób zwarty (rakieta, posterunek radiolokacyjny, most na przeszkodzie wodnej)

obiekty powierzchniowe, składające się przeważnie z kilku elementów rozmieszczonych w pewnym oddaleniu od siebie, co wyklucza porażenie jednym pociskiem

obiekty linearne to takie, w których jeden z ich wymiarów (długość lub szerokość) jest większy od drugiego co najmniej dwa razy (np. wojska w kolumnach marszowych)

Rozmiary
i rozmieszcz
enie w terenie

obiekty wysoce manewrowe (czas przebywania na SO nie przekracza 10-15 minut)

obiekty nisko manewrowe (czas przebywania na SO w jednym rejonie wynosi 30 minut i więcej)

obiekty ruchome, które mogą zmieniać swoje położenie w krótkim czasie (w zależności od wielkości od kilku minut do kilku godzin, rakiety, stanowiska dowodzenia)

obiekty stacjonarne, to takie, których położenie w terenie nie ulega zmianie lub gdy przebywają w jednym miejscu w ciągu długiego czasu (mosty, lotniska)

Mobilność (ruchliwość)

obiekty o znaczeniu taktycznym, do których zaliczane są: zgrupowania wojsk w sile do pułku (brygady) włącznie, pododdziały rakiet taktycznych i artylerii polowej, pododdziały lotnictwa wojsk lądowych na lądowiskach, elementy systemu dowodzenia wojskami i kierowania ich ogniem do szczebla związku taktycznego włącznie

obiekty o znaczeniu operacyjnym: zgrupowania wojsk w sile co najmniej związku taktycznego, lotniska lotnictwa taktycznego, mosty i przeprawy na ważnych przeszkodach wodnych, ważne węzły kolejowe i drogowe, porty i bazy morskie, oddziały rakiet przeznaczone do przenoszenia ładunków jądrowych, elementy systemu dowodzenia i kierowania wojskami od związku operacyjnego wzwyż oraz ważne urządzenia tyłowe

Znaczenie i rola spełniana na polu walki

Lp

Obiekt rozpoznania

Ilość obiektów w obszarze

Cała głębokość rozpoznania

W zasięgu ognia WRiA

Główny wysiłek obrony

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

Bataliony zmech./zmot.

Bataliony czołgów

Baterie artylerii rakietowej

Baterie artylerii lufowej

Baterie moździerzy

SD korpusu

WSD korpusu

SD dywizji

WSD dywizji

SD brygady

WSD brygady

SD pułków

WSD pułków

SD batalionów

Węzły łączności

Baterie rakiet plot

Baterie plot.

Dywizjony rakiet taktycz.

Baterie artylerii ppanc.

Kompanie saperów

Kompanie przeprawowe

Kompanie drogowo-most.

Lądowiska śmigłowców

Stacje radiolokacyjne

Posterunki rozp. i WRE

Baterie startowe BSR

Baterie rozp. dźwiękowego

Kompanie pchem.

Bataliony logistyczne

15

14

10

36

15

1

1

2

2

1

1

6

6

29

30

12

28

2

17

15

6

10

3

ok. 100

ok. 150

4

9

6

22

12

12

4

30

12

-

-

2

2

-

-

6

6

24

8

4

12

-

12

12

4

6

2

ok. 80

ok. 80

2

6

4

6

8

8

3

20

8

-

-

1

1

1

1

4

4

16

6

6

12

1

10

10

4

6

2

ok. 30

ok. 40

2

4

2

2

RAZEM

ok. 550

ok. 326

ok. 212

Lp.

Obiekt rozpoznania

Ilość obiektów

Na całą głębok. natarcia

Na gł. zadania bliższego

Na gł.

zadania dalszego

Na odcinku przełam

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

Kompanie zmech./zmot.

Kompanie czołgów

Baterie artylerii rakietowej

Baterie artylerii lufowej

Baterie moździerzy

Odwód pułku/brygady

WSD korpusu

SD dywizji

WSD dywizji

SD brygady

WSD brygady

SD pułków

WSD pułków

SD batalionów

Węzły łączności

Baterie rakiet plot

Baterie plot.

Dywizjony rakiet taktycz.

Baterie artylerii ppanc.

Kompanie saperów

Kompanie drogowo-most.

Lądowiska śmigłowców

Stacje radiolokacyjne

Posterunki rozp. i WRE

Baterie startowe BSR

Baterie rozp. dźwiękowego

Kompanie pchem.

Kompanie logistyczne

15

12

8

30

5

2

1

1

1

1

1

2

2

9

6

6

18

1

12

10

6

2

ok. 55

ok. 70

2

4

2

16

5

5

2

22

2

1

-

-

1

-

-

1

1

4

3

3

12

-

8

6

2

-

ok. 35

ok. 55

2

2

1

7

6

3

6

12

3

1

1

1

1

1

1

1

-

5

4

3

7

1

6

4

4

2

ok. 20

ok. 20

1

2

1

9

2

2

1

5

1

1

-

-

-

-

-

-

1

2

-

-

2

-

2

3

-

-

ok. 10

ok. 25

-

1

-

2

Razem

ok. 300

ok. 180

ok. 126

ok. 60

0x01 graphic

TEREN

BADAŃ

Punkty

PO

Widoczność (km)

Na lewo

Na wprost

Na prawo

Podejście do PO

WĘGORZEWO

(teren lesisto-jeziorny)

A

B

C

D

E

2,0

1,8

2,3

2,2

1,6

1,8

2,1

3,0

2,0

2,8

1,6

2,0

2,1

1,8

1,8

Skryte

Skryte

Trudne

Skryte

Skryte

Średnio

2,0

2,3

1,9

PRZEMYŚL, BIELSKO-BIAŁA, ZAMOŚĆ

(teren pagórkowaty)

A

B

C

D

2,9

3,1

3,0

2,9

3,3

3,5

3,2

3,3

3,0

2,8

3,0

3,0

Skryte

Trudne

Skryte

Skryte

Średnio

3,0

3,3

2,9

JELENIA GÓRA

(teren górzysty)

A

B

C

4,5

5,0

5,0

5,0

7,0

5,5

4,0

5,5

4,5

Skryte

Skryte

Skryte

0x01 graphic

y = x2 + 2x + 1

=+

x - krotność wzrostu błędu

y - krotność zużycia amunicji

BRDM-2

Załoga liczy 4 osoby

uzbrojenie 14,5 mm KPWT, jo. 500 szt.

7,62 mm km PKT jo. 2000 szt.

ciężar 7 ton

zasięg 750 km

prędkość 95 km/h, pływania 10 km/h

środki łączności UKF, R-123

aparatura nawigacyjna TNA-2; busola PAB

urządzenia noktowizyjne: dowódcy TKN-1S, kierowcy TWNO-2B

Laserowy Przyrząd Rozpoznawczy
LPR-1 /dalmierz/

zasięg pomiaru 80- 20000 m.

dokładność +/- 5 m.

przystawka kątomiercza o dokładności 0-01

Wóz dowódczy BRDM R-5:

jak w BRDM-2, dodatkowo środki łączności:

radiostacja KF R-130

odbiornik UKF R-323

odbiornik łączności z lotnictwem R-870

BWR-1d:

załoga 6 osób

uzbrojenie: - armata gładkolufowa 73 mm jo 40 szt.

- PKT 7,62 mm jo 2000 szt.

ciężar 13,5 t

prędkość 80 km/h, pływający

zasięg 500 km

Wyposażenie do rozpoznania:

  1. dalmierz laserowy 1D8 lub DKRM-1, zasięg rozpoznania od 200-8000 m (w nocy 400 m);

  1. radiolokacyjna stacja obserwacji pola walki PSNR-5k, rozpoznanie i śledzenie celów ruchomych oraz określanie ich współrzędnych; pojazdów mechanicznych do 15 km, grupy żołnierzy do 6 km;

  1. radiolokacyjna stacja rozpoznania środków radiolokacyjnych ERRS-1, rozpoznanie stacji r/lok do 60 km;

  1. przyrządy rozpoznania skażeń: - PRChR (środki fosforoorganiczne i promieniowanie gamma), - WPChR (środki trujące typu sarin, iperyt);

  1. aparatura nawigacyjna „KWADRAT” (błąd pomiaru 1,3 %);

  1. lornetka noktowizyjna 1PN33B /BN-2/, wykrywa osoby z 300 m, czołgi z 600 m, powiększenie 2,4x;

  1. przenośny wykrywacz min 1PM;

  1. środki łączności:

- KF R-130

- UKF R-123 lub R-173

- nadajnik szybkiej telegrafii R-014D

- radiostacja przenośna UKF R-148

BRDM ze stacją r/lok PSNR-5.

Jest to stacja nadzorowania pola walki, przeznaczona do poszukiwania, śledzenia i określania współrzędnych celi ruchomych. Stacja pracuje w paśmie decymetrowym, w sektorze poszukiwania o szerokości 24-120 stopni, dokładność określania położenia celu 5 m, maksymalne możliwości wykrycia pojazdów do 8-10 km, ludzi 3-4 km.

ARO KU-4, to KF i UKF aparatownia radioodbiorcza:

zakres częstotliwości 1,5-100 MHz

zasięg rozpoznania KF - 100 km, UKF - 40 km

przechwyt UKF - 4/godz

czas rozpoznania celu - 4 min

czas rozwijania - 14 min, zwijania - 8 min

aparatownia na podwoziu STAR-660.

Namiernik R-363:

rozpoznanie w paśmie 20-100 MHz,

zasięg namierzania radiowego 30-40 km

baza namierzania 15 - 20 km

odl. między namiernikmi 7 - 10 km

błąd namiaru 2 - 3,50

namierzanie 30 -30 nam/h

radiostacja R - 107

czas rozwijania/zwijania - 32/18 min

Namiernik RPS - 6 (Breń):

rozpoznanie w paśmie 500 - 9670 MHz

zasięg namierzania r/lok 30 km

baza namierzania 15 - 20 km

odl. między namiernikmi 7 - 10 km

śledzenie SRL 10-15/h

radiostacja R - 129 (1,5-15 MHz)

czas rozwijania/zwijania - 30/30 min

Mi-2R

prędkość lotu 180 km/h; zasięg 270 km; czas lotu - 1 h 55';

wyposażenie rozpoznawcze:- aparat fotograficzny

- środki łączności do przekazywania danych;

dokładność rozpoznania: w kierunku 0-04; w odległ 1,5% dw

strefa lotu 10-15km; zasięg rozpoznania 3 -8 km;

liczba celów wciętych - 3/h

(BSR) powinien posiadać następujące parametry:

Azymut rzeczywisty

Błąd liniowy

0x01 graphic

0x01 graphic

Obszar

błędu

namierzania

Namiernik

-

+

- błąd kątowy namiernika

S - pole błędu namiernika

r - promień błędu środkowego namierzania

A - odległość obiektu od podstawy namierzania

B - długość podstawy namierzania

C - odległość obiektu od namiernika

C

B

A

r

S

Załącznik 14

Lokalizacja radiostacji z wykorzystaniem trzech namierników

N

N

N

namierzania

PN 3

PN 1

PN 2

Baza

Współrzędne biegunowe 1

Współrzędne biegunowe 3

58



Wyszukiwarka