0008 jpeg

180 Część II. Postępy w uczeniu się dorosłych

180 Część II. Postępy w uczeniu się dorosłych

w rzeczywistości szukają tam wsparcia, a jeszcze inni najlepiej odnajdują się w typowo andragogicznym podejściu do uczenia się (kwadrat 4). Sprawę może dodał¹ kowo skomplikować fakt, że te same osoby mogą zmieniać kwadraty, jeżeli zaczną się uczyć innego przedmiotu. Koncepcja Pratta wyjaśnia, dlaczego kluczowe założenia andragogiki nie zawsze wydają się adekwatne, zwłaszcza na początku uczcr nia się, tłumacząc to wpływem sytuacji na zachowania uczących się dorosłych. Racjonalne wydaje się przesunięcie osoby uczącej się z kwadratu 1,2 lub 3 na kwadrat 4, jeśli jej kompetencje i pewność siebie wzrosną. Wyzwaniem dla liderów edukacji dorosłych jest (1) rozpoznanie, gdzie znajduje się uczeń rozpoczynający edukał cję oraz (2) wyczulenie na zmiany w zakresie poti/eb wsparcia i wskazówek w czar sie procesu uczenia się.

Orientacja na uczenie się i rozwiązywanie problemów

Rola bieżących doświadczeń w kształtowaniu potrzeb edukacyjnych jest blisko związana z rolą uprzednich doświadczeń edukacyjnych Wcześniej powiedzieliśmy, że ludzie dorośli preferują, ogólnie rzecz biorąc, uczenie się zorientowane na roz- i wiązywanie problemów, w odróżnieniu od uczenia się skoncentrowanego na przed- \ mioeie. Co więcej, uczą się najlepiej, jeśli nowe treści zaprezentowane są im w autentycznych kontekstach życia codziennego. Z tych powodów oparte na doświadczeniu podejście do uczenia się mocno zakorzeniło się w praktykach edukacji dorosłych.

I idereni w rozwijaniu pi.iktyk uczenia się przez doświadczenie jest David Kolb (1984) Uczenie się jest według niego „procesem wytwarzania wiedzy na drodze transformacji doświadczeniu" (s. 8). Dla Kolba uczenie się jest nie tyle przyswajaniem czy ttansniisją tiesci, ile interakcją między treścią a doświadczeniem, przekształcającymi się iiawza|cm. Zadaniem nauczyciela jest nie tylko przekazywanie no- ; wy cli treści, ale tez modyfikacja wcześniejszych, jeśli mogą blokować nowe.

Kolb oparł swó| model uczenia się przez doświadczenie na modelu rozwiązywania piohlmuiw I ewiiia. powszechnie wykorzystywanym w koncepcjach rozwoju or-

......... .. (< umilimy, i Worley, 1W7). Kolb widzi też podobieństwo między tym

modelem a |»io|tn/yc|.mu I >cweya i Piagcla. Wyróżnia cztery kroki w-cyklu uczenia •ay pizcz doswimli /nuc (Koll» 1984), wyrażone na rycinie 9.2:

Obserwacja i refleksja

Testowan-e implikacji praktycznych nowych pojęć w nowych sytuacjach

Konkretne

doświadczenie

Tworzenie abstrakcyjnych pojęć i generaltzacj

Rycina 9.2. Model uczenia przez doświadczenie Kolba

Według Kolba ic cztery kroki generują cztery odrębne style uczenia się (więcej informacji na ten temat w rozdz. 10).

Model Kolba (1984) znacząco wpłyną! sposób pisania o uczeniu się przez doświadczenie, ponieważ: (1) zapewnił teoretyczne podstawy badań nad uczeniem się przez doświadczenie oraz (2) dostarczył użytecznego modelu dla praktyki. Cztery kroki w jego modelu są nieocenioną ramą projektowania doświadczeń edukacyjnych dorosłych. Na poziomie makro programy i zajęcia mogą zawierać wszystkie cztery komponenty, na poziomie mikro mogą one funkcjonować jako jednostki lekcyjne. Tabela 9.2 prezentuje przykłady strategii uczenia odpowiednich do każdego z czterech kroków.

. Badania dotyczące modelu Kolba koncentrują się głównie na zaproponowanych przez niego stylach uczenia. Niestety, badania te nie pozwoliły na oszacowanie ważności teorii, w dużej mierze z uwagi na wątpliwości natury metodologicznej (Cornwcll iManfredo, 1994; Freedman i Stumpf, 1980; Kolb, 1981; Stumpf i Freedman, 1981).

Tabela 9.2. Model Kolba a sugerowane strategie uczenia się

	Stadia według Kolba	Rrzykludowc strategie uczenia się/naue/ania
1	Konkretne doświadczenie	symulacje, metoda przypadków, wyprawy leienowc, doświadczanie prawdziwych sytuacji, pokazy
:£•	Obserwaqa i refleksja	dyskusje, prace w matych grupach, narady grupowe, wyznaczanie obserwatorów
	Abstrakcyjna konceptualizacja	dzielenie się treściami kształcenia
i	j Aktywne eksperymentowanie 1	doświadczenia laboratoryjne, doświadczenia w miejscu pracy, staże, praktyki

1

Konkn-im doiwuuh :ntl< IVInc zaangażowanie w nowe, bieżące doświadczenie.

' < Ihunuu in i a Ih k.sfn < )bscrwi»cjn doświadczeń ucznia i refleksja nad nimi pro-wad/ona / wielu pcispektyw

t l\\,n.cmc ahslraki \jnyi h    i • i ^metalizacji. Iwoi/cnie koncepcji integrujących

wyniki obseiwm ji w logiczne teorie.

I ihh 'H iimr rinkiM nvi h implikacji ntmrh koncefzcji w nowych sytuacjach. Uży- ^? w,mii u oi ii do io/wiązywailin piol>lcmów.