Wykład - 27.10.2009 (Fizjologia)

28.10.2009 - prawdopodobnie egzamin z Fizjologii; 16:00

Enzymy unieczynniające neurotransmitery w synapsach.

Działanie neurotransmiterów jest krótkotrwałe ponieważ są szybko unieczynniane przez enzymy np.: monoaminooksydazę - MAO, metylotransferazę katecholaminową - COMT.

Gdy jest dużo MAO, to nie podejmujemy ryzyka, bo ten enzym szybko unieczynnia dopaminę, noradrenalinę, krótko trwa pobudzenie w synapsie, gdy jest mało MAO jest odwrotnie, neurotransmitery wtedy działają dłużej, tacy ludzie częściej ryzykują i poszukują przygód.

Inhibiot MAO - impiramina (hamuje produkcję MAO w organizmie, przedłuża działanie przekaźnika); jeśli ktoś jest bardzo zgaszony, nie ma motywacji, można tym lekiem mu pomóc. Ponieważ blokuje zwrotny wychwyt amin katecholowych, przedłuża ich działanie.

Rezerpina - blokuje działanie transportera, zwiększa rozład amin katecholowych, intensyfikuje działanie MAO, czyli uspakaja.

Neuroleptyki - blokują receptory dopaminowe (np.: osłabiają objawy schizofrenii)

Prozac (fluoksetyna) - inhibitor wychwytu zwrotnego serotniny; serotonina dłużej przebywa w szczelinie synaptycznej i dłużej pobudza.

Inne środki:

Amfetamina - pobudza receptory dopaminoergiczne (zwiększa aktywność ruchową, zachowania stereotypowe).

Agoniści (aktywują) i Antagoniści (blokują) Neurotransmiterów.

Mamy receptor na neuronie postsynaptycznym, neurotransmiter łączy się i jest pobudzenie, możemy użyć agonistę, który naśladuje działanie neurotransmitera (agonista jest dostarczany egzogennie). Układ nerwowy odbiera taką sytuację jako zbyt intensywne działanie na neuroreceptory, wobecz czego zmniejsza się liczba receptorów, produkownych jest mniej białek, które są receptorami, gdy odstawimy taki środek, mamy mało receptorów, wtedy w organizmie jest za mało receptorów. Jest to „kopia klucza”.

Gdy użyjemy antagonistę, to blokuje on działanie neurotransmiterów. On łączy się z receptorem, ale go nie pobudza i jednocześnie go blokuje, czyli nic innego nie jest w stanie go pobudzić. Jeśli te receptory są zablokowane, to komórki zwiększają produkcję receptorów, czyli tych białek. Gdy odstawimy antagonistę, to pobudzenie jest bardzo duże, bo jest dużo receptorów.

„Wagi synaptyczne”

Każde połączenie synaptyczne wytwarza potencjały postsynaptyczne (PSP) o pewnej wielkości, udział danego PSP w wytwarzaniu potencjału czynnościowego nazywa się WAGĄ SYNAPTYCZNĄ.

Zmaina wagi synaptycznej wiąze się z trwałą reorganizacją sieci neuronalnej i leży u podłoża mechanizmu uczenia się. Waga synaptyczna może się zmienić też przejściowo (habituacja i sensytyzacja).

Receptory nie są strukturami statycznymi, podlegają rozkładowi i resyntezie, gęstość ich może się zmieniać wskutek działania farmakologicznego.

Nikotyna działa na zlokalizowany w mózgu układ nagrody, wzmaga wydzielanie betaendorfin (zmniejszają poczucie bólu), poprawia sprawność umysłu, zmniejsza zaopatrzenie serca w krew. Alfa dwa adrenoreceptorów jest mniej u osób palących, co jest niezbędne do wytwarzania ??????

Glej - wydzielają substancję, dzięki której mogą się komunikować, wydzielają neuropeptydy, ten system może być bardziej skomplikowany niż się do tej pory wydawało.

KOMÓRKI GLEJOWE są kilkakrotnie liczniejsze niż neurony i stanowią:

• Tkanka podporowa dla komórek nerwowych:

1. Oligodendrocyty wytwarzają mielinę

2. Astrocyty uczestniczą w wymianie substancji energetycznych i budulcowych; komórki astroglejowe powodują „barierę mózgową” przepuszczają tlen, wodę, glukozę, magazynują glikogen, hamują wzrost neurytów; każdy obrzęk mózgu może doprowadzić do destrukcji

3. K. Mikrogleju mają właściwości żerne; gdy komórki obumierają, to te komórki „robią porządek”, likwidują obumarłe komórki nerwowe.

Układ nerwowy

Obwodowy Centralny

Autonomiczny somatyczny

(kontrola działania (kontrola

Narządów wewnętrznych) mięśni szkieletowych)

Sympatyczny parasympatyczny

(pobudzający) (uspokajający)

UKŁAD RUCHU I FIZJOLOGIA MIĘŚNI

Jest to jedna z tkanek pobudliwych, czyli reagująca na bodziec

50 - 70% masy ciała to jest układ ruchu

Podział:

• Bierny - układ szkieletowy

• Aktywny - układ mięśniowy

Mięśnie poprzecznie prążkowane szkieletowe umożliwiają ruch, czyli zmiany położenia części ciała względem siebie, do nich należą również mięśnie mimiczne.

Układ kostny zbudowany jest z układu kostnego szkieletowego (osiwego - kręgosłup, klatka piersiowa, czaszka) oraz kończyn górnych i dolnych. Kości nadgarstka mają swoje odpowiedniki w kościach stopy.

Czaszka:

Trzewioczaszka:

Kościć nosowa

Kość jarzmowa

Szczęka

Żuchwa

Mózgoczaszka:???

Kość czołowa

Kość ciemieniowa

Kość skroniowa

Kość potyliczna

Staw żuchwowy

W ewolucji człowieka trzewioczaszka uległa zmniejszeniu.

Kręgosłup:

Zbudowany z 33 - 34 kręgów:

• Odcinek szyjny - 7

• Odcinek piersiowy - 12

• Odcinek lędźwiowy - 5

• Odcinek krzyżowy - 5

• Odcinek guziczny (ogonowy) - 4-5 kręgów

Lordoza - wygięcie kręgosłupa w przód (dobrzusznie)

Kifozy - wygięcie kręgosłupa do tyłu (dogrzbietowo) - piersiowa i krzyżowa

Klatka piersiowa:

Układ kostny zapewnia ochronę narządów wewnętrznych, kości to rezerwuar wapnia, czerwony szpik kostny jest krwiotwórczy.

Składa się z elementu organicznego i nieorganicznego (im człowiek starszy, tym większy udział czynnika nieorganicznego). Przy spaleniu kości zostaje zniszczona część organiczna kości (fosforany wapnia). Przy utopienia jej, pozstaje część organiczna.

Kość jest żywą tkanką, jej skład zmienia się z wiekiem, traci swoją elastyczność, jest coraz bardziej zmineralizowana.

Do 220 kości w organizmie dorosłym.

Klatkę tworzą:

- kręgi piersiowe - 12

- żebra - 12 par

- mostek

Wady postawy:

Skolioza

Lordoza lędźwiowa

Kifoza piersiowa

W szkielecie mogą wystąpić różne wady postawy: płaskostopie, kolana szpotawe, koślawe, rotacja kręgosłupa,

Osoby z wadami postawy są bardziej nerwowe i wrażliwe, mają problemy.

Typy tkanki mięśniowej:

1. Tkanka gładka - włókna przebiegają nieregularnie, w każdej komórce jest jedno jądro; kurczy się niezależnie od naszej woli

2. Poprzecznie prążkowana szkieletowa - mamy wiele jąder w komórkach, które przebiegają równolegle; możemy ją regulować, decydujemy w sposób świadomy o skurczach (są wyjątki: epilepsja, drżenie ciała przy niskiej temperaturze - termogeneza drżeniowa)

3. Sercowa (mięsień poprzecznie prążkowany) - mięsień się kurczy w sposób synchroniczny, mięsień sercowy nie kurczy się zależnie od naszej woli

Układ mięśniowy

Jest kilka warstw mięśni.

Podział mięśni ze względu na kształt:

Typy mięśni	Kształt	Występowanie
Długie	Wydłużony	Kończyny
Szerokie (płaskie)	Spłaszczone, szerokie	Klatka piersiowa, tułów
Krótkie	Małe, wielokształtne	Wokół kręgosłupa
Okrężne	Okrągłe, koliste	dokoła oka, dokoła ust

Praca mięśnia polega na jego kurczeniu się.

Mięśnie antagonistyczne

Mięśnie protagonistyczne - ich skurcz wywołuje dany ruch; mięśnie mają dwa przyczepy: bliższy i dalszy, przy ruchu zmienia się jego przyczep dalszy;

Mm synergistyczne - ułatwia pracę danemu mięśniowi, jak się kurczy, to łatwiej jest wykonać dany ruch

Mm antagonistyczne - działają przeciwnie do siebie; ich brak powodowałby to, że ruch wykonywany byłby skokowo, mm antagonistyczne powodują, że ruch wykonywany jest ciągle, płynnie, umożliwia precyzję ruchów.

Mm stabilizujące - umożliwiają utrzymanie odpowiedniej postawy ciała, stabilizują stawy

Typy skurczu:

• Izotoniczny - skraca się mięsień, ale jego napięcie jest stałe

• Izometryczny - zmiana napięcia, a przyczepy nie zbliżają się, długość mięśnia nie zmienia się, ale czujemy mocniejszy nacisk

• Auksotoniczny - zmiana napięcia i długości mięśnia (najbardziej powszechne)

Jednostka motoryczna to jedna komórka nerwowa i wszystkie mięśnie, które ona unerwia

- małe jednostki motoryczne - przy dużej precyzji pracy mięśnia; jeden nerw unerwia kilka komórek mięśniowych (położenie gałki ocznej)

- duże jednostki motoryczne - nie trzeba dużej precyzji, jeden nerw unerwia 100 lub więcej komórek mięśniowych

Samoregulacja napięcia mięśniowego:

• Wrzecionka nerwowo-mięśniowe - wrażliwe na rozciąganie; komórki intrafuzalne (unerwiane przez komórki gamma), nie są prążkowane, skupiają się w pęczki i one otoczone są torebką łącznotkankową, tam znajdują się wrażliwe na rozciąganie mięśnia receptory; zapobiegają zerwaniu mięśnia;

• Ciałka buławkowate w ścięgnach - wrażliwe na skurczanie; jeśli jest za mocno skurczony mięsień, to żeby nie uległ destrukcji, to one ulegają pobudzeniu, wysyłają info do centralnego ukł. nerwowego i dochodzi do rozkurczenia mięśnia i pobudzenia jego antagonisty

Ruchy kończyn i ciała są spowodowane głównie skurczem tężcowym mięśni szkieletowych (jest to najczęściej skurcz auksotoniczny).

Siła skurczu

Zależy od:

• Liczby jednostek motorycznych biorących udział w skurczu (od przekroju poprzecznego) - zależy od grubości mięśnia a nie od długości

• Częstotliwości pobudzania tych jednostek

• Stopnia rozciągnięcia mięśnia przed skurczem

Budowa mięśnia ????? - doczytać

Sarkomer - podstawowa jednostka motoryczna tutaj znajduje się aktyna i miozyna (białka); najmniejsza jednostka kurczliwa w komórce mięśniowej, prążek anizotropowy (miozyna) i siąsiadujące z nim dwie połówki prążka izzotropowego (z aktyny, która dołączona jest do błony granicznej - Z)

Mechanizm ślizgowy - dochodzi do pobudzenia, włókna aktynowe przesuwają się względem siebie i dochodzi do skurczu mięśnia, siateczka sarkoplazmatyczna, tam znajdują się jony wapnia. Każda kom miozyny otoczona jest sześcioma aktyny

Włókienko mięśniowe składa się z:

Grubych (miozyny) i cienkich (aktyna i tropomiozyna) białek kurczliwych

Pompa wapniowa - Ca wiąże się z troponiną - skurcz potem Ca znów gromadzi się w „zbiornikach” (końc.)

Mm kurczą się ok. 7,5 milisekundy, ale może też trwać 100 milisekund, tutaj też jest zjawisko sumowania się skurczów do skurczu tężcowego.

Materiałem energetycznym mięśnia jest glukoza, która powstaje z glikogenu. Czyli glukoza + tlen - oddychanie tlenowe, dzięki temu dochodzi do skurczu i energia jest uwalniana.

Przy dużym wysiłku mięsnie zaczynają się kurczyć w sposób beztlenowy, dochodzi do dysocjacji tlenu, spadek pH, gromadzą się mleczany.

Efekt glikolizy tlenowej - energia, woda, dwutlenek węgla

Kwas mleczany ulega szybkiemu rozkladowi, a po wysiłku bolą mięśnie, bo uległy uszkodzeniu, a nie bo człowiek ma zakwasy.

75 - 80% energii przekształcane jest w ciepło

Miofibryle - kurczliwe włókienka białkowe

Mięśnie gładkie:

7

---