PRZEDSIĘBIORSTWO NA RYNKU KONKURENCJI DOSKONAŁEJ

Rozważenie rynku konkurencji doskonałej jest niezbędne z punktu widzenia ekonomii pozytywnej, gdyż stanowi normatywny punkt odniesienia dla warunków idealnych także pod względem maksymalizacji dobrobytu społecznego.

Przedsiębiorstwo w warunkach konkurencji doskonałej działa w ramach następujących założeń:

1. wytwarza jeden produkt zużywając k czynników produkcji;

2. proces produkcji opisuje skalarna funkcja produkcji fC² (R₊^k → R₊¹) rosnąca, zerująca się w zerze, silnie wklęsła i dodatnio jednorodna stopnia 0 <  < 1;

3. nie ma bezpośredniego wpływu na cenę wytwarzanego produktu ani na poziom cen czynników produkcji;

4. rynek jest chłonny i nie ma trudności ze zbytem wytwarzanych produktów;

5. celem przedsiębiorstwa jest maksymalizacja zysku (minimalizacja straty) lub minimalizacja kosztów produkcji;

6. ma pełną informację odnośnie do technologii produkcji i warunków wymiany (działanie w warunkach pewności).

P

P* P(q) P(Q)

0 Q, q

W krótkim okresie przedsiębiorstwo ma ograniczoną swobodę działania ze względu na stałe zasoby czynników wytwórczych, toteż może maksymalizować zysk (minimalizować stratę) w ograniczonym zakresie, tj. jedynie za pomocą manipulowania czynnikami zmiennymi.

W długim okresie może nieskrępowanie ustalać wielkość produkcji korzystając ze swobody wyboru struktury zaangażowanych nakładów, rozbudowując (zmniejszając) swój potencjał produkcyjny, zatem maksymalizacja zysku jest realizowana bez ograniczeń.

Maksymalizacja zysku (minimalizacja straty)

Funkcja zysku przyjmuje postać:

(q) = TR(q) - TC(q)

Funkcja zysku osiąga maksymalny poziom, gdy

.

Aby (q) było maksymalne

'(q) = (TR(q) - TC(q))' = 0.

Po przekształceniu TR'(q) = TC'(q) .

W przypadku ciągłych i różniczkowalnych funkcji przychodu (utargu) całkowitego i kosztu całkowitego równanie ostatnie równoważne jest formule MC(q) = MR(q).

Jest to warunek konieczny istnienia ekstremum funkcji zysku. Ponieważ jego spełnienie nie wystarczy do stwierdzenia, o jakie ekstremum chodzi, to w wypadku maksimum trzeba posłużyć się warunkiem drugiego rzędu, wskazującym na warunek wystarczający maksymalizacji funkcji zysku przedsiębiorstwa, tj.:

.

Jeśli przedsiębiorstwo traktuje cenę P jako zmienną egzogeniczną, to TR = qP, a przychód krańcowy jest równy pierwszej pochodnej, tj. MR (q) = TR'(q) = P.

Maksymalizacja zysku a nakłady czynników wytwórczych

Problem maksymalizacji zysku można analizować od strony optymalizacji wielkości zatrudnienia czynników wytwórczych.

Wówczas (q) = TR(q) - TC(q) po uwzględnieniu funkcji produkcji q = f(L,K) oznacza, że TC(q) = wL + rK.

W konsekwencji (q)= qP - wL - rK.

Zatem w krótkim okresie

(q)= qP - wL - r
, gdzie q = f(L,
),

z tego
.

Warunek maksymalizacji zysku przyjmie postać:

.

Problem maksymalizacji zysku zostaje rozwiązany również za pomocą rachunku pochodnych  = _max' (L) = 0,

czyli: ' (L) = [Pf(L,
) - wL - r
]' = 0.