UDAR CIEPLNY
Udar cieplny - udar cieplny jest
wywoływany działaniem wyższej
temperatury i wilgotności niż ta,
do której organizm potrafi się przystosować.
Do udaru cieplnego dochodzi podczas
przebywania w przegrzanym pomieszczeniu
lub przebywanie na otwartej przestrzeni
podczas bardzo upalnej, wilgotnej pogody,
gdy organizm nie może się ochłodzić
przez pocenie.
Patofizjologia udaru cieplnego
Najpoważniejsza forma zaburzenia regulacji
cieplnej wywołana nasilonym napł
) podczas długiego przebywania na otwartej
przestrzeni kiedy występuje upał lub
w przegrzanym pomieszczeniu gdy
organizm jest upośledzony w oddawaniu
ciepła wskutek zahamowania wydzielania potu
( np: duszne, wilgotne i suche powietrze,
odzież nieprzewiewna ).Uwaga spożycie
alkoholu zwiększa prawdopodobieństwo
wystąpienia objawów i maskuje obraz kliniczny.
Występują dwa stadia tego zaburzenia:
Stadium czerwone: rozszerzenie naczyń
obwodowych i skurcz pozostałych naczyń
oraz upośledzenie funkcji ośrodków regulacji
ciepłoty ciała. Wskutek tej dysregulacji następuje
zahamowanie wytwarzania potu i w konsek
wencji hipertermia ( aż do 42ْ C ).
Stadium szare: uogólnione rozszerzenie naczyń
, nieodwracalne uszkodzenia ośrodkowego układu
nerwowego. Następuje ponadto zagęszczenie krwi,
hemoliza, zmiany rozpływne mięśni
poprzecznie prążkowanych, hipernatremia i
hipokalcemia, hipoglikemia.
Zmiany te występują zwłaszcza u małych dzieci,
ciężko pracujących, osób starszych, otyłych
, pijących alkohol albo u osób osłabionych
przewlekłą chorobą.
Objawy:
- bóle i zawroty głowy, uczucie omdlenia
- bóle brzucha, nudności, wymioty
zmęczenie, rozdrażnienie, stany splątania, napady
drgawek pochodzenia mózgowego
- zaburzenia świadomości aż do utraty przytomności
- tachykardia, hipotonia, przyśpieszony oddech
- ciepłota ciała 41-42ºC
- obrzęk cieplny, zwłaszcza kończyn dolnych
Rozpoznanie:
wywiad ( ekspozycja na upał, praca fizyczna,
ograniczenie świadomości, zebrać informacje czy
na wypadek mogły mieć wpływ leki toksyczne )
- obraz kliniczny
oznaczenie stężenia cukru we krwi celem
wykluczenia współistniejącej hipoglikemi
- badanie moczu
- pomiar ciepłoty ciała
wynik EKG ( zawał będący powikłaniem u
osób starszych )
Postępowanie:
- uspokoić chorego, rozluźnić odzież
ułożyć w cieniu albo w chłodnym pomieszczeniu
z uniesioną głową ( przy ustabilizowanym krążeniu )
ochłodzić chorego za pomocą napływu powietrza
, kostek lodu, wilgotnych okładów, opryskiwania wodą,
w razie potrzeby opryskiwanie alkoholem celem
zwiększenia efektu parowania )
- stale monitorować układ oddechowy i krążenia
przygotować co najmniej jeden dostęp dożylny
o dużym świetle
- przetaczać płyny ( np. 500-1000 ml. mleczanu Ringera )
- przetaczać płyny osoczozastępcze
w razie potrzeby podać leki uspokajające (
np. Relanium 5 mg. )
- podać tlen ( 4-6 l/min.)
w razie potrzeby wykonać intubację dotchawiczo
i rozpocząć wentylacje mechaniczną
w razie potrzeby zapobiegać obrzękowi mózgu
podając kortykosteroidy ( np. Fortecortin 100 mg.)
Transport: przewozić do szpitala koniecznie
w pozycji leżącej pod opieka lekarza