2. Rodzaje administracji:

a) państwowa ( jej cechy)

• Działa w imieniu państwa i na rachunek państwa

• Rola autorytetu państwa

• Rola środków przymusu, przymus prawny,

• Organy państwowe mają obowiązek naprawy szkody

• Ma charakter polityczny (każda administracja działa na rachunek rządu)

• Działa na podstawie i w granicach prawa (środki, zadania, granice są wyznaczone przez prawo)

• Powinna działać w interesie publicznym (służba społeczna itp.)

• Działa w ramach przyznanych prawem kompetencji

• Charakter władczy (spełnia swoje czynności przez organy)

• Działa na zasadzie kierownictwa i podporządkowania

• Organ podporządkowany wykonuje polecenia organu nadrzędnego

• Zespół osób pełniących funkcje zawodowe

• Stabilna i ciągła (zapewnia funkcjonowanie państwa jako całości)

• Urzędnicy jako grupa odpowiednio wykwalifikowana, wyposażona w prawa i obowiązki

b) publiczna

• Równowaga pomiędzy trzema elementami konstrukcyjnymi

• Równowaga w ujęciu przedmiotowym, czyli działanie na rzecz interesu publicznego w ramach i na podstawie prawa

• Równowaga w ujęciu funkcjonalnym, czyli określenie zespołu, zajęcia organizatorskie w ramach prawa

• Równowaga w ujęciu podmiotowym (organy, instytucje administracji publicznej)

c) rządowa (s.107 - 119, Knosala)

• W kontekście funkcji politycznych oraz w kontekście wykonawczym i organizacyjnym jest to zespół organów, urzędów centralnych i terenowych, które służą zaspokajaniu potrzeb indywidualnych i zbiorowych

• Rządowa administracja terenowa

• Rządowa administracja zespolona (wojewoda + jego aparat pomocniczy)

• Rządowa administracja niezespolona (ogólna i szczególna)

• Rządowa administracja centralna (rząd, kancelaria PRM, ministerstwa, urzędy centralne tj. GUS)

• Funkcja polityczna - realizacja zadań na rzecz rządzenia

• Funkcja wykonawcza - koncentracja na realizacji obowiązku wynikającego z prawa lub ustawy (organy i aparat administracji centralnej)

• Powyższe funkcje są sprawowane przez Radę Ministrów, która rządzi

d) samorządowa (s.58, 120 - 145, Knosala oraz s. 46 - 55, Samorząd Ter.)

• Zespół instytucji zajmujących się określonymi zadaniami w ramach wspólnot terytorialnych

• Gmina - jednostka samorządu terytorialnego, zadania o charakterze lokalnym, nie zastrzeżone dla innych jednostek w ramach ustaw

• Powiat

• Województwo (dualizm administracyjny)

• Cechy

• Adm. samorządowa wykonuje istotną część zadań publicznych w państwie

• Adm. samorządowa stanowi trwały element - gwarantowany konstytucyjnie - struktury organizacyjnej aparatu państwa demokratycznego

• Adm. samorządowa prowadzi do swoistego rodzaju podziału władzy

• Adm. samorządowa jest skutecznym ogniwem decentralizacji adm. publicznej

• Adm. samorządowa wspiera różnego rodzaju inicjatywy obywatelskie w celu osiągnięcia dobra wspólnego

• Samorząd terytorialny zapewnia obywatelowi odczucie, że wybrani przez niego reprezentanci będą się z nim identyfikowali

• W szczególności samorząd terytorialny jest ważna polityczną płaszczyzną nowoczesnej demokracji partyjnej

• Samorząd jest aktualnie zdolny do podejmowania kompleksowych decyzji z uwzględnieniem aspektów politycznych

• Ścisłe powiązanie finansów samorządu z całokształtem finansów publicznych oraz włączenie samorządu do państwowej polityki koniunkturalnej zawęża finansowe pole decyzyjne

3. Interes publiczny (s. 96 - 97, Kulesza)

a) przedmiot administracji publicznej

b) pojęcie tożsame z dobrem wspólnym

c) wyznacza pole dopuszczalnej działalności administracji publicznej

d) służy relacji między położeniem jednostki, a działalnością administracji publicznej nakierowanej na dobro wspólne

e) o tym co nim jest decyduje wola polityczna

f) charakter generalny dobra wspólnego

4. Definicje administracji publicznej

a) negatywna (klasyczna) definicja administracji publicznej (s.95, Kulesza)

• Walter Jellinek

• Administracja to taka działalność państwowa, która nie jest ani ustawodawstwem, ani wymiarem sprawiedliwości

• Podkreślenie swoistości i odrębności władzy wykonawczej jako formy władzy państwowej

• Władze sądownicza i ustawodawcza są ściśle sprecyzowane, a władza wykonawcza ma charakter praktyczny i ogólny

b) funkcjonalna definicja administracji publicznej

• Administracja publiczna w znaczeniu funkcjonalnym jest rozumiana jako działalność organizatorska i wykonawcza w odniesieniu do politycznych decyzji władzy państwowej

• Występować musiała we wszystkich znanych z historii państwach

• Wady tej definicji:

• Brak określenia funkcji prawa

• Brak informacji o roli interesu publicznego

• Zamazanie specyfiki administracji publicznej

• Zamazanie odrębności administracji i polityki

• Brak określenia zasady odpowiedzialności za funkcjonowanie państwa

• Stosowana głównie przed rokiem 1989

c) podmiotowa definicja administracji publicznej

• Administracja publiczna w znaczeniu podmiotowym jest rozumiana jako aparat powołany do prowadzenia działalności organizatorskiej i wykonawczej w odniesieniu do politycznych decyzji władzy państwowej

d) współczesna definicja o charakterze mieszanym (przedmiotowo - podmiotowe ujęcie)

• Przez administrację publiczną rozumie się zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje, na podstawie ustawy i w określonych prawem formach

5. Cele działania administracji

a) Celem działania administracji publicznej jest zaspokajanie interesów i potrzeb ciał publicznoprawnych, a zadania adm. publicznej mają charakter zewnętrzny, polegają one na zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego, odpowiedniego poziomu oświaty itd.

b) Celem działania administracji prywatnej jest zaspokajanie interesów i potrzeb osób prywatnych

10. Sensem działania administracji publicznej jest takie działanie, którego treścią jest zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli.

14. Podziały terytorialne w administracji

a) zasadniczy podział terytorialny dokonywany jest z reguły na potrzeby organów administracji rządowej ogólnej oraz samorządu terytorialnego

• Podziały historyczne kształtowane były na drodze wielowiekowego rozwoju, zmieniając się z upływem czasu w niewielkim stopniu np. USA, Szwajcaria

• Podziały racjonalistyczne są charakterystyczne od początków XIX wieku, na ich podstawie nowe jednostki tworzono w oderwaniu od tradycji historycznych, opierając się na przesłankach geograficznych, demograficznych, ekonomicznych, komunikacyjnych itp., uwzględniających aktualne potrzeby kraju np. Francja, Hiszpania

b) pomocniczy podział terytorialny dokonywany jest w ramach podziału zasadniczego i służy określeniu właściwości miejscowej organów lub urzędów o charakterze pomocniczym do organów podstawowych np. podział gminy na sołectwa, dzielnice
i osiedla czy podział województwa na obszary działania delegatur urzędu wojewódzkiego

c) specjalny podział terytorialny służy realizacji zadań, których wykonanie w ramach podziału zasadniczego nie jest uzasadnione (np. na cele adm. wojskowej)

22. Organy naczelne, a organy centralne

a) Organy naczelne

• to przede wszystkim Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów oraz ministrowie i szefowie komitetów wchodzący w skład Rady Ministrów, obsługiwani przez urzędy, zwane ministerstwami

• powoływane są przez Prezydenta RP lub przez Sejm, a ich właściwość obejmuje terytorium całego państwa

• ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej lub powierza się im odrębne zadania ("minister bez teki"), a o tym, jakimi działami administracji rządowej kierują ministrowie, decyduje Prezes RM.

• w niektórych ministerstwach działają pełnomocnicy rządu powołani do wyodrębnionych spraw.

2. Organy centralne

• to organy jednoosobowe noszące najczęściej nazwy: prezes, przewodniczący, szef, główny inspektor, kierownik, dyrektor generalny, dyrektor

• przepisy prawa określają je jako centralne organy administracji rządowej podległe bezpośrednio organom naczelnym i przez nie nadzorowane, których właściwość obejmuje teren całego państwa

• obsługiwane są przez urzędy, a ich podstawowym zadaniem jest wykonywanie prawa

• należą do nich także komisje, czyli organy kolegialne kierowane przez przewodniczących

• centralne organy administracji rządowej podlegają Prezesowi RM, Radzie Ministrów lub odpowiednim ministrom, które to organy sprawują nad nimi nadzór

• funkcję samodzielnego centralnego organu administracji rządowej może pełnić także sekretarz lub podsekretarz stanu w ministerstwie, nieposiadający odrębnego aparatu obsługi (zwłaszcza na szczeblu centralnym), który jest obsługiwany przez ministerstwo lub podległy mu inny organ, np. Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej

29. Prezes Rady Ministrów, Rada Ministrów i jej organy wewnętrzne oraz Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

(min. Kulesza str. 154 , 158-163, 163-170)

Prezes Rady Ministrów:

• Szef rządu

• Przewodniczący Rady Ministrów

• Może pełnić funkcje ministra resortowego

Funkcje :

• kieruje pracami Rady Ministrów,

• reprezentuję Radę Ministrów, koordynuje i kontroluje pracę członków rządu,

• jest zwierzchnikiem służbowym wszystkich pracowników administracji rządowej,

• wydaje rozporządzenia na podstawie udzielonych szczegółowych upoważnień w ustawach,

• zapewnia wykonanie polityki Rady Ministrów i określa sposoby jej wykonywania,

• sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym

Rada Ministrów:

• W jej skład wchodzą:

- ministrowie resortowi (z tekami)

- ministrowie zadaniowi (bez teki)

- nie obligatoryjnie - wiceprezesi (mogą być ministrami resortowymi, zadaniowymi lub mieć powierzone zadania spośród obowiązków Prezesa Rady Ministrów

- przewodniczący określonych w ustawach komitetów

Funkcje:

• Zapewnia wykonanie ustaw
• Wydaje rozporządzenia
• Koordynuje i kontroluje pracę organów administracji rządowej
• Chroni interesy Skarbu Państwa
• Uchwala projekt budżetu państwa
• Kieruje wykonaniem budżetu państwa

Organy wewnętrzne i pomocnicze Rady Ministrów:

• Stałe komitety rady ministrów jako organy pomocnicze i opiniodawcze: Ekonomiczny, Rozwoju regionalnego, Społeczno polityczny, Spraw obronnych
Również Prezes Rady ministrów może z inicjatywy własnej lub z inicjatywy Rady Ministrów tworzyć:
• Komitety do rozpatrywania określonej sprawy
• Rady i zespoły, jako organy pomocnicze lub opiniodawczo-doradcze
• Komisje wspólne

Kancelaria Prezesa rady Ministrów

Kancelaria Prezesa rady Ministrów zapewnia obsługę:

• Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów
• Wiceprezesów Rady Ministrów
• Stałych komitetów RM
• Kolegium do spraw Służb Specjalnych
• Pełnomocników Rządu
• Organów pomocniczych i opiniodawczo-doradczych Rady i Prezesa
• Komisji wspólnych

Kancelarią kieruje Szef Kancelarii powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów. W Kancelarii funkcjonują sekretarze i podsekretarze stanu powoływani i odwoływani przez Prezesa. Do zadań, które z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów realizuje Kancelaria należy w szczególności:
• Kontrola realizacji zadań wskazanych przez Radę Ministrów i Prezesa Rady Ministrów oraz przedstawienie wniosków z przeprowadzonych kontroli i przekładanie propozycji doskonalenia metod kontroli
• Wydawanie Dziennika Ustaw RP i Dziennika Urzędowego RP „Monitor Polski”
• Koordynacja realizacji polityki kadrowej w administracji rządowej
• Obsługa spraw kadrowych osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe w administracji rządowej
• Koordynacja współdziałania Rady Ministrów i Prezesa rady Ministrów z Sejmem RP, Senatem RP, Prezydentem RP, i innymi organami państwowymi.

30. Ministrowie, ministerstwa i inne agendy administracji rządowej.

Ministrowie:

- są członkami kolegialnego organu administracji rządowej zwanym Radą Ministrów (funkcja polityczna)

- są organami kierującymi określonymi działami administracji państwowej (funkcja z zakresu administracji publicznej)

Ministerstwa:

- urząd powoływany w drodze rozporządzenia wydawanego przez Radę Ministrów

- urząd którego organizacja i personel urzędniczy nastawiony jest na obsługę ministra jako członka rządu

- w skład ministerstwa wchodzi gabinet polityczny ministra jako ciało doradcze

Agendy:

- samodzielne instytucje powstałe do realizacji zadań w różnych dziedzinach uwzględniając okoliczności społeczne i gospodarcze; np. Agencja Atomistyki, Agencja Rozwoju Przemysłu.

31. Wojewoda, Marszałek województwa, Starosta, Wójt (Burmistrz, Prezydent miasta) oraz ich aparaty pomocnicze.

(Samorząd Terytorialny - str. 41-58)

Wojewoda:

-przedstawiciel rządu w województwie, odpowiada za wykonanie polityki rządu na terenie województwa

- jest zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej, kieruje nią, zapewnia jej warunki do działania i ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działań (zasada domniemania kompetencji i zasada dekoncentracji)

- sprawuje nadzór nad wszystkimi jednostkami samorządu terytorialnego: gminami, powiatami i województwami

-reprezentuje Skarb państwa

- sprawuje funkcje organu administracyjnego, jest organem całej zespolonej administracji rządowej w województwie, a tylko w przypadkach określonych ustawowo organami administracyjnymi są kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży.

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta są przewodniczącymi zarządu jednostek samorządu terytorialnego stopnia podstawowego odpowiedniego dla siebie. Starosta jest przewodniczącym zarządu powiatu (chyba że mowa o miastach na prawach powiatu, gdzie przewodniczącym jest prezydent miasta). Marszałek Województwa jest przewodniczącym zarządu województwa.
Organy administracji samorządowej pełnią funkcje:

-jako przewodniczący zarządów, kierując bieżącymi sprawami oraz reprezentują jednostkę samorządu terytorialnego na zewnątrz,

- jako organy administracji I stopnia, wydają decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej

-jako organów sprawujących władzę administracji ogólnej, zgodnie z zasadą zespolenia i zwierzchnictwa

- jako kierowników urzędów i zwierzchników pracowniczych.

32. Zespolenie administracji i jego kryteria stopniowalności

ST str 38-39

Zasada zespolenia - skoncentrowanie całego aparatu administracyjnego pomocniczego w jednym urzędzie i pod jednym zwierzchnictwem

Kryterium stopniowalności:

• Organizacyjne (aspekt samoistny) - np. urzędnik zespolony organizacyjnie z urzędem znalazł się w strukturze urzędu. Kierownik będzie wymieniony w statucie urzędniczym (urzędu wojewódzkiego) -> najsłabsza postać zespolenia organizacyjnego. Nadaje mu nazwę stanowiska, wojewoda na prawo wskazać zakres działań, prawo do utworzenia delegatur. Wojewoda określa zakres działania, nazwę stanowiska, stanowisko danego inspektora, komendanta

• Finansowe (aspekt niesamoistny) - a) zaistnieje gdy wcześniej wystąpiło zespolenie organizacyjne b) rola budżetu

33. Formy zespolenia

ST str. 38-39

Zespolenie osobowe:

- może istnieć samoistnie

- zwierzchnik administracji zyskuje zasadniczy wpływ na obsadę kierowników służb, inspekcji czy straży; wojewoda wyraża zgodę na obsadę danego stanowiska (mimo że znaczna ilośc jest obsadzana na zasadzie konkursu), starosta może tylko opiniować

Zespolenie kompetencyjne:

- wcześniej musi istnieć zespolenie osobowe

- organ o kompetencjach ogólnych przejmuje kompetencje organu

- niesamoistne

- nie występuje w powiecie

- występuje w województwie

34. Zasada prowincjonalności w administracji

Z. Leoński str.80-81

Zasada prowincjonalności mówi o tym że na jednym terenie sprawy z różnych działów administracji należą do jednego organu. Zasada ta zapewnia jednolitość działania organu administracji na danym terenie. Np. Urząd Miasta

35. Definicja aparatu pomocniczego, jednostki pomocniczej i zakładu administracyjnego

Aparatem pomocniczym organu jest urząd, czyli struktura organizacyjna i majątkowa oraz zespół ludzi wyodrębniony do realizacji zdań organu. Np. urzędem obsługującym Radę Ministrów oraz Prezesa Rady Ministrów (organy) jest Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

Zakład administracyjny jest to jednostka organizacyjna powołana do świadczenia usług niematerialnych na podstawie nawiązanego z użytkownikiem stosunku administracyjnoprawnego. Zakłady administracyjne w zasadzie nie posiadają osobowości prawnej (z wyjątkiem szkół wyższych). Tworzone są przez organy administracji publicznej. Nie kierują się kryterium ekonomiczno-finansowym, korzystanie z ich usług jest przeważnie nieodpłatne lub częściowo odpłatne, a zakłady finansowe są z budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Korzystanie z usług zakładu administracyjnego może być przymusowe (np. zakład karny, szkoła podstawowa).

Przez jednostkę pomocniczą gminy rozumie się lokalną wspólnotę samorządową mieszkańców części gminy. Rada gminy ustanawia i uchwala statut jednostek pomocniczych. Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa oraz dzielnice, osiedla i inne. Jednostką pomocniczą może być również miasto położone na terenie gminy. Jednostki pomocnicze nie posiadają osobowości prawnej.

36. Ustalanie zakresów działania organów administracji

38. Organy nadzoru nad samorządem (s. 261 - 262, Kulesza)

a) działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi wyłącznie z punktu widzenia legalności

b) organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są Prezes Rady Ministrów i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych - regionalne izby obrachunkowe (R.I.O.)

c) nadzór ma charakter ustrojowy

d) wydawanie rozstrzygnięć nadzorczych

e) spory między sądem, a organem nadzoru rozstrzyga sąd administracyjny

f) pozostałe formy nadzoru mogą być regulowane przez przepisy ustaw szczególnych np. dotyczące nadzoru proceduralnego czy fachowego

53. Przymus państwowy to środek stosowany przez państwo w celu zapewnienia przestrzegania prawa, występuje w postaci różnego rodzaju sankcji stosowanych przez organy państw, formami przymusu państwowego są kary, unieważnienia aktów prawnych, wykonywanie aktów prawnych za pomocą przymusu administracyjnego (egzekucyjna sankcja).

58, 60, 62. Decyzja jako racjonalne działanie administracji publicznej.

1. Nauka administracji jest w dużej mierzę nauką zajmującą się zjawiskiem decyzji w administracji publicznej, to jest jej głównym instrumentem oprócz działań faktycznych i zadań na nią nałożonych tj. świadczenie usług oświatowych

2. Decyzja jest to forma działania administracji publicznej i prywatnej:

• Akt wyboru między różnymi alternatywami (co najmniej dwie), zgodnie z wolą organu, którego celem jest organizowanie społeczeństwa

• Istotny instrument sterowania procesami społeczno - gospodarczymi

• Wynik określonego procesu

• Może zezwalać, nakazywać lub tolerować określone zachowania

• Rozstrzyga często o sprzecznych interesach

• Jej istotą jest jedynie akt woli co do wyboru określonych wartości lub interesów

• Możliwość wydania nakazu, zakazu bądź dozwolenia

3. Decydentem jest podmiot podejmujący decyzję, a więc podmiot posiadający kompetencję do wyboru określonej alternatywy, pojęcie to można utożsamiać zarówno z osobą jak i z pewną strukturą organizacyjną (organ kolegialny czy aparat pomocniczy)

• Rola jego identyfikacji w procesie decyzyjnym, ze względu na udział doradców (ekspertów)

• Decydent o kompetencji materialnej ma odpowiednią wiedzę (informację), aby przygotować projekty decyzji

• Decydent o kompetencji formalnej dokonuje wyboru określonego projektu

• Możliwość współdziałania decydentów o kompetencji formalnej i materialnej

• Współdziałanie może mieć charakter sformalizowany, ale również nieformalny

System decyzyjny

• W pierwszym rzędzie do takiego systemu zaliczamy osoby, które uczestniczą w procesie podejmowania decyzji (zarówno ekspertów jak i osoby decydujące)

• Takie podejście pozwala wyjaśnić zależności występujące między funkcjonowaniem adm. publicznej a otoczeniem

• Do takiego systemu zaliczamy wszystkie podmioty uczestniczące w procesie podejmowania decyzji, źródła informacyjne (np. systemy informatyczne), procedury oraz instrumenty sterowania

• Proces decyzyjny

• Rola organizacji procesu

• W polskim systemie prawnym procesem decyzyjnym o szczególnie wysokim stopniu prawnej determinacji jest ogólne postępowanie administracyjne

• Etapy

1. Określenie zakresu przedmiotowego i podmiotowego decyzji

2. Określenie celów, które w drodze podjętej decyzji mają zostać osiągnięte

• Dobór celów

• Ocena celów oraz ich obszarów konfliktowych

• Opracowanie alternatyw decyzyjnych wraz z programem realizacyjnym, który określa horyzont czasowy oraz niezbędne środki realizacji

• Zdefiniowanie ograniczeń decyzyjnych

• Możliwość wystąpienia sprzężenia zwrotnego

65. Kierownictwo

a) dwa aspekty:

• Kierowanie przez jednostki (organy) wyższego stopnia działalnością podległych jednostek organizacyjnych

• Kierowanie pewnym zespołem ludzi (zasobem ludzkim) w danej jednostce organizacyjnej

b) dwa ujęcia

• Rzeczowe - kierownictwo jako zespół ludzi na czele instytucji np. dyrekcji, zarządu,

• Czynnościowe (Funkcjonalne) - kierownictwo jako zespół oddziaływania procesów na ludzi lub elementy bazy technicznej, realizowanych w zakresie obowiązującego modelu instytucji dla osiągnięcia ustalonej wiązki celów

c) szczeblowy charakter kierownictwa w administracji - spotykany dosyć rzadko

• Najwyższe stanowisko - jedyne, stałe stanowisko kierownicze tzw. kierownictwo naczelne

• Najniższe stanowisko - jedyne, stałe stanowisko wykonawcze

• Pomiędzy zachodzą różnego rodzaju relacje (zarówno stanowiska kierownicze jak i wykonawcze)

d) funkcje kierownicze wg H. Fayola

• Planowanie

• Organizowanie

• Motywowanie (pobudzanie do działania)

• Kontrolowanie

• Koordynowanie

e) rola kryteriów formalnych np. w nazewnictwie tj. naczelnik, dyrektor, kierownik itp.

f) wpływ grup interesów (lobbing) na kierownictwo

g) rola autorytetu kierownika oraz rotacji kadr kierowniczych w administracji publicznej

h) nadrzędność w sprawowaniu funkcji kierowniczych to stan, w którym dysponuje się określoną możliwością stosowania środków władczych

i) kierowanie ma na celu zapewnienie sprawnego działania administracji jako systemu

j) zasięg kierowania - liczba osób bezpośrednio i pośrednio podporządkowanych jednemu kierownikowi

k) stopień spiętrzenia kierowania - mierzony liczbą szczebli

l) więź służbowa - uprawnienie przełożonego do decydowania, co podwładny ma robić w czasie pracy i do określenia zadań, powinna być dostosowana do konkretnych warunków, a form i treści służbowych winno być tyle, ile jest relacji między podwładnym a przełożonym.

66. Rozpiętość kierowania (kierownictwa) w administracji to oznaczenie liczby pracowników podporządkowanych jednemu kierownikowi

a) Potencjalna rozpiętość kierowania - liczba osób, jaką w danym momencie jest w stanie kierować jeden człowiek

• Można ją określić metodami

• Metoda analogii

• Metoda intuicji

• Metoda matematyczna

• Metoda czynnikowa

b) Formalna rozpiętość kierowania - liczba osób, jaka formalnie jest podporządkowana jednemu kierownikowi

c) Rzeczywista rozpiętość kierowania - liczba osób rzeczywiście podporządkowanych jednemu kierownikowi

d) czynniki określające rozpiętość kierownictwa

• Zasada dekoncentracji

• Motywowanie pracowników/kierowników do działania

• System obiegu informacji

• Autorytet „bosa”, „szefa”

• Kwalifikacje podwładnych

• Specjalizacja (kompetencje, przygotowanie do zawodu)

• Organizacja (doradztwo organizacyjne)

• Kwestia konfliktów (podłoże w organizacji pracy; podłoże emocjonalne)

• Elastyczność działania poszczególnych jednostek organizacyjnych

---