Media a niepełnosprawność
intelektualna
Czy poprzez pisanie o...
można kreować pozytywny lub negatywny wizerunek osób z niepełnosprawnością intelektualną?
Wizerunek:
1. portret, podobizna, obraz, zdjęcie
2. sposób, w jaki dana osoba lub rzecz jest postrzegana i przedstawiana
60-70% wszystkich osób niepełnosprawnych upośledzenie umysłowe a dopiero od końca XX w. mówi się o „niepełnosprawności intelektualnej” tak, jak o niepełnosprawności ruchowej czy związanej z niewidzeniem, niesłyszeniem.
Wcześniej upośledzenie umysłowe było czymś zupełnie odrębnym, nie łączonym z niepełnosprawnością, ale z chorobami psychicznymi (w efekcie - mylonym z tymi chorobami), czego do dziś mamy pozostałości w niektórych przepisach prawa i praktykach, np. kierowaniu do jednej placówki osób z upośledzeniem umysłowym i z chorobami psychicznymi.
Co przeszkadza w kreowaniu pozytywnego wizerunku?
Stereotypy
Fatalny aspekt charytatywny
Wnioski z projektu Komisji Europejskiej
„Media & Disability” (Media i Niepełnosprawność)
Ponieważ osoby niepełnosprawne są:
grupą społeczeństwa „niedoreprezentowaną” w głównych mediach oraz w reklamie
prezentowaną w sposób stereotypowy i stygmatyzujący
zbyt rzadko zatrudniane w branży medialnej
Należy:
promować zawiązywanie współpracy organizacji osób niepełnosprawnych z producentami programów telewizyjnych, radiowych i reklam oraz wydawcami prasy, wychodząc z założenia, że - po odpowiednim przygotowaniu - członkowie i pracownicy tych organizacji będą najlepszymi doradcami dla dziennikarzy i producentów w tym, jak przedstawiać osoby niepełnosprawne w artykułach, audycjach, programach, filmach i reklamie.
Organizacje mają pokazywać mediom jak przygotowywać materiały o osobach niepełnosprawnych zarówno w sposób pełny szacunku, ale i bardziej atrakcyjny.
Konwencja Narodów Zjednoczonych
o prawach osób niepełnosprawnych
uchwalona przez ONZ 13 grudnia 2006 roku
podpisana przez Polskę 31 marca 2007 roku
dotąd nie ratyfikowana
Artykuł 8
Podnoszenie świadomości społecznej
1. Państwa-Strony zobowiązują się podjąć natychmiastowe, skuteczne i stosowne działania, aby:
(a) podnieść świadomość społeczną dotyczącą osób niepełnosprawnych, również na poziomie rodziny, celem szerzenia poszanowania ich praw i godności;
(b) zwalczać stereotypy, uprzedzenia i szkodliwe praktyki wobec osób niepełnosprawnych również tych, które wynikają z różnicy płci i wieku, we wszystkich dziedzinach życia;
(c) promować świadomość potencjału i wkładu w życie społeczne osób niepełnosprawnych.
Kroki podejmowane w tym celu obejmują:
(a) inicjowanie i prowadzenie skutecznych kampanii na rzecz budzenia świadomości społecznej mających na celu:
(i) zwiększanie otwartości wobec praw osób niepełnosprawnych;
(ii) promowanie pozytywnego wizerunku osób niepełnosprawnych i większą świadomość społeczną wobec nich;
(iii) promowanie uznania dla umiejętności, zasług i zdolności osób niepełnosprawnych oraz ich wkładu w rynek i miejsce pracy;
(b) szerzenie postaw poszanowania dla praw osób niepełnosprawnych na wszystkich poziomach systemu edukacyjnego, w tym u jak najmłodszych dzieci;
(c) zachęcanie wszystkich mediów, aby przedstawiały obraz osób niepełnosprawnych w sposób zgodny z celem niniejszej Konwencji;
(d) promowanie programów podnoszących poziom świadomości na temat osób niepełnosprawnych i ich praw.
PRZYKAZANIA dla dziennikarzy
Pamiętaj PO CO w ogóle piszemy
i publikujemy:
I. po to, by poszerzać wiedzę rodziców, profesjonalistów i samych osób niepełnosprawnych intelektualnie - odpowiadając w ten sposób na ich potrzeby: ONI SAMI CHCĄ WIEDZIEĆ CORAZ WIĘCEJ
po to, by propagować dobre przykłady, bo same te inicjatywy nie przebiją się do powszechnej świadomości
po to, by ułatwić wymianę poglądów w środowisku.
Pamiętaj DLACZEGO w ogóle
piszemy i publikujemy:
IV. dlatego, że w ten sposób możemy pomóc we włączeniu społecznym osób z niepełnosprawnością intelektualną, w ich uczestnictwie w życiu lokalnej społeczności i traktowaniu ich jak obywateli
V. dlatego, że sami traktujemy osoby niepełnosprawne tak, jak każdego człowieka, obdarzonego GODNOŚCIĄ i chcemy, by inni też ich tak traktowali.
NIE PISZ I NIE POZWÓL INNYM
pisać o dorosłych ludziach z niepełnosprawnością intelektualną jak o dzieciach!
Jak skończyłeś 18 lat, oczekujesz, że otoczenie będzie zwracać się do ciebie per pan/pani. Dlaczego im narzucasz „ty-kanie”?!
Oni sami nie zaprotestują:- bo tak są przyzwyczajeni, - bo często sami się tak postrzegają, - bo NA TYM WŁAŚNIE POLEGA ICH NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ, że nie wiedzą, że mogą to egzekwować i nie wiedzą jak to zrobi
Jak już wiesz PO CO i DLACZEGO
piszemy, zadbaj, żeby publikacje:
VI. były tworzone zgodnie z podejściem holistycznym, obejmującym wszystkie aspekty życia osoby niepełnosprawnej
VII. promowały rodzinę, bo to najlepsze miejsce dla rozwoju wszystkich, a zwłaszcza osób niepełnosprawnych intelektualnie
Jak już wiesz PO CO i DLACZEGO
piszemy, zadbaj, żeby publikacje:
propagowały współpracę wszystkich zainteresowanych - osób z niepełnosprawnością intelektualną, ich rodziców, profesjonalistów przedstawicieli władz lokalnych, itd.
wychodziły naprzeciw zmieniającym się potrzebom (rozwojowi) osób z niepełnosprawnością intelektualną
były tworzone przez przeszkolonych lub co najmniej uświadomionych profesjonalistów.
Dopóki każdy z nas nie uwierzy,
że osoby z niepełnosprawnością intelektualną są takimi samymi jak inni członkami rodziny, społeczeństwa, takimi samymi obywatelami państwa, nie przekonamy innych osób - w tym dziennikarzy, redaktorów i filmowców - do pozytywnego ukazywania osób niepełnosprawnych intelektualnie.