Rynki finansowe, dr Szustak Grażyna 3 marzec 2009

WYKŁAD 1:

Literatura:

1. Dębski „Rynki finansowe i jego mechanizmu” 2007 PWN

2. Pietrzak, Woźniak, Polański „System fin w Polsce” tom I, II 2008

Egzamin:

I termin: testy, OŁÓWEK

II termin: opisówka

Konsultacje:

Środa 8.50 - 9.50 516D

Rynek finansowy:

• to miejsce, gdzie przeprowadza się transakcje związane z przemieszczaniem kapitałów pieniężnych

• miejsce zawierania transakcji, której przedmiotem jest szeroko rozumiany kapitał finansowy

• miejsce przeprowadzania transakcji papierami wartościowymi i innymi instrumentami finansowymi

Instrument finansowy to zobowiązanie lub naruszenie majątkowe kapitałodawcy w stosunku do kapitałobiorcy.

Kryteria podziału:

1. czasu i celu przeznaczenia środków

1. krótko i długoterminowe

2. pieniądz i przepływy terminowe

2. rodzaj kontrahenta dokonującego obroty instrumentów finansowych

1. pierwotny - sprzedaż subskrybentów (pierwszym inwestorom), - wprowadza się papiery po cenie emisyjnej, która jest wyższa od nominalnej

3. zasięg terytorialny

1. krajowy

2. regionalny

3. lokalny

4. ogólnoświatowy

4. moment rozliczenia transakcji

1. spot - natychmiastowy

2. forward - terminowy

5. forma organizacyjna ryzyka

1. giełdowy

2. pozagiełdowy

6. rodzaj instrumentu finansowego

1. pieniężny

2. walutowy

3. kapitałowy

4. derywatów (instrumentów pochodnych)

5. depozytowo-kredytowo

6. ubezpieczeniowy

Uczestnicy rynku finansowego:

1. instytucje finansowe

2. instytucje nie finansowe

3. osoby fizyczne

Ad. 1

Jest to podmiot świadczący usługi związane z zawieraniem transakcji, którym podmiotem są instrumenty finansowo utrzymywane w aktywach tych instytucji:

1. instytucje finansowe, które nie tworzą własnych instrumentów finansowych (są to banki inwestycyjne i domy maklerskie)-bierne branie udziałów w rynku

2. instytucje finansowe, które tworzą własne instrumenty finansowe. Instytucja kreujące pieniądz i instytucje nie kreujące pieniądza:

1. banki -to instytucje kreujące pieniądz

2. towarzystwa ubezpieczeniowe

3. fundusze inwestycyjne, emerytalne

4. giełda

5. instytucje wspólnego inwestowania

6. ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe

7. fundusze verture capital

INSTYTUCJE WSPÓLNEGO INWESTOWANIA

1. FUNDUSZE INWESTYCYJNE

Fundusze inwestycyjne - to osoba prawna, której przedmiotem działalności jest zinstytucjonalizowanie, lokowanie zebranych środków pieniężnych w różne instrumenty rynku finansowego. Fundusz inwestycyjny jest tworzony przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych. Po utworzeniu TFJ wymagane jest zezwolenie KNF.

Zalety:

1. Profesjonalne zarządzanie środkami

2. Płynność udziałów

3. Dywersyfikacja portfela inwestycyjnego

4. Lokowanie dowolnej kwoty

5. Możliwość wykorzystania naszych udziałów w funduszu jako zabezpieczenie spłaty kredytu

6. Możliwość wyboru funduszu inwestycyjnego

7. Niższe kwoty inwestycyjne

8. opłaty manipulacyjne- opłata za dystrybucję, opłata za umorzenie jednostek uczestnictwa , opłata za transfer środków pomiędzy funduszami, opłata za umorzenie jednostek

9. opłaty operacyjne - opłaty za zarządzanie naszymi środkami, za doradztwo inwestycyjne, koszty usług agenta transferowego

Wady:

1. Ryzyko poniesienia straty

2. Brak bezpośredniego wpływu na politykę inwestycyjną funduszu

3. Limity inwestycyjne

4. Koszty inwestycyjne są niezależne od wyniku funduszu

Podmioty współpracujące z funduszami inwestycyjnymi:

1. Bank depozytariusz- nie może być każdy bank, musi mieć co najmniej 100mln zł funduszy własnych

2. Agent transferowy - może być także krajowy depozyt papierów wartościowych

3. Dystrybutorzy jednostek uczestnictwa - przeważnie są to placówki bankowe, domy maklerskie, TFI, osoby fizyczne

Żeby istniał Fundusz Inwestycyjny to najpierw musi powstać TFI (Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych):

1. odpowiada za utworzenie funduszy inwestycyjnych

2. reprezentuje fundusz wobec osób trzecich

3. zarządza funduszem-wykonuje wszelkie działania (konieczne do funkcjonowania funduszy)

4. należy mieć pozwolenie KNF

5. TFI musi być spółką akcyjną

Rynki finansowe, dr Szustak Grażyna 17 marzec 2009

WYKŁAD 2:

Typy funduszy inwestycyjnych:

1. kryterium prawne:

1. konstrukcje funduszu:

1. fundusze otwarte - sprzedają uczestnikom jednostki uczestnictwa; aktywa netto dzieli się przez ilość jednostek uczestnictwa - wartość jednostki; fundusz, który inwestuje nasze pieniądze bezpiecznie

2. fundusze specjalistyczne otwarte - sprzedają uczestnikom jednostki uczestnictwa; inwestuje pieniądze bezpiecznie

3. fundusze zamknięte - emitują certyfikaty inwestycyjne; chcąc wejść do takiego funduszu musimy kupić certyfikaty inwestycyjne (podmiot obrotu giełdowego czyli sprzedać na rynku); kupując ten papierem stajemy się współwłaścicielem funduszu inwestycyjnego; inwestycja pieniędzy jest bardziej ryzykowna

Wielkość kapitału w otwartym jest zmienna, a w zamkniętym w drugiej części jest stała, zmienna liczba tytułów uczestnictwa w otwartym, stała w zamkniętym, nie trzeba być bogatym by wejść do funduszu otwartego (wystarczy 100zł), aby wejść do funduszu zamkniętego to cena jest od 1000 zł, zbywanie jest nieograniczone w otwartym, emisja jest ograniczona w zamkniętym, wyceniane certyfikaty i .. są wyceniane codzienne, jednostki uczestnictwa są bardzo płynne, o płynności certyfikatów w zamkniętym decyduje podać i popyt, koszty funduszu otwarte trzeba opłaty manipulacyjne i .., w zamkniętym jest konieczność utrzymania rachunku papierów wartościowych.

Różnie otwarty, a otwarty specjalistycznie:

W otwartym zbywanie jest bezo graniczeń, w specjalistycznym można określić warunki odkupienia jednostek uczestnictwa, powołuje się radę inwestorów-kontrola w specjalistycznych.

2. forma organizacyjna:

1. regulowane, nieregulowane

3. typ inwestora

1. prywatny

2. nie prywatny

4. osobowość prawna

1. mają ją

2. nie mają

2. Kryterium ekonomiczne:

1. Polityka inwestycyjna

1. Fundusze akcyjne

2. Obligacyjne

3. Rynku pieniężnego

4. Hybrydowe

2. Zasięg inwestycji:

1. Fundusze o zasięgu krajowym

2. Zagranicą

3. Regionalne

4. Globalne

5. Bez określonego zasięgu

3. Sposób zarządzania funduszem:

1. Fundusze zarządzane aktywnie

2. Pasywnie

4. Opłaty i prowizje, które fundusz może pobierać:

1. Fundusze prowizyjne

2. Bez prowizyjne

5. Uczestnictwo inwestora w dochodach funduszu:

1. Fundusze tezauryzacyjne

2. Kumulacyjne

3. Dystrybucyjne

W Polsce:

1. Fundusze polskich akcji

2. Fundusze akcji zagranicznych

3. Fundusze mieszane

4. Fundusze euro papierów dłużnych

5. Fundusze polskich papierów dłużnych

6. F dolarowe papierów

7. F Rynku pieniężnego

8. F stabilnego wzrostu

Aktywa funduszy inwe stanowią ok. 10%PKB Polski

TFI - 24 ich było, założyły one razem 262 fundusze inwestycyjne

FUNDUSZE EMERYTALNE

Polski powszechny system emerytalny jest systemem zindywidualizowanym, to znaczy że każdy z nas ma dwa indywidualne konta emerytalne:

1. w publicznym z ZUS'sie - do niego odprowadza się 12,22%podstawy odskładkowania; nie wykorzystuje on rynków finansowych

2. konto w otwartym funduszu emerytalnym (OFE) - 7,3%podstawy odskładkowania, OFE są zarządzane przez prywatne powszechne towarzystwa emerytalne, środki przepływające prze z OFE w całości trafiają na rynek finansowy-żeby uzyskać dodatniej stopy zwrotu

OFE:

1. są osobą prawną

2. jego organy jest PTE (powszechne towarzystwo emerytalne), które tworzy OFE (otwarty fundusz), zarządza nim i reprezentuje na zewnątrz

3. nie ma zdolności upadłościowej

4. majątek jest odrębne od majątku PTE

5. mogą się łączyć, przejmować itp.

6. Jest ich teraz 15

7. Usługa, inwestycje jakie ona wykonuje mają długookresowy charakter

Rola OFE narybku fin:

• Ok. 11% PKB to aktywa OFE

• 2006 ZUS przekazał do OFE ponad 16 miliardów zł składek

• 60% składek OFE inwestuje w skarbowe papiery wartościowe

• Przymusowo fin deficyt budżetowy

• Mogą inwestować również poza granicami kraju, ale tylko do 5%

Członka OFE na koniec 2006 było ponad 12mln osób. Przy czym 60% nich należało do OFE: Comerciall Union, ING Nationale Nederlander, PZU złota jesień.

Aktywa OFE rosną szybciej niż podać na rynku fin.

Indywidualne konta emerytalne:

1. IKE

2. Pracownicze programy emerytalne (PPE)

UBEZPIECZENIOWE FUNDUSZE KAPITAŁOWE

AKTYWA ich są nie wielkie.

Jest ich ponad 300 w samej Polsce.

Największy udział w rynku ma Comercial Union - towarzystwo ubezpieczeń na życie, skupiła w 2006 prawie ..%

Pierwsza 5ma razem 81%.

FUNDUSZE PRIVATE EQUITE (VENTURE CAPITAL)

Typ funduszy inwestycyjnych koncentrujących się na inwestycjach podwyższonego ryzyka w celu osiągnięta zysku w średnim długim okresie czasu.

W 25 firm zainwestowało.

Rynek słabo rozwinięty w Polsce, inwestycje to 0,045%PKB.

TEMAT II: Rynek pieniężny.

Rynek pieniężny - to rynek, na którym obrotem jest towar, dokonuje się na nim wyceny wartości wyceny, obraca się na nim krótkoterminowych papierów wartościowych, ..

Główne cechy rynku pieniężnego:

• Jest to rynek w dużym stopniu kontrolowany przez BC

• Występuje na nim duża liczba pośredników fin

• Jest źródłem utrzymania płynności finansowej wszystkich podmiotów gospodarczych

• Jest miejscem kształtowania bazowych stóp procentowych

• Jest rynkiem wyznaczania kursów walutowych

• Jest rynkiem na którym cena instrumentów fin jest zależna od zapotrzebowania budżetu na pieniądz

Na rynku pieniężnym wyróżniamy 3 główne segmenty rynku:

1. Rynek międzybankowy

2. Rynek krótkoterminowych papierów dłużnych

3. Rynek lokacyjno kredytowy

Ad. 1)

Rynek, w którym uczestniczą tyko banki centralne i banki komercyjne.

R. m. to największy hurtowy segment rynku pieniężnego, na którym banki pożyczają sobie płynne rezerwy to znaczy środki zdeponowane na ich rachunkach w BC. Jest drogim rynkiem. Poprzez r.m. odbywa się transmisja impulsów polityki pieniężnej do gospodarki.

Są dwa podstawowe indeksu rynku lokat międzybankowego:

1. WIBOR - roczna stopa % po jakiej bank jest skłonny udzielić kredytu innemu bankowi

2. WIBID - to roczna stopa %, którą bank jest gotów zapłacić za środki przyjęte w depozyt od innych banków.

Jak się ustawia stawki:

To jest średnia arytmetyczna stawek podawanych przez bank i dopuszczone do fivingu? Po odrzuceniu 2 najwyższych i najniższych kwotowań.

Stawki są ustalane codzienne o godz.11.00. Publikowane są potem w prasie.

Stawki te są referencyjne, orientacyjne czyli transakcje jakimi zawierają między sobą banki to mogą być one wyższe.

WIBOR:

• Over night

• Spot next

• Tomorrow next

• Miesięczne

• Roczne

• Tygodniowe

Jest to rynek nieregulowany, czyli delearzy zawierają transakcje bezpośrednio między sobą.

Są niezabezpieczone te lokaty międzybankowe, dlatego są wyznaczane limity międzybankowe, żeby zmniejszyć to ryzyko.

Depozyt międzybankowy - przyjęcie przez bank na określony termin określonej kwoty pieniędzy po określonej stopie % od innego banku.

Lokata międzybankowa - udzielenie przez bank, na określony termin określonej kwoty pożyczki po określonej stopie % innemu bankowi.

Lokata jednego baku dla drugiego jest depozytem i na odwrót.

Operacje depozytowo lokacyjne banku:

A. Operacje dzienne - czyli operacje depozytowo lokacyjne, które krążą przed i wokół tzw dnia spot.

1. over night (O/N) - trwa od dnia dzisiejszego do następnego dnia roboczego

2. tommorow next (T/N)- operacja depozytowo lokacyjna, która trwa od jutrzejszego dnia roboczego do następnego dnia roboczego czyli spot

3. spot next (S/N) - trwa od dnia spot do popojutrze (do następnego dnia roboczego)

B. Operacje forward (terminowe) - operacje depozytowo lokacyjne, których początek nastąpi w określonym dniu po dniu spot, koniec zaś w dniu ustalonym przez zainteresowane strony:

1. tygodniowe

2. roczne itp.

Wykład 3: Rynki finansowe, dr Szustak Grażyna 31 marzec 2009

Operacje repo - warunkowy zakup, BC kupuje papiery wartościowe

Operacje reverse repo - sprzedaje papiery wartościowe ustalaniem terminu sprzedaży i ceny

Instrumenty, jakie BC udziela bankom komercyjnym:

- kredyty refinansowe

- kredyt lombardowy

- depozyty nocne

- rezerwy obowiązkowe

PAPIERY WARTOŚCIOWE

Def.: Dokument potwierdzający dokonanie transakcji odpłatnego udostępnienia kapitału, co daje kapitałodawcy określone prawa (prawo współwłasności, prawo do procentu, prawo do otrzymania w przyszłości aktywów lub do rozliczenia pieniężnego-derywaty).

Papiery wartościowe rynku pieniężnego:

1. weksle

2. czeki

3. certyfikaty depozytowe

4. bony skarbowe

5. bony pieniężne NBP

6. bony komercyjne

7. KWIT'y

Ad. 5

- od stycznia 2005 emitowane są wyłącznie bony 7-dniowym terminie zapadalności

- jedna aukcja na tydzień, w piątek

- wszystkie bony zapadają co tydzień i są rolowane

- w przetargach biorą udział banko wybrane przez NBP - dealerzy rynku pieniężnego (o największej aktywności na rynku międzybankowym)

- w 2007 - 13 banków

- wtórny obrót bonami na nieregulowanym rynku międzybankowym. Nabywcami mogą być wyłącznie banko krajowe i BFG

Ad. 4

- krótkoterminowe zobowiązanie skarbu państwa stanowiące jedną z form finansowania deficytu budżetowego (pap. Wart. Na okaziciela)

- postać zdematerializowana - zapis na kocie depozytowym w rejestrze pap. Wart.

- cecha bonów - dyskontowy charakter (kwota nominalna reprezentuje zarówno odsetki jak i kapitał i jest płatna w dniu wykupu)

- emitowanie w imieniu skarbu państwa przez MF. Agentem emisji jest NBP

- mogą je nabywać dealerzy skarbowych papierów wartościowych (wybrane banko krajowe i zagraniczne) na poniedziałkowych przetargach, następnie je sprzedają na rynku wtórnym, np. bankom czy przedsiębiorstwom

- wartość 10 000 zł, termin: 1 dzień do 90 dni lub tydzień - 52 tyg

Wzór na dyskonto proste:

C=Nx(1-Sd/100xT)

C - cena określana jako wartość dyskontowa

N - nominał

SD-stopa dyskontowa

T - czas, czyli liczba dni t/365

Ad. 3.

- Zaświadczenie wystawione przez bank, potwierdzające zdeponowane określonej sumy pieniędzy, na określony czas, po określonej stopie procentowej

- Termin wykupu od 7 dni do 1 roku (zdarzają się nawet 10 letnie).

- Istnieje obrót wtórny - za pośrednictwem banku lub bezpośrednio na rynku

- Nie jest publicznym obrotem papierami wartościowymi

- Emitent może je wykupić przed terminem zapadalności

Ad. 6

Niezabezpieczone, krótkoterminowe weksle przedsiębiorstw będące przyrzeczeniem spłaty kwoty nominalnej w określonym terminie instrument dyskontowy. Organizatorem emisji jest m.in. kredyt bank.

Ad. 7

Weksle przedsiębiorstwa emitowane w celu pozyskania krótkoterminowych funduszy. Często zabezpieczone gwarancją firmy macierzystej. Organizatorem emisji jest np. ING bank. Emitent to firma o najwyższej zdolności kredytowej. Nominał weksla 500 tys zł, termin wykupu od 1 miesiąca do 1 roku.

BON komunalny

-emitowany przed podmioty samorządu lokalnego

-Finansują lukę budżetową gminy

-są uzupełnieniem środków pozyskanych z emisji obligacji

-może być rolowany

-instrument dyskontowy

Czek gotówkowy

Dyspozycja wystawcy czeku udziela trasatowi (bankowi) by obciążył rachunek wystawcy kwotą na którą czek opiewa i wypłacił tę kwotę okazicielowi czeku lub osobie na czeku wskazanej.

Czek rozrachunkowy

Dyspozycja wystawy czeku udzielona trasatowi by obciążył rachunek wystawcy kwotą na którą czek opiewa i uznał tą kwotą rachunek posiadacza czeku.

Weksel własny

Bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty sumy wekslowej złożone przez wystawcę weksla (główny dłużnik wekslowy)wierzycielowi (pierwszy wierzyciel to tzw. remitent. Każdy następny to indosatariusz)

Weksel trasowany.

Bezwarunkowe polecenie zapłaty sumy wekslowej podpisane przez wystawcę weksla (trasanta-pierwszy dłużnik wekslowy)do określonej osoby (trasata-główny dłużnik wekslowy) z żądaniem wypłacenia jej wierzycielowi wekslowemu. Trasat musi weksel zaakceptować.

III część rynku pieniężnego, rynek depozytów, kredytów i wierzytelności

Rynek wierzytelności przedsiębiorstw:

-zakup i sprzedaż wierzytelności handlowych, których termin płatności już minął

-agencje obrotu wierzytelnościami - jest ich kilkanaście

- factoring, fortfaiting

Sekurytyzacja:

Przekształcenie wyodrębnionych aktywów przedsiębiorstwa o sparametryzowanej charakterystyce w papiery wartościowe, które mogą stać się przedmiotem obrotu i których zabezpieczeniem są strumienie gotówki generowane przez te aktywa.

Podmioty:

- aranżer sekurytyzacji - inicjator programu sekurytyzacji czyli przedsiębiorstwo

- spółka celowa (SPC - Special Purpose Vehicle), na którą aranżer przenosi te aktywa - na którą aranżer przenosi aktywa, głównie wierzytelności, a spółka na ich bazie emituje pap. Wart.

- pierwotni dłużnicy - realizują płatności z tytułu zobowiązań wobec aranżera na rzez SPV

- inwestorzy - dostarczyciele kapitału do przedsiębiorstwa, kupują pap. Wart. Wyemitowane przez SPC

- Agent płatniczy - zazwyczaj bank, który organizuje emisję i administruje płatnościami związanymi z sekurytyzowanymi aktywami

- Agencja ratingowa

Wykład: 4, Rynki finansowe, dr Szustak Grażyna 21.04.2009 r

Rodzaje sekurytyzacji:

1. pozabilansowa (właściwa)

2. bilansowa

Ad. 1

Aranżerem (przedsiębiorstwo) sprzedaje swoje aktywa (np. wierzytelności) spółce celowej.

Ad. 2.

Spółka celowa przejmuje od aranżera ryzyko sekurytyzowanej wierzytelności, a nie samej wierzytelności.

RYNEK WALUTOWY

Przedmiotem obrotu są waluty.

Waluta - jest to środek rozliczeniowy, czyli miernik wartości i środek regulowania płynności w transakcjach międzynarodowych.

Waluta:

- krajowa

- zagraniczna

Kiedy jednostka staje się walutą?:

Kiedy jest wymienialna na inne waluty

Wymienialność walut - gwarantowana prawem możliwość swobodnej wymiany waluty krajowej na obcą i na odwrót.

Rynek walutowy - rynek, na którym przeprowadza się transakcje instrumentami finansowymi o wysokim stopniu płynności pochodzącymi z różnych krajów.

Podstawową funkcją tego rynku jest:

1. kształtowanie cen tych instrumentów (tych walut)

Jest to rynek zdecentralizowany.

Specyfiką jego jest, że transakcje dokonują się na poszczególnych rynkach krajowych, ale globalnie funkcjonuje tylko jako jeden wielki rynek międzynarodowy. Nie ma tutaj parkietów, maklerów, centrów, wszystko jest załatwiane drogą elektroniczną.

Jest to jedyny rynek, na którym nie ma ograniczeń czasowych.

Jeżeli na rynku tym jesteśmy kupującym waluty to jesteśmy pozycją długą.

Jeżeli jesteśmy stroną co sprzedaje to zajmujemy pozycję krótką.

Kryteria zbieżności jakie kraj musi spełnić:/zależne od polityki,

1. deficyt budżetowy?

2. dług publiczny

3.stopa inflacji

4. Stabilny kurs walutowy

5.wysokość długoterminowych stóp procentowych

16 krajów UE jest w strefie euro.

Przesłanki powstania rynku walutowego:

1. istnieją różne waluty na świecie.

2. Prowadzenie handlu i inwestycji międzynarodowych.

3. Spekulacja

4. Dążenie do zabezpieczenia

Kurs walutowy - wyrażenie jednostki monetarnej jednej waluty w jednostkach monetarnych drugiej waluty./cena za jaką można kupi lub sprzedać jedną walutę za inną/

Typy kursów walutowych:

1. kurs względnie stały

1. stały w okresach wieloletnich

2. stały pełzający

2. kurs zmienny:

1. zmienny regulowany

2. swobodnie zmienny

Kursy stałe - wyznaczane przez ławę administracyjną kraju

Kurs zmienne - decyduje o nim popyt i podaż

Kurs stały w okresach wieloletnich - odnoszony jest do walut relacjonowanych w stosunku do złota lub dolara. Kurs ten utrzymywany jest w bardzo wąskim paśmie wahań.

Kurs stały pełzający - mamy z nim do czynienia w krajach z wysoką inflacją, które pragną zachować kontrę nad zmianami kursów. Jest stały pełzający dlatego, że jak jest inflacja i jak chcemy, żeby działały kursy to żeby uniknąć negatywne konsekwencje to kraje decydują się na zmiany walutowe.

Kurs zmienny regulowany - kształtowany przez rynek, istnieje możliwość ingerencji BC kiedy wahania są za duże.

Kurs zmienny swobodnie zmienny - BC nie ma tu nic do powiedzenia.

Parytet - określanie kuru walutowego w stosunku do innej waluty, zmienny w czasu, aktualizowany przez BC.

Kursy walutowe muszą być podane do publicznej wiadomości. Podanie przez bank kursów walut do publicznej wiadomości- kwotowanie.

Uczestnikiem rynku walutowego jest:

1. bankowi i nie bankowi dealerzy - przeprowadzają transakcje nie tylko na własne ryzyko, ale dla swoich klientów

2. przedsiębiorstwa (gł. Te firmy, które prowadzą działalność międzynarodową, nie przeprowadzają regularnych operacji) i os. fizyczne (w celach turystycznych)

3. spekulanci (oni tylko przeprowadzają transakcje, żeby uzyskać korzyść, różnią się od delarów bo nie świadczą usług dla innych klientów)

4. banki (gł. Centralny)

5. administracja skarbu państwa

6. brokerzy walutowy

Główne segmenty rynku walutowego:

1. rynek natychmiastowy (spot)

2. rynek terminowy (forward)

Ad. 1.

Na tym rynku wymieniamy jedną walutę na drugą i rozliczenie tej transakcji nie może nastąpić nie później niż w ciągu 2 dni roboczych.

Natychmiastowy, kasowy inaczej.

Ad. 2.

Na tym rynku transakcje rozliczane są w dniu późniejszym niż 2 dni robocze od daty zawarcia transakcji.

Na rynku walutowym przeprowadza się różne transakcje:

1. transakcje kasowe

2. swoty

3. terminowe, tzw. forward'y

4. opcje walutowe

Ad. 1.

Każdy z nas je przeprowadza.

Wymieniamy określoną ilość jednej waluty na inną, kurs wymiany jest ustalany w czasie kiedy zawieramy transakcję, a rozliczenie tej transakcji następuje w dniu zawarcia tej transakcji, albo nie później niż 2 dni po dniu zawarcia t.

Ad. 2

Inaczej operacje zamienne.

Połączenie transakcji terminowe i spot. Strony kontraktu walutowego dokonują początkowej wymiany walut na dzień spot po uzgodnionym kursie i jednocześnie ustalają zwrotną wymianę tych walut w przyszłości po kursie ustalonym przy zawarciu transakcji.

Ad.3.

Do rozliczenia ten transakcji dochodzi w określonym dniu po dniu spot. Czyli transakcji kupna i sprzedaży określonej waluty jest ustalana w dniu dzisiejszym, ale będzie zrealizowana w przyszłości po ustalonym kursie.

- brak możliwości partycypacji udziałów dla firmy - minus

Ad. 4.

Wyróżniamy dwa typy główne opcji:

1. proste opcje walutowe (waniliowe)

2. barierowe

Waniliowe:

Jest to prawo kupna lub sprzedaży określonej kwoty waluty w określonym czasie po określonym kursie.

Opcje kupna- kol

Opcje sprzedaży - kut

Kol - opcja która daje nabywcy takiej opcji prawo do kupna określonej kwoty waluty po z góry ustalonej cenie. Ten kto kupił taką opcję to może ją zrealizować w określonym czasie po określonej cenie, ale może z niej zrezygnować - to jego prawo.

Kut - daje nabywcy opcji prawo do sprzedaży waluty w określonym czasie po z góry ustalonej cenie.

Data realizacji, 3 rodzaje opcji:

- europejskie - realizowana jest tylko w określonym dniu, realizowana w dniu zapadalności

- amerykańskie - może być zrealizowana w dowolnym dniu, ale trzeba się zmieścić w przedziale czasowy, w którym wystawca nam wyznaczył

- azjatyckie - ich realizacja jest uzależniona od tego jaki był średni kurs w danym okresie

Opcje są zobowiązaniem niesymetrycznym. Nabywca może, ale nie musi korzystać z nabytego prawa, ale wystawca musi wykonać na żądanie posiada opcji.

Jest to instrument typowo zabezpieczający firmy, które prowadzą handel międzynarodowy.

Premia opcji - maksymalna strata dla podmiotu, który kupił to prawo kupna lub sprzedaży.

Opcje barierowe:

Czyli opcje, które mają wbudowaną dodatkową barierę, która może decydować o takich cechach opcji jak poziom wykonania, termin wygaśnięcia, wysokość premii oraz ryzyko związane z danym instrumentem.

Kategorie opcji barierowych:

1. opcje z barierą wyjścia - out

2. opcje z barierą wejścia - in

Opcje z barierą wyjścia - przestają istnieć w momencie, w którym kurs walutowy w czasie trwania opcji dotknie poziomu bariery.

Opcje z barierą wejścia - zaczynają dopiero działać, kiedy kurs walutowy dotknie wcześniej ustalonej bariery.

Poziom ustawienia bariery definiuje nam jaki ruch ma wykonać kurs instrumentu finansowego, aby opcja zaczęła działać lub straciła swoją ważność przed dniem ukończenia opcji.

Wykład 5: Rynki finansowe, dr Szustak Grażyna 5 maj 2009 r.

RYNEK KAPITAŁOWY

Wg kryterium klasyfikacji: czas i cel przeznaczenia pozyskanych środków:

Def.: rynek długoterminowy, miejsce tworzenia i przepływu średnio i długoterminowych kapitałów, kapitał jest na cel rozwojowy, służą budowie infrastruktury samorządu terytorialnego, finansują deficyt zarówno gmin jak i budżetu państwa.

Rynek kapitałowy to segmenty:

1. długoterminowy rynek bankowy

2. rynek papierów wartościowych

Podmiot, który pozyskuje kapitał na tym rynku to - emitent papierów wartościowych.

1. rynek pierwotny - sprzedaż papierów wartościowy przez remitentów przez pierwotnych inwestorów, są to tzw. subskrybenci - inwestorzy.

Rynek ten stymuluje inwestycje w gospodarce.

Cena po jakiej kupujemy nowe wprowadzane walory to cena emisyjna. Ustalają ja specjaliści, jest ona wyższa od ceny nominalnej.

2. rynek wtórny - uzupełnia rynek pierwotny.

Motywem zawierani transakcji na tym rynku jest cel spekulacyjny.

Cena rynkowa - cena zależna od popytu i podaży na dany papier wartościowy. Cena, która się ukształtuje na tym rynku może być niższa od ceny na rynku pierwotnym więc pojawia się tu możliwość strat.

Rynek kapitałowy jest rynkiem obciążonym większym ryzykiem niż rynek pieniężny. Długo terminowość inwestycji umożliwia nam osiągnięcie wysokości stopy zwrotu, lecz trzeba się liczyć z tym, że musimy akceptować większe ryzyko występujące na tym rynku.

Rodzaje ryzyk na rynku kapitałowym:

1. rynkowe

2. finansowe

3. walutowe

Ad. 1. Nie można go uniknąć. Zależy od sytuacji na rynku. Czasami trudne jest do przewidzenia, do oszacowania.

Ad. 2. Wiąże się z sytuacją finansową emitenta papierów wartościowych.

Ad. 3. Wynika z przepływu kapitału między r. krajowym, a rynkiem międzynarodowym.

Jest to rynek, na którym obracamy różnymi papierami wartościowymi.

Papiery wartościowe o charakterze:

1. dłużnym

2. udziałowym

Zawsze są to papiery długoterminowe.

Papiery wartościowe potwierdzają dokonanie transakcji udostępnienia kapitału. Dają prawa własności.

Rodzaje papierów wartościowych:

1. akcje

2. prawa poboru

3. prawa do akcji

4. urandy ..

5. kwity depozytowe

6. obligacje

7. listy zastawne

8. certyfikaty inwestycyjne

Rynek kapitałowy to nie tylko papiery wartościowe, ale również derywaty.

Światowy rynek kapitałowy ma wieloszczeblową strukturę:

1. rynki lokalne

2. krajowe rynki kapitałowe

1. rynki we wstępnej fazie rozwoju

2. rynki wschodzące

3. rynki rozwinięte

3. rynki międzynarodowe - kapitalizacja przekracza 100% PKB

np.:

1. giełda nowojorska

2. londyńska

4. ponad narodowe rynki instrumentów dłużnych

1. rynek euro obligacji

2. rynek dalekowschodni

3. amerykański rynek obligacji międzynarodowych

a+b+c=rynek o ogromnym potencjale finansowym

1989 r - od tego czasu się rozwija ten rynek kapitałowy.

Dostosował własne zasady funkcjonowania do uregulowań UE:

1. dyrektywa 2004/39/WE - w sprawie rynków instrumentów finansowych

2. dyrektywa 2006/68/WE - w sprawie tworzenia spółek akcyjnych i utrzymywania oraz zmian wysokości ich kapitału

Akty krajowe:

1. ustawa o ofercie publicznej - dziennik ustaw z 2006 nr 154

2. ustawa o obrocie instrumentami Fin - z 2005 nr 183

3. ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym - z 2006

4. ustawa o funduszach inwestycyjnych

Rynek kapitałowy w Polsce składa się z:

1. rynku publicznego

2. nie publicznego (prywatnego)

Ad. 1. Mamy do czynienia wtedy, gdy propozycja nabycia papierów wartościowych jest kierowana przez emitenta do co najmniej 100 osób lub do nieoznaczonego adresata.

Koszty są niższe, ale poza tym nie ma innych zalet.

Waty to ograniczona ilość inwestorów, niska płynność.

Ad. 2. Dom maklerski po raz pierwszy prowadza papiery wartościowe na rynek pierwotny, a następnie organizuje wtórny obrót tymi walorami.

Emisja obca -

Emisja własna - nikt prawie z niej nie korzysta, chyba że bank.

Etapy klasyfikacja emisji:

1. zwiastun emisji - czyli jeszcze przed prospektem emisyjnym opracowuje się ten zwiastun, nie podaje się w tym zwiastunie ceny emisyjnej waloru.

2. Opracowanie właściwego prospektu emisyjnego

3. Lokacja akcji

Rynek publiczny, rynek wtórny:

1. rynek poza giełdowy

2. rynek giełdowy

Ad. 2. Regorystyczne regulacje prawne.

Ad. 1. Nieregulowany prawnie, handel za pośrednictwem banku itp.

Rodzaje tego rynku:

1. rynek podstawowy

2. rynek równoległy

Funkcje rynku kapitałowego:

1. f. stymulacyjna:

Oznacza, że rynek kapitałowy stymuluje procesy inwestycyjne i to w pojęciu makroekonomicznym.

2. f. mobilizacyjno - informacyjna:

Warunkuje mobilizację inwestorów do uczestnictwa w rynku. Wzrasta liczba potencjalnych inwestorów.

3. f. lokacyjna i relokacyjna:

Polega na inwestowaniu wolnych środków w papiery wartościowe, które są w stanie zapewnić zadawalającą stopę zwrotu. Relokacja jest na rynku wtórnym.

4. f. transformacyjna:

Przejawia się tym, że zamieniamy nasze oszczędności kapitał finansujący rozwój i przynoszący dochód, zamieniamy jedną formę kapitału na drugą, możemy wymieniać nasze instrumenty na korzystniejsze

5. f. wyceniająca:

Wycenia kapitał i wartość firmy, jest oceną sposobu zarządzania firmą i strategii rozwoju emitenta.

6. f. kontrolna:

Dyscyplinacja swoich uczestników oraz monitoruje finansowane za jego pośrednictwem inwestycje

Inwestorzy:

1. Indywidualni:

Samodzielnie lokuje na rynku kapitałowym swoje zasoby finansowe. Brak im systematyki inwestowania. A dzięki temu, że ich jest wielu rynek uzyskuje płynność.

SII - stowarzyszenie inwestorów indywidualnym, od 1999 roku, celem jego jest chronieni i pomoc inwestorom indywidualnym. Organizują szkolenia itp. Członkiem może zostać każdy kto jest zainteresowana rynkiem kapitałowym. Nie robi selekcji kandydatów. Warunkiem jest zgłoszenie i składka.

2. Instytucjonalni:

Instytucja finansowa, która zajmuje się lokowaniem środków i to często nie własnych.

Skarb Państwa jest takim inwestorem.

Inwestorzy instytucjonalni dysponują ogromnym kapitałem, może operować taki transakcjami jakimi zwykły inwestor nie może przeprowadzać.

Inwestorzy instytucjonalni:

1. instytucje finansowe, które biernie pośredniczą

2. tworzą własne i inwestują na własny rachunek

, np. są to banki inwestycyjne i komercyjne, instyguje bezp., instytucje wspólnego inwestowania

Wykład 6: Rynki finansowe, dr Szustak Grażyna 19.05.2009 r

Zerówka: 2 czerwiec 2009, o 11.40, test komputerowy, ołówek, indeks, wpisy po zaliczeniu, bez konsekwencji, test jednokrotnego wyboru

Szatan jet wielki bo dal n butelki - tekst Szamana:D

Tanie wino jet dobre bo jest dobre i tanie

Architektura rynku kapitałowego:

Komisja nadzoru finansowego (KNF)

Krajowy depozyt papierów wartość Giełda papierów wartościowych

Bank rozliczeniowy (NBP)

Inwestorzy instytucjonalni Członkowie giełdy Emitenci

Inwestorzy indywidualni MTS-Ceto

Osoba prawna, która ma zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej, ten podmiot musi dać rękojmie należytego wykonywania obowiązku …, musi posiadać odpowiednie środki organizacyjne i techniczne, które zapewnią i prawidłową i bezpieczną obsługę tymi papierami wartościowymi, które są na giełdzie emitowane - może uzyskać statut członka giełdy

Członek giełdy - wyznacza maklerów giełdowych, których będą go reprezentować, jest to osoba upoważniona w imieniu członka giełda do wyznaczania zleceń, modyfikowania ich i ewentualnego anulowania.

Lista maklerów giełdowych - na nią ten członek musi być wpisany, udokumentować znajomość przepisów obowiązujących na giełdzie, makler giełdowy musi być zatrudniony przez członka giełdy lub być członkiem władz członka giełdy.

Członek giełdy zgłasza na giełdzie co najmniej jedną osobę, która będzie pełniła w jego imieniu obowiązki maklera nadzorującego.

Makler nadzorujący - trzeba złożyć egzamin, trzeba być wpisanym na listę i trzeba być zatrudnionym przez członka giełdy

Makler bad - prowadzi listę maklerów członka giełdy, weryfikuje ich doświadczenie i kwalifikacje maklerów giełdowych, nadzoruje ich, działa jako osoba pierwszego kontaktu dla pracowników giełdy i dla pozostałych członków.

Giełda ta prowadzi obrót instrumentami finansowymi;

Rynki GPW:

GPW

Gł. Rynek (rynek regulowany) Rynek nieregulowany

/New connect/

Systemy notowań na GPW S.A. w W-wie:

1. system jednolitych notowań

2. notowania ciągłe

3. notowania pakietowe

Ad. 1.

Te notowania opierają się na tzw. Procedurze fixingu, czyli wyznacza się cenę papieru wartościowego na podstawie zleceń, które są złożone przed rozpoczęciem notowań.

W tej fazie wyliczony jest kurs otwarcia papieru.

Tzw. Z dwoma fixingami w W-wie. Procedura wyznaczania kursu jest dwukrotnie w ciągu dnia.

Ad. 2.

W czasie notowań ciągłych kupujący i sprzed składają zlecenia, które są na giełdzie cały czas realizowane.

Obowiązują dwie rzeczy:

1. cena

2. czas zlecenia

Procedura fixingu odbywa się na rozpoczęcie i zakończenie każdej sesji giełdowej.

Notowane są nie wszystkie papiery wartościowe i te akcje, które należą do najbardziej płynnych spółek giełdowych, wszystkie obligacje i certyfikaty

Inwestycyjne oraz kontrakty terminowe.

Ad. 3.

Czyli transakcje, które są zawierane poza tymi dwoma systemami pierwszymi. Zawierają je duzi inwestorzy, którzy przed zawarciem transakcji uzgadniali szczegóły tych transakcji. Transakcja może być zawarta w czasie sesji giełdowej.

Transakcje pakietowe na instrumenty finansowe nie będącymi inst. Pochodnymi:

Transakcja pakietowa może być zawarta w trakcie sesji, jeżeli przedmiotem transakcji jest pakiet o wartości co najmniej:

-250 tys zł w przypadku akcji wchodzących w skład indeksu WIG20

100 tys zk w przypadku pozostałych inst. Notowanych w notowaniach ciągłych

-20 tys zk w przypadku pozostałych instytucji finansowych notowań w systemie jednolitym,

a maksymalna różnica pomiędzy kursem transakcji, a ostatnim kursem danego instrumentu na sesji giełdowej jest nie wyższa niż 10%.

Obowiązują dwa systemy notowań na New connect:

1. system kierowany zleceniami

2. system kierowany cenami

Ad.1

Działa tzw. animator rynku.

Ad.2

Działa market, które zadaniem jest kwotowanie

New connect ma swój indeks: new connect indeks. Wchodzą w jego skład wszystkie spółki.

Ok. 87 - liczba spółek na giełdzie NC

Papiery wartościowe i prawa jako przedmiot obrotu na rynku kapitałowym:

1. akcje

2. prawa do akcji

3. prawa poboru

4. prawa pierwszeństwa

5. obligacje

6. certyfikaty inwestycyjne

7. kwity depozytowe

8. listy zastawne

Ad. 1

Papier wartościowy, dłużny, własnościowy. Nie podlega spłacie, nie daje prawa do odsetek, prawo daje do dywidendy.

Emisja akcji finansuje powstanie i rozwój spółki.

Podstawą obrotu na rynku kapitałowym są akcje zwykłe i na okaziciela.

Ad.2.

Prawa do akacji - umożliwiają inwestor, którzy kupili akcji nowej emisji upłynnieni inwestycji jeszcze przed wprowadzeniem akcji do obrotu giełdowego

Ad.3.

Prawa poboru - prawa do objęcia nowych akcji danej spółki, które przysługują akcjonariuszom spółek giełdowych

Ad.4.

Prawa pierszeństwa - dają posiadaczowi priorytet w nabyciu akcji danej spółki po określonej z góry cenie

Ad.5.

O charakterze dłużnym.

Tzw. Obligacje niezmienne. Remitentem jest szeroki kąt podmiotów. Najpopularniejszy w Polsce papier wartościowy.

Ad. 6.

Emitowane na okaziciela najczęściej.

Ad.7.

Odpowiednik akcji, papier wartościowy o charakterze własnościowym, emitowany, kiedy spółka chce też zaistnieć na rynku zagranicznym.

Wystawiany na rynku zagranicznym, ale na podstawie akcji spółki emitowanych w Polsce, w państwie siedziby spółki.

Ad.8.

Papier warto o charakterze dłużnym, remitentem jest bank hipoteczny.

Listy zastawne:

- hipoteczne - imienny lub na okaziciela, które podstawą emisji jest wierzytelność banku hipotecznego zabezpieczonego hipoteką na nieruchomości

- publiczne -

Instrumenty pochodne - to taki instrument finansowy, którego wartość zależy od innego papieru wartościowego, na który został wystawiony. Złożona forma instrumentów prostych. Nie może sam funkcjonować.

Rodzaje instrumentów pochodnych:

1. opcje

2. kontrakty terminowe futures i forward

3. swap

4. warianty

Efektywność inwestowania w papiery wartościowe, świadczą o tym indeksy giełdowe.

Indeks giełdowy - liczbowe odzwierciedlenie, przedstawione w ujęciu syntetycznym, zmian cen rynkowych papierów wartościowych na rynku publicznym oraz koniunktury giełdowej.

- indeksy dochodowe - przeliczenie takie indeksu uwzględnia się cenę i dochody jakie te akcje przynoszą

- indeksy cenowe -

	Spółki krajowe	Spółki zagraniczne	Razem
Rynek podstawy	310	25	335
Rynek równoległy	38?	0?	38
Razem	348	25	373

Instytucje rynku kapitałowego:

1. Krajowy depozyt papier warto (KDPW)- centralny depozyt papier wartościowych, które pozostają w zorganizowanym obrocie w Polsce; system depozytowo rozliczeniowy i dba o jego sprawność działania. Jest to spółka akcyjna, posiada tylko akcje imienne, akcjonariusze: Skarb państwa, giełda, NBP. Jest wydzielony organizacyjne z GPW

Główne zadania:

1. rejestrowanie zdematerializowanych papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na kontach depozytowych uczestników depozytowo -rozliczeniowego

2. nadzór nad zgodnością wlk emisji papierów wartościowych z ich emisją z ich liczbą w obrocie

3. obsługa realizacji zobowiązań emitentów wobec uprawnionych z papierów wartościowych

4. wartościowy charakter sfer instrumentów finansowych pomiędzy kontami depozytowymi

5. realizacja przelewów pieniężnych pomiędzy uczestnikami rachunkami prowadzonych w banku centralnym

6. od 2007 r rozliczanie transakcji zawieranych na rynku New connect

7. zarządzanie obowiazkowym systemem rekompensat

8. obsługa przepływów transferowych pomiędzy OFE

Organ nadzorczy (KNF):

1. przewodniczący -powołany przez premiera na 5 lat

2. dwóch zastępców powołanych przez premiera na wniosek przewodniczącego komisji

3. minister finansów lub jego przedstawiciel

4. minister ds. zabezpieczenia społecznego lub jego przedstawiciel

5. prezes NBP lub delegowany przez niego W-CE prezes NBP

6. przedstawiciel prezydenta RP

Nadzór nad rynkiem Fin w Polsce obejmuje:

1. nadzór bankowy

2. n. emerytalny

3. n. ubezpieczeniowy

4. n. nad rynkiem kapitałowym

5. n. na instytucjami pieniądza elektrycznego

6. elektrycznego. Uzupełniający nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego

Urząd komisji nadzorującego -

22

---