First Conditional - Pierwszy okres warunkowy

Używając pierwszego okresu warunkowego mówimy o wydarzeniu w przyszłości, które ma realną szansę, żeby zaistnieć. Na przykład chcesz przekazać koleżance, która jest chora, książki. Dzwoniła i mówiła, że lepiej się już czuje i powinna jutro przyjść do szkoły. Czyli istnieje możliwość (ale nie jest to w 100% pewne), że będzie jutro w szkole i będziesz mógł przekazać jej książki.

If Sarah is at school tomorrow, I will give her the books.

Jeśli Sara będzie jutro w szkole, przekażę jej książki.

albo

I will give Sarah the books if she's at school tomorrow.

Przekażę Sarze książki, jeśli będzie jutro w szkole.

Struktura zdania w pierwszym okresie warunkowym wygląda następująco:

if

+

Present Simple

,

WILL + bezokolicznik

lub

WILL + bezokolicznik

if

+

Present Simple

Jak widać w pierwszym zdaniu, po słówku IF nie używamy czasu przyszłego (will), mimo że w tłumaczeniu taki czas występuje. To bardzo ważna zasada! Wstawiamy zawsze czas Present Simple! (w niektórych zdaniach Present Continuous lub Present Perfect), a po polsku zdanie tłumaczymy w czasie przyszłym.

Zobaczmy więcej przykładów:

If the weather is fine on Saturday, we'll go for a long walk.	Jeśli pogoda będzie ładna w sobotę, to pójdziemy na długi spacer.
She will kiss you if you give her flowers.	Ona cię pocałuje, jeśli dasz jej kwiaty.
You'll be there on time unless the bus is late.	Będziesz tam na czas, chyba że autobus się spóźni.
I'll call you as soon as I get home.	Zadzwonię do ciebie, jak tylko będę w domu.
We'll do it for you if you promise not to tell anyone about that.	Zrobimy to dla ciebie, jeśli obiecasz, że nie powiesz nikomu o tym.
Providing the sun is shining we'll go to the beach.	Pójdziemy na plażę, pod warunkiem, że słońce będzie świeciło.
I think if I read this book, I'll pass the exam.	Myślę, że jak przeczytam tę książkę to zdam egzamin.
I'll call you when I come back from London.	Zadzwonię do ciebie kiedy wrócę z Londynu.
As soon as I receive the money, I'll pay you for the car.	Jak tylko dostanę pieniądze, zapłacę ci za samochód.
Ok, I'll tell you what my plan is on condition you don't tell mom about it.	Dobra, powiem ci co planuję, ale pod warunkiem, że nie powiesz nic o tym mamie.
It won't work if you don't put batteries into it.	To nie zadziała, jeśli nie włożysz baterii.
Do you think she'll marry me if I ask her to be my wife?	Myślisz, że ona za mnie wyjdzie, jeśli ją poproszę, żeby została moją żoną?

I na koniec przypomnijmy najważniejszą zasadę:

Pierwszego okresu warunkowego używamy, jeśli jest bardzo duże prawdopodobieństwo, że warunek zostanie spełniony.

Second Conditional - Drugi okres warunkowy

Drugi okres warunkowy to także myślenie o przyszłości lub teraźniejszości. Tym razem warunek, a co za tym idzie sytuacja, ma niewielką (prawie żadną) szansę, żeby zaistnieć lub wręcz warunek nie może być spełniony. Czyli można sobie pomarzyć... Ale przecież marzenia czasem się spełniają...
W tłumaczniu na język polski używamy trybu przypuszczającego.

If I had a lot of money, I would go on a trip around the world.

Gdybym miał dużo pieniędzy, pojechałbym na wycieczkę dookoła świata.

Ale nie mam tyle pieniędzy, przynajmniej w tej chwili. Ale przecież mogę wygrać w totka, niewielka szansa (jedna na kilkanaście milionów;-)) istnieje.

Zdanie w drugim okresie warunkowym budujemy następująco:

if

+

Past Simple

,

WOULD + bezokolicznik

I jak zwykle przykłady, na których najlepiej widać użycie drugiego okresu warunkowego:

He would help her if he had more time.	On by jej pomógł, gdyby miał więcej czasu.
If I were younger, I'd get that job.	Gdybym był młodszy dostałbym tę pracę. (brutalna rzeczywistość ...)
My life would be totally different if I could turn back time.	Moje życie byłoby zupełnie inne gdybym mógł cofnąć czas.
Would you come to me today if I asked you really kindly?	Przyszedłbyś do mnie dziś, jeśli poprosiłabym cię naprawdę grzecznie?
If I were you, I would never buy this CD.*	Gdybym był tobą (na twoim miejscu) nigdy nie kupiłbym tej płyty.
Tom would ask her for a dance if he knew how to dance.	Tom poprosiłby ją do tańca, gdyby umiał tańczyć.
She'd have more friends if she weren't so aloof.	Ona miałaby więcej przyjaciół, gdyby nie była taka wyniosła.
If they didn't smoke so much, they wouldn't spend so much money.	Gdyby oni tyle nie palili to nie wydawaliby tylu pieniędzy.
Would she go to Canada if she had such a chance?	Czy ona pojechałaby do Kanady, gdyby miała taką okazję?

 

* Uwaga: w drugim okresie warunkowym czasownik be użyty po if najczęściej ma taką samą formę we wszystkich osobach liczby pojedynczej i mnogiej - were.

Czasem zamiast słówka would możemy użyć should, could lub might:

She could do it if she only wanted to.	Ona mogłaby to zrobić, jeśli by tylko chciała.
They might travel around the world if they had enough money.	Oni mogliby podróżować dookoła świata, jeśli mieliby wystarczająco dużo pieniędzy.
If she invited you, you really should go.	Jeśli cię zaprosiła, naprawdę powinieneś iść.

I na koniec ponownie zasada:

Drugiego okresu warunkowego używamy mówiąc o teraźniejszości i przyszłości, jeśli istnieje niewielkie prawdopodobieństwo spełnienia warunku lub warunek nie może być spełniony.

Third Conditional - Trzeci okres warunkowy

Przed nami najtrudniejsze... trzeci okres warunkowy. Tak naprawdę nie jest on taki trudny, jednak jego konstrukcja może, szczególnie na początku, sprawiać trudności.
Pierwsze dwa okresy warunkowe odnosiły się do teraźniejszości i przyszłości, natomiast trzeci odnosi się wyłącznie do przeszłości. Tu także marzymy.. tym razem jednak marzenie nie ma ŻADNYCH szans na spełnienie się, ponieważ nie cofniemy czasu i nie zmienimy przeszłości. I tyle, szansa minęła i nic jej nie wróci.

If I had met Susan last week I would have given her the book.

Gdybym spotkał Susan w poprzednim tygodniu dałbym jej tę książkę. (ale nie spotkałem i nie dałem jej książki, szansa minęła)

Teraz zobaczmy jak zbudować to trochę skomplikowane zdanie:

if

+

Past Perfect

,

Future Perfect in the Past*

Hmm... takie nazwy czasów pewnie niewiele mówią, oto łatwiejszy sposób:

if

+

had + III forma

,

would have + III forma**

I przykłady, przykłady... pamiętajmy, że wszystkie odnoszą się do przeszłości!

 

If you had come earlier I wouldn't have had to wait for you so long.	Gdybyś przyszedł wcześniej, nie musiałbym tak długo na ciebie czekać. (ale niestety musiałem czekać i czekać...)
We would have got married many years ago if I'd been more courageous.	Pobralibyśmy się wiele lat temu, gdybym był wtedy odważniejszy. (i poprosił ją o rękę)
You'd have understood everything if you had listened to him.	Zrozumiałbyś wszystko, gdybyś go posłuchał.
If she had known about the consequences, she wouldn't have done that.	Gdyby wiedziała o konsekwencjach, to by tego nie zrobiła.
They would have missed their train if they hadn't taken a taxi to get to the station.	Gdyby nie wzięli taksówki na dworzec spóźniliby się na pociąg.
We would have passed our exams if we had studied harder.	Zdalibyśmy te egzaminy gdybyśmy się więcej uczyli. (a tak czeka nas poprawka...)
If you had come to the party, you'd have met a lot of beautiful girls.	Gdybyś przyszedł na imprezkę poznałbyś mnóstwo ślicznych dziewczyn. (a on głupi nie poszedł ;-))
Mary wouldn't have paid so much for this dress if she had waited for a sale.	Mary nie zapłaciłaby tak dużo za tę sukienkę, jeśli  poczekałaby na wyprzedaż.

 

* zamiast Past Perfect mogą się też pojawić inne formy:

a) Past Perfect Continuous, jeżeli czynność z przeszłości była tłem dla innej czynności:

 

They wouldn't have caused that accident if they hadn't been driving so fast. (They caused the accident because they were driving so fast.)	Nie spowodowaliby tamtego wypadku gdyby tak szybko nie jechali. (Spowodowali wypadek bo jechali tak szybko.)
I would have accepted his offer if I had been looking for a job. (I wasn't looking for a job then, so I didn't accept it.)	Przyjęłabym jego propozycję, gdybym szukała pracy. (Nie szukałam wtedy pracy, więc jej nie przyjęłam.)

 

b) pominięcie if oraz inwersja w języku formalnym

 

Had taxes risen, there would have been strikes.	Gdyby podatki wzrosły, byłyby strajki.
Had the government reacted immediately, the riots wouldn't have continued.	Gdyby rząd zareagował natychmiast, zamieszki by się nie przeciągały.

 

c) But for+ rzeczownik/zaimek, co znaczy: Gdyby nie

 

But for his help, I wouldn't have passed the exam.	Gdyby nie jego pomoc, nie zdałbym egzaminu.
But for them, we would have got lost.	Gdyby nie oni, zgubilibyśmy się.

 

d) If it hadn't been for + rzeczownik/zaimek, co znaczy: Gdyby nie (można tu też zastosować inwersję i otrzymamy: Had it not been for)

If it hadn't been for their support, I wouldn't have finished university.	Gdyby nie ich wsparcie, nie skończyłbym studiów.
Had it not been for that, we would have been in trouble.	Gdyby nie to, bylibyśmy w kłopotach.

e) was/were to + perfect infinitive, gdy chcemy podkreślić bardzo ograniczone prawdopodobieństwo wystapienia jakiegoś wydarzenia w przeszłości

If I was to have failed, my parents would have got furious.	Gdybym miała nie zdać, moi rodzice by się wściekli. (na szczęście egzamin był łatwy a w dodatku wszysko umiałam, więc tak sobie tylko hipotetycznie rozważam)
If we were to have gone bankrupt, we would have set up another company.	Gdybyśmy mieli zbankrutować, to założylibyśmy inną firmę.

** Zamiast would może się pojawić could lub might, kiedy chcemy powiedzieć, że coś mogłoby się stać, raczej niż stałoby się.

I could have caught the train if I had got up earlier.	Mógłbym złapać pociąg gdybym wcześniej wstał (albo i nie ...).
She might have frozen to death if she hadn't called for help.	Mogłaby zamarnąć na śmierć gdyby nie wezwała pomocy.

Uwaga: Zwróćmy uwagę, że zarówno had jak i would łączą się z zaimkami w ten sam sposób, np:

you would	you had	= you'd
I would	I had	= I'd
they would	they had	= they'd
she would	she had	= she'd

 

You would have passed the test if you had studied harder. = You'd have passed the test if you'd studied harder.

Zero Conditional - zerowy okres warunkowy

Okresu "zerowego" używamy, kiedy mówimy o czymś, co jest zawsze prawdą. Jeśli podgrzejesz wodę do 100° Celsjusza zagotuje się - i to jest fakt (przy normalnym ciśnieniu ok. 1014 hPa). Nie dzieje się inaczej.

If you heat water to 100 degrees Celcius, it boils.

Jeśli podgrzejesz wodę do 100 stopni Celsjusza, zagotuje się.

W takim przypadku w obu częściach zdania używamy czasu Present Simple:

if

+

Present Simple

,

Present Simple

Nieważny jest tu czas, czy jest to przeszłość, przyszłość czy teraźniejszość. Istotne jest to, że dla danego warunku ZAWSZE oczekujemy tego samego rezultatu.

Zamiast if, można także użyć when:

When you heat water to 100 degrees Celcius, it boils.

Kiedy podgrzejesz wodę do 100 stopni Celsjusza, zagotuje się.

I więcej przykładów:

When you don't eat, you get hungry.	Jeśli nie jesz robisz się głodny. (trudno z tym dyskutować lub myśleć inaczej)
Mike is late for work if he misses the tram at 7.30.	Mike spóźnia się do pracy jeśli spóźni się na tramwaj o 7.30. (i taki jest fakt)
If you don't eat, you die.	Jeśli nie jesz, umierasz.
If you want to leave a message, speak after the bleep.	Mów po sygale, jeśli chcesz zostawić wiadomość.
If I don't put sugar in my tea even for a week, I always lose weight.	Jeśli nie słodzę herbaty chociaż przez tydzień, zawsze chudnę. (ach gdyby to było takie proste ...)

 

Zero conditional, czyli coś jest zawsze prawdziwe i dany warunek daje zawsze ten sam rezultat.

Mixed Conditionals

Poznaliśmy już wszystkie okresy warunkowe, poznaliśmy zasady ich stosowania. Jednak czasem dozwolone jest "pomieszanie" dwóch okresów. Zobaczmy na przykład:

If he hadn't bought the car, he wouldn't be short of money now.

Gdyby nie kupił tego samochodu, nie miałby teraz kłopotów z pieniędzmi.

Jak widać mamy w zdaniu elementy drugiego i trzeciego okresu warunkowego. Jest to dozwolone, ponieważ odnosimy się do czynności, która została wykonana w przeszłości ale ma konkretny wpływ na sytuację w tej chwili. Kupił drogi samochód rok temu i dziś ma kłopoty finansowe - przeszłość ma wpływ na teraźniejszość.

Zobaczmy więcej zdań tego typu:

If I had won the lottery, I would be rich.	Gdybym wygrał w totka, byłbym teraz bogaty. (ale nie wygrałem kiedyś tam i nie mam teraz góry pieniędzy)
If they had been born in Africa, their life would be totally different now.	Gdyby urodzili się w Afryce, ich życie wyglądałoby teraz zupełnie inaczej.
If I hadn't taken that job, I wouldn't be the president of the company now.	Gdybym (wtedy) nie przyjął tej pracy, nie byłbym teraz prezesem firmy.
If we had looked at the map, we wouldn't be lost.	Gdybyśmy spojrzeli na mapę, nie zgubilibyśmy się. (ale nie spojrzeliśmy i teraz nie wiemy gdzie jesteśmy)

Sytuacja z przeszłości może mieć także wpływ na przyszłość:

If she had passed her exam last week, she would be going with us tomorrow for a trip.

Gdyby zdała egzamin w zeszłym tygodniu, jechałaby z nami na wycieczke jutro. (ale nie zdała i musi zakuwać zamiast odpoczywać na wycieczce)

Drugi i trzeci okres warunkowy możemy także pomieszać mówiąc o obecnej sytuacji, która mogła zmienić jakąś sytuację w przeszłości. Troche zamieszane? Zobaczmy na przykład:

If I had a lot of money, I would have bought that Mercedes that I saw yesterday in the street.

Gdybym miał dużo pieniędzy, to kupiłbym sobie tego mercedesa, którego widziałem wczoraj na ulicy. (ale jestem bez kasy i wczoraj kupiłem co najwyżej parę bułek i jogurt ;)

I więcej przykładów:

If Mary spoke French, she would have helped you with that translation.	Gdyby Mary mówiła po francusku, pomogłaby ci przy tłumaczeniu. (ale nie zna i nie pomogła mu przetłumaczyć)
If they weren't afraid of spiders they would have searched the basement too.	Gdyby się nie bali pająków, przeszukaliby też piwnicę.
If he didn't love driving, he wouldn't have become a taxi driver.	Gdyby tak nie uwielbiał jeździć, nie zostałby taksówkarzem.

---