54. Przyczyny wydarzeń marcowych 1968 r.
„Komandosi” - młodzi ludzie wywodzili się z rodzin członków aparatu władzy
dokonywali desantu na zebrania ZMS i przedstawiali swoje poglądy
chcieli wpływać na rzeczywistość
krytykowali władzę
określali się jako antyklerykałowie
rywalizacja w partii między grupami wpływów
potępienie Izraela za wojnę Gomułka - Żydzi piątą kolumną, 9 VI 1967 zerwanie stosunków z Izraelem, propaganda antysemicka
wpływ praskiej wiosny - demokratyzacja życia w Czechosłowacji, manifestacje podhasłem „Polska czeka na swojego Dubceka
wpływ ośrodków emigracyjnych:
paryski Instytut Literacki, „pismo Kultura” Jerzy Giedroyc
Rozgłośnia Radia Wolna Europa, Jan Nowak-Jeziorański
Lityński, Kuroń, Michnik
Pokolenie powojenne Michnik, Kuroń, studenci ideowo lewicowi którzy nie akceptowali systemu bo był niesprawiedliwy, później będą obecni we wszystkich akcjach
Bunt pokoleniowy ! (Francja, UK itd.)
30 I 1968 odbyła się demonstracja przeciw zdjęciu ze sceny Teatru Narodowego Dziadów Kazimierza Dejmka (władza ogłosiła że zdejmuje ze sceny bo antyrosyjskie)
milicja aresztowała uczestników manifestacji
z listy studentów usunięto A. Michnika i Henryk Szlajfer
„wojna ulotkowa” - młodzież zbierała podpisy pod petycjami, domagając się powrotu zwolnionych wykładowców
Związek Literatów Polskich skrytykował działania władz
3) Józef Kępa -w władze się obawiają fermentu intelektualno - studenckiego
8 III 1968 - wiece studentów UW i innych uczelni
żądanie uwolnienia represjonowanych studentów
rozbicie manifestacji przez oddziały milicji - wkracza do UW milicja i „aktyw robotniczy”
28 III w UW wiec w obronie zwolnionych pracowników
studenci uchwalili Deklarację Ruchu Studenckiego
żądali reform gospodarczych, praw do zrzeszania się, zniesienia cenzury, przestrzegania konstytucji
represje:
usuwanie z pracy profesorów, skreślanie studentów z list, skierowanie do służby wojskowej, represje antysemickie (media informowały o tym że odpowiedzialni byli studenci pochodzenia żydowskiego) wyjechało 20 tysięcy Żydów
nagonka na studentów przeciw ustrojowi - oni studiowali za hajs ustroju
skutki marca 1968
lekcja totalitaryzmu
brak poparcia dla studentów przez inne grupy społeczne
Polska ma opinie państwa antysemickiego
Osłabił pozycje Gomułki
Przewodniczącym Rady Państwa został Marian Spychalski, szefem MON gen. Wojciech Jaruzelski
Dzisiaj się uważa że to była prowokacja! Czystka w partii