1. Psychologia jako nauka

Prof. Tadeusz Tomaszewski pisze, że psychologia jest to nauka o czynnościach człowieka i człowieku jako o podmiocie

• o psychice człowieka - a psychologia to całokształt procesów poznawania rzeczywistości i działania w niej

• czynność - zachowanie celowe, przekształcenie sytuacji istniejącej w sytuację zamierzoną. Każda czynność ma swój początek- sytuację wyjściową, przebieg, sytuację końcową czyli efekt

• wg Heelgarda - ze szkoły neobehawioryzm - psychologia - nauka o zachowaniu się człowieka i zwierząt obejmuje wszystko co się rusza

• zachowanie - wszelkie czynności - reakcje człowieka dające się opisać lub zmierzyć

Rodzaje zachowania:

Heelgard:

1. reaktywne - molekularne: zachowanie przejawiające się w odruchach, instynktach człowieka; bodziec - reakcja

1. dowolne, celowe, intencjonalno - molarne

Schemat regulacji zachowań:

S - Sensomatyczny - odbioru bodźca

AE - aktywacyjno - motywacyjny; motywy i emocje

OP- orientacyjno-programujący

Psychologia naukowa:

Lipsk 1876 początek - laboratorium

- badanie psychiki człowieka

Psychologia metafizyczna, spekulatywna, pozbawiona pierwiastków przedmolekularnych

1. Introspekcja - prosili osoby badane o opisywanie uczuć

Titchener - psychologia w Stanach

2. Praktyka człowieka - jakie przeszkody w adaptacji

4. Badania na szczurach

5. Freud - libido - świadomość

Źródła i Kierunki psychologii

Nazwa kierunku	Przedstawiciele	Podmiot badań	Metoda
Psychologia klasyczna 1874r., 1879r	W. Wundt E. B. Tichtener	- świadomość - przeżycie psychiczne - prymat części	- introspekcja (wgląd w siebie) - eksperymenty
Funkcjonalizm 1895r.	G. S. Hall J. Baldvin	- świadomość - przystosowanie się	- analiza doświadczeń - eksperyment - praktyka społeczna
Psychologia postaci 1910r.	M. Wertheimer W. Kohler	- świadomość - pole percepcyjne - prymat całości	- introspekcja - eksperyment
Behawioryzm 1913r.	J. Watson B. Skinner	- zachowanie - organizm bez psychiki	- eksperyment - badanie zwierząt
Psychoanaliza 1915r.	Z. Freud C. Jung	- psychika - nieświadoma świadomość - energia życia - libido - nieświadomość zbiorowa	- swobodne skojarzenia - analiza indywidualnego rozwoju - analiza snów
6. Psychologia humanistyczna (holistyczna, dynamiczna) 1968r.	A. Maslow W. Franki	- osoba ludzka - system wartości - samoaktualizacja - samotranscendencja	- obserwacja - studium przypadku

Psychologia w reakcji i Turystyce Jack Gracz, Tadeusz Sankowski; Poznań 2001, AWF Poznań

Koncepcje psychologiczne człowieka wg J. Kozieleckiego (1995)

1. Koncepcja behawiorystyczna - człowiek zewnątrzsterowny J. Watson, B. Skinner:

- wyposażenie genetyczne i środowisko, schemat bodźca - reakcji (S i R)

- środowisko steruje zachowaniem, rola wzmocnień pozytywnych i negatywnych

- zachowanie reaktywne, modelowanie

Koncepcja S-R jest koncepcją odrzuconą; model S-> O -> R Organizm - Osobowość

Nasze reakcje nie są zależne tylko od bodźca ale i od naszej osobowości

1. Koncepcja psychoanalityczna - człowiek niedoskonały, wewnątrzsterowny:

- aby poznać człowieka trzeba

1. Koncepcja poznawcza- człowiek samodzielny G. Miller, S. A. Kelly

- trzecia psychologia, samodzielny podmiot decydujący o swoim losie

- działa świadomie i celowo, systemy poznawcze

- generowanie informacji i wiedzy, rola wartości

- celowe wychowanie, autokracja twórczości

- rozwiązywanie problemów osobistych

1. Koncepcja humanistyczna - człowiek samorealizujący się A. Maslow, C.R. Rogers

- psychologia „Ja”, mocne strony, człowiek unikatową całością („Ja” + organizm)

- rozwój człowieka - czynniki wewnętrzne

- samorealizacja poprzez miłość, rola emocji pozytywnych

- człowiek jest dobry, jego dążenia są konstruktywne i pozytywne

- tożsamości, przeżycia i doświadczenia „tu i teraz”

- terapia skoncentrowana na pacjencie

---