102 103

4. Sprawdź, czy potrafisz

Jl lelikopter wisi nieruchomo nad powierzchnią Ziemi. Co się dzieje z energią w rżaną przez pracujący silnik helikoptera?

■1 Wiesz już, że prędkość jest względna. Czy wobec tego energia kinetyczna i pęd nwnież względne? Czy zmiany wartości energii kinetycznej i pędu są również lędne? Odpowiedź uzasadnij.

>.\|ak należy ciąć gruby materiał, aby go najłatwiej przeciąć? Czubkami nożyczek busko śruby łączącej oba ostrza? Dlaczego?

^ Wyjaśnij, dlaczego przerzutka ułatwia jazdę na rowerze.

^fm Piłkę upuszczono z pewnej wysokości.

ikie przemiany energii zachodzą podczas swobodnego spadania piłki? jakiej wysokości spadła piłka, jeżeli w chwili uderzenia i po jej odbiciu się od zie-ninła prędkość o wartości 20 ~.

I. W których wypadkach zostaje wykonana praca mechaniczna? lalo porusza się ze stałą prędkością po linii prostej. 0 poi łowiec przez pewien czas trzyma nad głową ciężką sztangę.

)la i iągnie sanki, na których siedzi jej brat.

omek z całej siły napiera na bramę ogrodu - bramy nie można otworzyć, oń ciągnie wóz po prostym odcinku drogi, asia wchodzi po schodach, icok podnosi z podłogi książkę.

Analiza energetyczna procesów cieplnych

Energia wewnętrzna

Suma energii kinetycznych i energii potencjalnych wszystkich cząsteczek substancji stanowi energię wewnętrzną ciała.

I zasada termodynamiki

/miana energii wewnętrznej AE_W ciała (lub układu ciał) jest równa sumie ciepła (} wymienionego przez ciało z otoczeniem oraz pracy W wykonanej przez ciało lub wykonanej nad ciałem przez siłę zewnętrzną.

AE_W = Q + W gdzie:    Q - ilość ciepła (cieplny przepływ energii),

W - praca wykonana nad ciałem przez siłę zewnętrzną.

leżeli ciało oddaje ciepło lub wykonuje pracę, następuje ubytek energii.

< iopło właściwe

( iopło właściwe c jest równe liczbowo ilości ciepła, która jest potrzebna do ogrzania 1 kg danej substancji o 1 K (1°C) bez zmiany jego stanu skupienia:

c =    gdzie:    Q - dostarczona ilość ciepła,

m - masa ciała,

AT - przyrost temperatury.

Jednostką ciepła właściwego jest 1 ^

Ilość ciepła Q pobranego (lub oddanego) przez ciało bez zmiany jego stanu skupienia można obliczyć ze wzoru:

Q = mcAT    gdzie:    m - masa ciała,

c - ciepło właściwe substancji,

AT - przyrost temperatury.

lednostką ciepła Q jest 1 J (dżul).

/ustawienie ilości energii cieplnej dostarczonej do układu oraz pochłanianej i rozpro-'onej w tym układzie nosi nazwę bilansu cieplnego.

u