18455 skanuj0021 (195)

4. Wnioski o stanowieniu i formułowaniu celów wychowania

Przedstawione wcześniej problemy dotyczące celów wychowali skłaniają do wyprowadzania pewnych ogólnych wniosków w sprały* stanowienia i formułowania tego rodzaju celów. Odnoszą się one zwfl szcza do potrzeby ich stanowienia i formułowania oraz napotykanych w tym niedomówień i występujących uwarunkowań związanych z w® rygodnościąstanowienia i formułowania celów wychowania.

Potrzeba stanowienia i formułowania celów wychowania

Cele wychowawcze konsekwencją intencjonalnego charakteru wychowania

Nieodzow-ność celów w wychowaniu współczesnym

Stanowienie i formułowanie celów wychowania jest logiczną kpa sekwencją intencjonalnego w niemałej mierze charakteru wszelkcfl oddziaływań wychowawczych. To właśnie przypisywana im intencjo! nalność pociąga za sobą konieczność bliższej znajomości celów, której pragnie się za ich pomocą osiągnąć. Odpowiednio dobrane cele nie tyfl ko wytyczają kierunek postępowaniu wychowawczemu, lecz także okal żują się pomocne w poszukiwaniu w miarę skutecznych sposobów id® realizacji. A zatem bez odpowiedniego stanowienia i formułowania ce-; lów wychowania nie sposób byłoby wychowywać; stanowią one wręcz „konieczny warunek wychowania” (W. Brezinka, 1991, s. 9).

Potrzeba stanowienia i formułowania celów wychowawczych obefl nie nie jest bynajmniej mniejsza niż w społeczeństwach tradycyjnyc* Także współcześnie istnieje na nie duże zapotrzebowanie. Nawet w spó| łeczeństwie pluralistycznym wydają się one nieodzowne. Chodzi aby zaproponowane teraz cele wychowania miały moc łączenia ze sę® ludzi o różnej opcji światopoglądowej czy religijnej. Opracowani^® kich celów nie jest jednak przedsięwzięciem łatwym. Wymaga bowje* nie tyle kompromisu między dobrem i złem, ile zdecydowanego opowiedzenia się za wartościami uniwersalnymi, które byłyby w stani<|2*-j akceptować osoby różnych wyznań religijnych czy orientacji światowi glądowych.

Warto jednak pamiętać, iż —jak sugeruje Theo Dietrich (l^H s. 67) — „gdyby nie było celów i tym samym związanych z nimijreg® przepisów, punktów orientacyjnych, norm i wartości, według który® człowiek mógłby się orientować i które równocześnie nałożyłyby ® niego »obowiązek« ich przestrzegania, to wtedy każda jego decjfl i następujące po niej działanie mogłyby się skierować przeciwko]^® mu”. Wówczas zapanowałby wszechwładny egoizm wśród ludzi, a „w®

140 Cele wychowania