m. biomem.naukowe metody, pacjent przedmiotem, ciało to maszyna- nie bierze się pod uwagę psychiki człowieka
m.społ.-ekon.: holistyczne podejście, indywidualna opieka, samoopieka, medycyna społeczna
Psychosocjosomatyka - analizuje wpływ doświadczeń w aspekcie społecznym na rozwój predyspozycji do rozwoju choroby. Określa procesy i zmienne, które pośredniczą między czynnikami społecznymi, umysłem i stanem zdrowia człowieka. ZAŁOŻENIA Koncepcja specyficzności Franza Alexandra.
Zygmunt Freud sformułował twierdzenie, które określił mianem konwersji. Mówi ono, że konflikty psychologiczne mogą mieć objawy somatyczne. Badania nad osobowościowymi uwarunkowaniami chorób. Zapoczątkowała je Helen Flanders Dunbar. Badania polegały na poszukiwaniu cech osobowości charakterystycznych dla określonej jednostki chorobowej. Koncepcja aleksytymii - sformułowana przez Petera E. Sifneosa i Johna C. Nemiaha z Harvard University; osoby z objawami aleksytymii charakteryzują się brakiem umiejętności odczytywania, zrozumienia i werbalizacji emocji, brak im zdolności fantazjowania czyli i ch myślenie jest mocno związane z rzeczywistością.Ujęcie systemowe w psychosomatyce. W koncepcji tej człowieka uważa się za istotę zbudowaną z podjednostek o coraz mniej skomplikowanej strukturze (od społeczności rodziny, do tkanki, komórki itd.). Kategorie socjokulturowe w psychosomatyce.a) rozpatrywanie relacji umysł- ciało, z uwzględnieniem kontekstu społecznego,b) wpływ procesów społecznych na organizm człowieka c) somatyczna metafora dysharmonii społecznej (objawowa ekspresja zbiorowego doświadczenia stresu). Umysł może decydować nawet o chwili nadejścia śmierci. Okazało się, że duży stopień umieralności był spowodowany nie urazami fizycznymi, spowodowanymi uderzeniem rakiet, ale traumatycznymi przeżyciami psychicznymi i ogromnym stresem.
Zach.anty - zdrowotne - w sposób bezpośredni lub pośredni wpływają na pogorszenie stanu zdrowia, są wynikiem złych przyzwyczajeń lub nawyków zdobywanych w procesie wychowania lub socjalizacji)
Zach.prozdrowotne - zmierzają do utrzymania zdrowia, a nawet jego polepszenia oraz unikania zachowań, będących czynnikami ryzyka: *właściwe odżywianie, * unikanie używek, * właściwy sen, * regularne ćwiczenia, * utrzymywanie odpowiedniego ciężaru ciała, *korzystanie z profilaktyki medycznej.
Pola zdrowia wg Lalonde' 53%- styl życia 21%- środowisko fizyczne 16%- czynniki genetyczne 10%- medycyna
Hipotezy wyjaśniające przyczyny nierówności społecznych wg. Raportu Blacka. Artefaktyczności: badania nie pokazują tego co powinny (błędne, kłamliwe)-dobra zdrowotnego: selekcji społecznej-> zdrowie decyduje o pozycji społecznej-osoby zdrowe łatwiej się pną po drabinie społecznej do góry. -wyjaśnienia kulturowe i behawioralne: zwraca uwagę na styl życia, zwraca się uwagę na antyzdrowotne zachowania, najgorsze są w najniższej klasie społecznej.-wyjaśnienia materialno-środowiskowe: upatrują przyczyny nierówności w obrębie większych struktur: ubóstwo, status materialny, brak środków materialnych, problemy bezrobocia.
Cechy roli chorego wg Parsona chory rezygnuje z części pełnionych ról (rezygnacja z roli zawodowej, lecz nie rezygnuje z roli matki czy ojca) szukanie pomocy u lekarza chęć wyleczenia się
Ujęcie tradycyjne:bierny, zależny, uległy, wierzy w każde słowo personelu, nie kwestionuje zaleceń lekarza, nie dyskutuje z personelem
Ujęcie nowoczesne (wg. komsumeryzmu):aktywny, nie zależny, sceptycznie nastawiony, dociekliwy, odpowiedzialny za własne zdrowie i proces leczenia
Reakcje ludzi na wiad. o chorobie wg Jarosza zaprzeczanie,pomniejszanie,wyolbrzymienie, akceptacja
Interpretacje choroby i strategie działania chorego: Zagrożenie - Krzywda / strata - Wyzwanie - 4. Choroba jako ulga - Choroba jako korzyść - Choroba jako wartość -
M.zgodności (consensusu) Lekarz jako osoba prowadząca rozumie potrzeby pacjenta -działa zgodnie z jego interesem. Pacjent ufa lekarzowi i z nim współpracuje, aby jak najszybciej powrócić do zdrowia.
M. niezgodności (sprzeczności) Lekarz nie wykorzystuje w całości swojego autorytetu, stara się tylko sprostać oczekiwaniom pacjenta, zależy mu na utrzymaniu swojej dominacji. Los pacjenta jest zależny od postawy lekarza i uwarunkowań środowiskowych.
M.l aktywność - bierność Pacjent ze względu na swój stan (np. śpiączka) jest bierny, a działania lekarza są niezależne od niego.
Aktywność jest domeną lekarza, a pierwowzorem tego modelu jest stosunek rodziców do niemowlęcia.
M. kierowanie- współpraca Lekarz mówi pacjentowi co ma robić, a pacjent jest mu posłuszny i współpracuje w sposób świadomy. Model ten charakterystyczny jest dla chorób zakaźnych. Prototypem tego stosunku jest kontakt między rodzicami a dzieckiem.
Obopólne uczestnictwo Model ten najczęściej jest stosowany w chorobach przewlekłych. Lekarz pomaga pacjentowi, udziela konsultacji, aby ten sam sobie pomógł. Pacjent jest traktowany jak partner.
model biologiczny - lekarz zajmuje się tylko zadaniami instrumentalnymi wobec pacjenta
model psychospołeczny - ukierunkowany na zachowania społeczne, afektywne, ekspresywne
Zmiany w funkcjach rodziny na skutek choroby, zespoły psychosomatyczne wg Richtera:
Funkcja konsumpcyjna opiekuńczo-pielęgnacyjna emocjonalna kontrolna kulturalno- towarzyska religijna
Funkcje szpitala: diagnostyczno - lecznicza - określenie u pacjenta jednostki chorobowej i świadczenia zmierzające do jej opanowania pielęgnacyjno - opiekuńcza - opieka i emocjonalne wspieranie pacjenta, działania anty stresowe, wzbudzani zaufania, bezpieczeństwa i zrozumienia prewencyjna - promocja zdrowia wśród pacjenta i szerszej społeczności rehabilitacyjna - przywrócenie sprawności psychofizycznej i społecznej edukacyjna - doskonalenie wiadomości i umiejętności personelu medycznego naukowo - badawcza - prowadzenie badań dotyczących metod leczenia świadczenie usług za pomocą farmakoterapii, psychoterapii i socjoterapii integracja przedstawicieli różnych profesji medycznych i społecznych
INSTYTUCJA TOTALNA - to organizacja społeczna, która stwarza dla osób z nią związanych rodzaj odrębnego świata, rządzącego się własnymi prawami i odseparowanym od reszty społeczeństwa mniej lub bardziej szczelnymi barierami. Instytucje powołane do opieki nad osobami niedołężnymi i nieszkodliwymi - domy starców, przytułki dla ociemniałych, żebraków i sierot Zakłady opieki nad osobami niezdolnymi do samodzielnego troszczenia się o siebie a zarazem niebezpiecznymi dla społeczeństwa - sanatoria przeciwgruźlicze, szpitale psychiatryczne oraz leprozoria instytucje, których zadaniem jest ochrona społeczeństwa przed szkodzeniem mu w sposób świadomy - więzienia, zakłady poprawcze, obozy dla jeńców wojennych i obozy koncentracyjne Instytucje, które są powołane do realizacji określonych zadań technicznych i mają charakter czysto instrumentalny - koszary wojskowe, okręty, obozy pracy Instytucje przeznaczone dla osób, które dobrowolnie wycofały się z czynnego życia, oraz miejsca kontemplacji religijnej: opactwa, klasztory, zakony CECHY: Podział na podwładnych i personel, którzy tworzą dwa oddzielne światy Zaspokajanie wielu różnych potrzeb ludzkich Ujednolicenie miejsca pracy, zabawy i spania Ściśle zaplanowany czas w ciągu dnia System przywilejów Ograniczony kontakt ze światem zewnętrznym Wszechobecna biurokracja
Przyczyny zainteresowania med. niekonwencjonalna: nieefektywne leczenie medyczne daje nadzieje dla ludzi nieuleczalnie chorych wysokie koszty terapii medycznych nie biologiczne przyczyny choroby
Rodzaje reh.:medyczna-lecznicza: psychologiczna - społeczna -(·zawodowa ,środowiskowa)
Rodzaje wsparcia: Emocjonalne Poznawcze Instrumentalne Rzeczowe(materialne Duchowe
Typy świadomości w procesie umierania wg. Glaser i Strauss. - świadomość zamknięta- pacjent nie dopuszcza do siebie żadnych wiadomości -podejrzenia- pacjent podejrzewa ze cos jest nie tak gdyż lekarz daje niewerbalne znaki negatywne -wzajemne udawanie- każdy udaje ze nic nie wie ze wszystko w porządku -świadomość otwarta- pełny przepływ informacji
Etapy umierania wg. E. Kubler Ross Zaprzeczenie: Złość: Negocjacja: Depresja: Akceptacja:
Opieka Hospicyjna (paliatywna) to aktywna opieka holistyczna roztaczana nad pacjentem, którego choroba jest nieodwracalna i nie poddaje się już leczeniu przyczynowemu. Nazwa słowa „hospes” oznaczającego GOŚCIA.Natomiast miano PALIATYWNA „pallium” oznaczającego PŁASZCZ.
Etapy Oswajania Się Z Niepełnosprawnością Dziecka szoku - kryzysu emocjonalnego - pozornego przystosowania - konstruktywnego przystosowania -
m. biomem.naukowe metody, pacjent przedmiotem, ciało to maszyna- nie bierze się pod uwagę psychiki człowieka
m.społ.-ekon.: holistyczne podejście, indywidualna opieka, samoopieka, medycyna społeczna
Psychosocjosomatyka - analizuje wpływ doświadczeń w aspekcie społecznym na rozwój predyspozycji do rozwoju choroby. Określa procesy i zmienne, które pośredniczą między czynnikami społecznymi, umysłem i stanem zdrowia człowieka. ZAŁOŻENIA Koncepcja specyficzności Franza Alexandra.
Zygmunt Freud sformułował twierdzenie, które określił mianem konwersji. Mówi ono, że konflikty psychologiczne mogą mieć objawy somatyczne. Badania nad osobowościowymi uwarunkowaniami chorób. Zapoczątkowała je Helen Flanders Dunbar. Badania polegały na poszukiwaniu cech osobowości charakterystycznych dla określonej jednostki chorobowej. Koncepcja aleksytymii - sformułowana przez Petera E. Sifneosa i Johna C. Nemiaha z Harvard University; osoby z objawami aleksytymii charakteryzują się brakiem umiejętności odczytywania, zrozumienia i werbalizacji emocji, brak im zdolności fantazjowania czyli i ch myślenie jest mocno związane z rzeczywistością.Ujęcie systemowe w psychosomatyce. W koncepcji tej człowieka uważa się za istotę zbudowaną z podjednostek o coraz mniej skomplikowanej strukturze (od społeczności rodziny, do tkanki, komórki itd.). Kategorie socjokulturowe w psychosomatyce.a) rozpatrywanie relacji umysł- ciało, z uwzględnieniem kontekstu społecznego,b) wpływ procesów społecznych na organizm człowieka c) somatyczna metafora dysharmonii społecznej (objawowa ekspresja zbiorowego doświadczenia stresu). Umysł może decydować nawet o chwili nadejścia śmierci. Okazało się, że duży stopień umieralności był spowodowany nie urazami fizycznymi, spowodowanymi uderzeniem rakiet, ale traumatycznymi przeżyciami psychicznymi i ogromnym stresem.
Zach.anty - zdrowotne - w sposób bezpośredni lub pośredni wpływają na pogorszenie stanu zdrowia, są wynikiem złych przyzwyczajeń lub nawyków zdobywanych w procesie wychowania lub socjalizacji)
Zach.prozdrowotne - zmierzają do utrzymania zdrowia, a nawet jego polepszenia oraz unikania zachowań, będących czynnikami ryzyka: *właściwe odżywianie, * unikanie używek, * właściwy sen, * regularne ćwiczenia, * utrzymywanie odpowiedniego ciężaru ciała, *korzystanie z profilaktyki medycznej.
Pola zdrowia wg Lalonde' 53%- styl życia 21%- środowisko fizyczne 16%- czynniki genetyczne 10%- medycyna
Hipotezy wyjaśniające przyczyny nierówności społecznych wg. Raportu Blacka. Artefaktyczności: badania nie pokazują tego co powinny (błędne, kłamliwe)-dobra zdrowotnego: selekcji społecznej-> zdrowie decyduje o pozycji społecznej-osoby zdrowe łatwiej się pną po drabinie społecznej do góry. -wyjaśnienia kulturowe i behawioralne: zwraca uwagę na styl życia, zwraca się uwagę na antyzdrowotne zachowania, najgorsze są w najniższej klasie społecznej.-wyjaśnienia materialno-środowiskowe: upatrują przyczyny nierówności w obrębie większych struktur: ubóstwo, status materialny, brak środków materialnych, problemy bezrobocia.
Cechy roli chorego wg Parsona chory rezygnuje z części pełnionych ról (rezygnacja z roli zawodowej, lecz nie rezygnuje z roli matki czy ojca) szukanie pomocy u lekarza chęć wyleczenia się
Ujęcie tradycyjne:bierny, zależny, uległy, wierzy w każde słowo personelu, nie kwestionuje zaleceń lekarza, nie dyskutuje z personelem
Ujęcie nowoczesne (wg. komsumeryzmu):aktywny, nie zależny, sceptycznie nastawiony, dociekliwy, odpowiedzialny za własne zdrowie i proces leczenia
Reakcje ludzi na wiad. o chorobie wg Jarosza zaprzeczanie,pomniejszanie,wyolbrzymienie, akceptacja
Interpretacje choroby i strategie działania chorego: Zagrożenie - Krzywda / strata - Wyzwanie - 4. Choroba jako ulga - Choroba jako korzyść - Choroba jako wartość -
M.zgodności (consensusu) Lekarz jako osoba prowadząca rozumie potrzeby pacjenta -działa zgodnie z jego interesem. Pacjent ufa lekarzowi i z nim współpracuje, aby jak najszybciej powrócić do zdrowia.
M. niezgodności (sprzeczności) Lekarz nie wykorzystuje w całości swojego autorytetu, stara się tylko sprostać oczekiwaniom pacjenta, zależy mu na utrzymaniu swojej dominacji. Los pacjenta jest zależny od postawy lekarza i uwarunkowań środowiskowych.
M.l aktywność - bierność Pacjent ze względu na swój stan (np. śpiączka) jest bierny, a działania lekarza są niezależne od niego.
Aktywność jest domeną lekarza, a pierwowzorem tego modelu jest stosunek rodziców do niemowlęcia.
M. kierowanie- współpraca Lekarz mówi pacjentowi co ma robić, a pacjent jest mu posłuszny i współpracuje w sposób świadomy. Model ten charakterystyczny jest dla chorób zakaźnych. Prototypem tego stosunku jest kontakt między rodzicami a dzieckiem.
Obopólne uczestnictwo Model ten najczęściej jest stosowany w chorobach przewlekłych. Lekarz pomaga pacjentowi, udziela konsultacji, aby ten sam sobie pomógł. Pacjent jest traktowany jak partner.
model biologiczny - lekarz zajmuje się tylko zadaniami instrumentalnymi wobec pacjenta
model psychospołeczny - ukierunkowany na zachowania społeczne, afektywne, ekspresywne
Zmiany w funkcjach rodziny na skutek choroby, zespoły psychosomatyczne wg Richtera:
Funkcja konsumpcyjna opiekuńczo-pielęgnacyjna emocjonalna kontrolna kulturalno- towarzyska religijna
Funkcje szpitala: diagnostyczno - lecznicza - określenie u pacjenta jednostki chorobowej i świadczenia zmierzające do jej opanowania pielęgnacyjno - opiekuńcza - opieka i emocjonalne wspieranie pacjenta, działania anty stresowe, wzbudzani zaufania, bezpieczeństwa i zrozumienia prewencyjna - promocja zdrowia wśród pacjenta i szerszej społeczności rehabilitacyjna - przywrócenie sprawności psychofizycznej i społecznej edukacyjna - doskonalenie wiadomości i umiejętności personelu medycznego naukowo - badawcza - prowadzenie badań dotyczących metod leczenia świadczenie usług za pomocą farmakoterapii, psychoterapii i socjoterapii integracja przedstawicieli różnych profesji medycznych i społecznych
INSTYTUCJA TOTALNA - to organizacja społeczna, która stwarza dla osób z nią związanych rodzaj odrębnego świata, rządzącego się własnymi prawami i odseparowanym od reszty społeczeństwa mniej lub bardziej szczelnymi barierami. Instytucje powołane do opieki nad osobami niedołężnymi i nieszkodliwymi - domy starców, przytułki dla ociemniałych, żebraków i sierot Zakłady opieki nad osobami niezdolnymi do samodzielnego troszczenia się o siebie a zarazem niebezpiecznymi dla społeczeństwa - sanatoria przeciwgruźlicze, szpitale psychiatryczne oraz leprozoria instytucje, których zadaniem jest ochrona społeczeństwa przed szkodzeniem mu w sposób świadomy - więzienia, zakłady poprawcze, obozy dla jeńców wojennych i obozy koncentracyjne Instytucje, które są powołane do realizacji określonych zadań technicznych i mają charakter czysto instrumentalny - koszary wojskowe, okręty, obozy pracy Instytucje przeznaczone dla osób, które dobrowolnie wycofały się z czynnego życia, oraz miejsca kontemplacji religijnej: opactwa, klasztory, zakony CECHY: Podział na podwładnych i personel, którzy tworzą dwa oddzielne światy Zaspokajanie wielu różnych potrzeb ludzkich Ujednolicenie miejsca pracy, zabawy i spania Ściśle zaplanowany czas w ciągu dnia System przywilejów Ograniczony kontakt ze światem zewnętrznym Wszechobecna biurokracja
Przyczyny zainteresowania med. niekonwencjonalna: nieefektywne leczenie medyczne daje nadzieje dla ludzi nieuleczalnie chorych wysokie koszty terapii medycznych nie biologiczne przyczyny choroby
Rodzaje reh.:medyczna-lecznicza: psychologiczna - społeczna -(·zawodowa ,środowiskowa)
Rodzaje wsparcia: Emocjonalne Poznawcze Instrumentalne Rzeczowe(materialne Duchowe
Typy świadomości w procesie umierania wg. Glaser i Strauss. - świadomość zamknięta- pacjent nie dopuszcza do siebie żadnych wiadomości -podejrzenia- pacjent podejrzewa ze cos jest nie tak gdyż lekarz daje niewerbalne znaki negatywne -wzajemne udawanie- każdy udaje ze nic nie wie ze wszystko w porządku -świadomość otwarta- pełny przepływ informacji
Etapy umierania wg. E. Kubler Ross Zaprzeczenie: Złość: Negocjacja: Depresja: Akceptacja:
Opieka Hospicyjna (paliatywna) to aktywna opieka holistyczna roztaczana nad pacjentem, którego choroba jest nieodwracalna i nie poddaje się już leczeniu przyczynowemu. Nazwa słowa „hospes” oznaczającego GOŚCIA.Natomiast miano PALIATYWNA „pallium” oznaczającego PŁASZCZ.
Etapy Oswajania Się Z Niepełnosprawnością Dziecka szoku - kryzysu emocjonalnego - pozornego przystosowania - konstruktywnego przystosowania -
Wyszukiwarka