PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA wykład 910 28.02.99
Cd. poglądów na agresję Koncepcja Berkowitza - mówi, że frustracja prowadzi do pobudzenia emocjonalnego ale w
zależności od pewnych sygnałów znajdujących się w otoczeniu, albo mamy do czynienia z agresją, albo nie koniecznie. Dlatego wszelkiego rodzaju narzędzia agresji są czymś, co może wywołać zachowania agresywne w sytuacji pobudzenia. Stąd przysłowiowy pistolet, który znajduje się gdzieś tam otoczeniu, albo kupka gruzu, mogą być symbolem destrukcji, a w związku z tym b. łatwo mogą nam posłużyć do rzucania np. w policję, czy służby porządkowe.
Albert Bandura w ramach swojej koncepcji uczenia się społecznego stwierdził, że w oparciu o zachowania modeli szczególnie dzieci, ale nie tylko, b. szybko uczą się zachowań agresywnych. Koncepcja ta, ten eksperyment był m. in. argumentem przeciw pokazywaniu scen agresywnych w środkach masowego przekazu, szczególnie w telewizji. Może my dorośli, na swoim poziomie rozwoju już tak łatwo tego nie przyjmujemy, ale można podejrzewać, że jeżeli ktoś z tv. jest dla młodego, dorastającego człowieka modelem, np. jakiś aktor (częściej aktorzy nie aktorki, jeśli idzie o fizyczną agresję), to b. łatwo może on przejąć jego zachowania i potem je powielać. Niestety od czasu do czasu mamy doniesienia wskazujące na to, że pewne przestępstwa są jak gdyby powielaniem tego, co pokazywano głównie w tv,
Uczenie się agresji, ma związek z uczeniem się ról związanych z płcią. Zakłada się, że elementem roli męskiej jest jakiś poziom agresji, przyzwolenie na zachowania agresywne. Chłopcy się biją i co gorsza, rodzice b. często uważają, że to dobrze gdy taki chłopak nie daje sobie w „kaszę dmuchać", że mężczyzna powinien być agresywny, aby w tym ciężkim świecie, w którym żyjemy nie dawać się, szczególnie, kiedy atakują go inni. Natomiast w stosunku do dziewczynek czegoś takiego nie zakłada się. Gdy dziewczynka będzie się biła z chłopakami, rodzice będą wyraźnie zaniepokojeni, zaś w przypadku chłopców jest jakiś zakres tolerancji.
W przypadku dziewczynek, agresja, jeżeli jest dozwolona, to jest to raczej agresja werbalna. Wiemy, że można się np. pokłócić. Wiemy chociażby z literatury, że kłótliwość przypisuje się kobietom (np.:
„kłótliwe jędze", o mężczyznach tak się nie mówi). W przypadku mężczyzn jest większa tolerancja, jeśli idzie o agresję fizyczną. Jest nawet takie powiedzenie, że dżentelmeni powinni dać sobie po pysku, jest to nie tylko jakiś wzór, ale my to akceptujemy. Stąd też wzięły się zapewne pojedynki, jakoś kobiety się nie pojedynkowały.
Widzimy jak wiele jest filmów, w których jest ogromnie dużo agresji (np. amerykańskie zapasy -wrestling), a jednocześnie, jeżeli cokolwiek się wie o sztukach walki, czy uprawiało się jakieś wschodnie sztuki walki, to jest jasne, że prawdopodobieństwo takich scen jest żadne. Mówię o tym, bo istnieje tu niebezpieczeństwo, polegające na pojawianiu się takich nieprawdopodobnych modeli (zdarzały się przypadki dzieci, które bawiły się w Batmana, usiłując fruwać - z wiadomym skutkiem).
Dla mężczyzn bardziej typowym jest modelowanie \v zakresie agresji głównie fizycznej, bezpośredniej; kobietom zaś pozwala się na agresję werbalną w jakimś zakresie.
Psycholog powinien brać pod uwagę sprawę roli związanej z płcią i pamiętać, że gdzieś w niej jest jakiś poziom przyzwolenia i co więcej, pewien model, standard tego, że można być agresywnym szczególnie, jeżeli jest się atakowanym.
Jest b. dużo badań na temat czynników zwiększających lub zmniejszających agresję. Nie ulega wątpliwości, że oglądanie scen agresywnych w tv. podwyższa agresję u tych, którzy oglądają, szczególnie jeżeli badanymi są dzieci, lub dorastająca młodzież.
Badań zrobiono wiele i warto wspomnieć nazwisko człowieka będącego w Polsce najlepszym agresologiem - prof Adam Fraczek, który opublikował wiele prac, brał udział w międzynarodowych