Miasta-Słowniczek, Wola

W średniowieczu zwolnienie od czynszów, świadczeń, robocizn, czasem dziesięcin, nadawane zazwyczaj przy osadzaniu miasta lub wsi zarówno czynszowej, jak też później pańszczyźnianej; obejmowała okres od kilku lat, w wypadku osady zakładanej na gruntach zagospodarowanych; do kilkunastu przy kolonizowaniu terenów leśnych, wymagających karczunku; w. powyżej 20 lat występowała sporadycznie. Podobnych zwolnień od ciężarów dominialnych i podatków na rzecz państwa udzielano również w wypadku klęsk losowych (np. pożogi albo zniszczeń wojennych). Od zwolnień nadawanych przy osadzaniu wsi w okresie rozwoju kolonizacji czynszowej na prawie niemieckim (od XIII w.) wiele osiedli w Polsce uzyskało nazwy Wola, na Śląsku i w Czechach . Lgota, Ligota, Lhota (ulżenie), panowie feudalni niejednokrotnie zastrzegali w dokumentach lokacyjnych nadanie zakładanej osadzie nazwy Wola, zazwyczaj w połączeniu z imieniem pana gruntowego lub zasadźcy (sołtysa), np. Wola Hermanowa, Mroczkowa. W wypadku zmiany starej wsi wczesnośredniowiecznej na osadę lokowaną na prawie czynszowym nazwa Wola mogła zastąpić wcześniejszą (np. Rataje k. Nowej Słupi . obecnie Wólka).