17.10.2012

Wykład 3

Temat: Zasady i sposoby kształtowania podaży pieniądza w gospodarce

1. Podaż pieniądza

• Podaż pieniądza to ilość środków pieniężnych stawiana do dyspozycji podmiotom gospodarczym

• Podaż pieniądza można rozumieć szeroko i wąsko

• W wąskim rozumieniu jest to pieniądz gotówkowy zwany też pieniądzem wielkiej mocy

Podaż pieniądza- szerokie ujęcie

• Jest to gotówkowy i bezgotówkowy pieniądz występujący w postaci różnych aktywów finansowych, które w różnym czasie i z różnym skutkiem mogą być zamienione na pieniądz gotówkowy

• Aktywa te obejmują również pieniądz kredytowy kreowany przez banki na bazie gromadzonych depozytów- pieniądz depozytowy

• Cała część oszczędności została przekazana bankom komercyjnym

• Pieniądz depozytowy- pieniądz ulokowany w bankach komercyjnych

• Kredyt jest formą pieniądza bezgotówkowego- pojawia się w zamian za wycofane z sytemu gospodarczego oszczędności

• Banki kreują znacznie więcej pieniądza kredytowego aniżeli jest oszczędności

• Powstaje nierównowaga aktywów finansowych, którą kreują zobowiązania

• Pojawia się coraz większa nierównowaga powstała wraz z powstaniem wielu instytucji pozabankowych

• Coraz więcej jest rozliczeń bezgotówkowych, które jednak muszą mieć pokrycie w pieniądzu gotówkowym

• Podaż pieniądza kredytowego

• Pieniądz kredytowy posiada moc regulacji zobowiązań w stopniu zbliżonym do pieniądza gotówkowego

• Podaż pieniądza gotówkowego określa bank centralny kierując się przyjętymi zasadami jego emisji w gospodarce

• Pieniądz kredytowy jest stawiany do dyspozycji podmiotom gospodarczym przez banki

• O wielkości pieniądza kredytowego decydują banki komercyjne

• Nie mogą go kreować w dowolnej ilości

• Granice kreacji pieniądza kredytowego pośrednio określa bank centralny

• Pieniądz kredytowy pozostaje zawsze w określonej proporcji do pieniądza gotówkowego

• Im większa monetyzacja gospodarki (ilość gotówki do PKB) tym można wykreować więcej pieniądza kredytowego

• Agregaty monetarne

• Miary pieniądza przyjmuje się w polityce monetarnej banku centralnego

• Istnieją węższe i szersze definicje pieniądza stosowane do mierzenia ilości pieniądza w obiegu, tzw. agregaty pieniężne

• Baza monetarna- M0- miary do pomiaru pieniądza

• Wąski pieniądz bankowy i szeroki M1, M2, M3. Najbardziej wąski agregat obejmuje bazę pieniądza banku centralnego

• Pozostałe agregaty M4, M5

• Agregaty pieniężne

• Agregat M0- baza monetarna- ilość pieniądza znajdująca się w obiegu plus pieniądz rezerwowy (rezerwy obowiązkowe, rezerwy dodatkowe i rezerwy banków komercyjnych- próba wycofania części oszczędności z systemu bankowego aby nie można było wykreować za dużo pieniądza kredytowego). W głównej części jest to pieniądz znajdujący się w obiegu. Jeśli ten agregat rośnie to jest możliwość wykreowania większej ilości pieniądza kredytowego. Agregat M0 jest najwęższą koncepcją miary pieniądza

• Agregat M1- Wszystko to co wchodzi do bazy monetarnej (M0) powiększonej o czeki, wkłady na żądanie, wkłady gotówkowe w obiegu lub inne wkłady depozytowe. Szersza koncepcja miary pieniądza

• Agregat M2- oprócz powyższych (M1)- rachunki oszczędnościowe, lokaty , depozyty terminowe

• Agregat M3- M2 rozbudowany o dłuższe depozyty terminowe

• Agregaty pieniężne EBC- Europejski Bank Centralny posługuje się następującymi agregatami:

• M1- wąski agregat pieniężny (obejmuje pieniądz gotówkowy oraz depozyty bieżące (płatne na żądanie, tzw. a vista) w monetarnych instytucjach finansowych i instytucjach rządowych

• W Polsce podstawowym obecnie agregatem pieniężnym podawanym w statystyce NBP i GUS jest M3

• Mnożnik kreacji pieniądza

• Banki komercyjne.... na nast. wykładzie

Finanse i Rachunkowość	Przedmiot: Polityka pieniężna (wykłady)
Rok akademicki 2012/2013	Semestr I
Prof. dr hab. I. Pyka	Autor notatki: Tomasz Rozkoszny

2

---