18214 IMGb61

3Z

W pusty czopkowe (rys. 5.3c) są stosowane w połączeniach ruchowych zamiast długich wpustów pryzmatycznych dwuorworowych. W praktyce spotyka się je dość rzadko, m.in. ze względu nu utrudnione wykonanie otworu w piaście oraz konieczność wykonania przelotowych (co najmniej jednostronnie) rowków w walc.

Dobór i obliczanie wpustów. Wymiary poprzeczne wpustów pryzmatycznych {b x h) są dobierane wg PN-70/M-85005, w zależności od średnicy czopa walu. W przypadkach technicznie uzasadnionych (np. dla wałów drążonych) dopuszcza się stosowanie wpustów o mniejszych przekrojach niż podane w tablicy ogólnej.

Rys. 5.4. Obciążenie wpustu (14)

Wpusty oblicza się z warunku na naciski powierzchniowe (rys. 5.4) wg wzoru

l._r«

w którym:

F — siła, wyznaczona na podstawie przenoszonego momentu obrotowego

hi

l„ — czynna długość wpustu (rys. 5.2u, b);

— — przybliżona wartość wysokości powierzchni wpustu, narażonej na naciski;

n — liczba wpustów;

k, — naciski dopuszczalne (wg tabl. 5.1).

Ponieważ wymiary przekroju wpustów dobiera się wg norm w zależności od średnicy czopa wału, zatem obliczanie wpustów polega tylko na ustaleniu ich długości. Całkowitą długość wpustu zaokrągla się do wartości podanych w normie; dla wpustów zaokrąglonych / — l.+b, przy czym szerokość piasty kola współpracującego powinna być co najmniej równa czynnej długości dobranego wpustu.

93