18549 Strona074

Pomiary fotometryczne T. Bystrowa mas z cyrkonem wykazały, że energia świetlna właściwa tych mas wynosi mniej niż można by oczekiwać.¹

Dotychczas wanad i beryl nie były wykorzystywane jako substancje palne mas oświetlających.

Pozostałe 6 pierwiastków: Al, Mg, Ca, B, Si, Ti stanowi najodpowiedniejsze substancje palne dla mas oświetlających.

Kilka danych o tych pierwiastkach przedstawiono w tablicy 48.

Tablica 48

Skład mieszałin\ polwójnej w “/•		lifokt	Sprawność świni Ina
siibslmuja palna	ni leni acz	cieplny kcal/g	w Iiii/W przy spalaifiii w llenie
Al 26	lla(.\(),)s -74	1 ..77	20
Mg	Ha(NOa)g 08	1,0.7	28
	lla(X()3'8 a 7	l/it
11 12	ltn(NO,)i 88	1 ,.17
Si -21	lln(i\()3't 75)	1,28
Ti :il	lia(N( >3)8 Ili)	1,18	27

Największa ilość ciepła wydziela się przy paleniu mieszaniny podwójnej azotanu barowego z magnezem i aluminium. Tlenki magnezu i glinu mają dobrą sprawność świetlną. Reasumując, cechy te stanowią dostateczną podstawę do stosowania aluminium i magnezu oraz ich stopów jako substancji palnych mas oświetlających.

Wapń i jego stopy niezwykle łatwo podlegają korozji i z tego powodu ich użycie do mas oświetlających nie jest możliwe.

Stopy zawierające dużo boru i krzemu, użyte jako substancje palne rr.as oświetlających, prawdopodobnie nie dałyby dostatecznie korzystnych wskaźników świetlnych. Takie stopy mogą dać jedynie zmniejszenie prędkości palenia mas oświetlających i do tych celów mogą być sto^pwane.

Sprawność świetlna tytanu spalanego w tlenie jest nieco mniejsza niż magnezu i aluminium (tablica 48). Również ilość ciepła wydzielana przy spalaniu tytanu jest mniejsza niż przy spalaniu magnezu i aluminium. Dlatego nie należy oczekiwać dobrych efektów świetlnych przy spalaniu mas sporządzonych z metalicznym tytanem lub jego stopami.

2.. Dobór utleniacza. Aby uzyskać wysokokaloryczną masę, należy zastosować w niej utleniacz, którego rozkład wymagałby zużycia minimalnej ilości ciepła.

W tablicy 49 podano ciepło rozkładu różnych soli barowych oraz efekt cieplny palenia mieszanin proszku magnezowego z tymi solami.

Tablica 49

Dane termochemiczne mieszanin podwójnych

Utleniacz	Ilość ci(> pła ulia eoiicgo ii,i wydzielę nie 1 g 1 le nu z ul leli inczn Kcal	Za w a ilość Mg w masie %	Itównanie reakcji palenia masy	Ufekl. ciep lny kcal/ g
Bii{Cl04)a	- 0,04	07	)ia(CI(V8 ; HMg HaCI, | 8MgO	2,2
lSii(CIOa)3*!It<>	! o,o	01	Ua((!l()a). • 11*0 1 (iMg BaCI, |-! li.MgO-| 11*0	1,9
Bh(N<>3)*	- 1,2	02	Ba(N03)a 1 f».Mg BaO -| óMg() | N,	1.7
Ba(NOj),	1,1	29	Ba(N02)4 OMg BaO + 3Mg<> | N4	1,0
BaSO«	•o, 7	2.0	BaSOt 1 ■ 4Mg BaS -(- 4Mg()	1,2
Bać)*	—0,7	10	Ba O, -f Alg BaO | MgO	0.7
BaCO,	—4,8	20	BaCO, 2Mg 13a() | 2MgO | C	0,0

Mieszaniny zawierające chlorany są bardzo wrażliwe na bodźce mechaniczne i dlatego nie stosuje się ich w praktyce do mas oświetlających, pomimo że przy paleniu wydzielają bardzo dużą ilość ciepła.

Stechiometryczne mieszaniny azotanów z magnezem lub aluminium wydzielają przy paleniu od 1,5 do 2,0 kcal na jeden gram masy.

Spośród azotanów stosuje się najczęściej azotan barowy o wyjątkowo malej (spośród azotanów) higroskopijności oraz azotan sodowy — sól higroskopijną, ale mającą tę zaletę, że wprowadzenie jej do mas daje intensywne promieniowanie w żółtej części widma.

Mieszaniny metalicznych substancji palnych z azotynami lub siarczanami dają przy paleniu mniejszą ilość ciepła niż mieszaniny z odpowiednimi azotanami. Ponadto azotyny metali alkalicznych są niezwykłe higroskopijne, dlatego użycie ich, jak również użycie nadtlenków i węglanów jest w ogóle niecelowe.

Ogólną regułą przy doborze utleniaczy będzie stosowanie soli metali o małym ciężarze atomowym, gdyż takie sole zawierają

151

1

Dla masy zawierającej 51% azotanu barowego i 49% cyrkonu I. Byli l r o w Kratki} kurs pirotiechnii, 1949, str. 69 i 72) podaje wartość C = 20 Im. W, co odpowiada energii świetlnej właściwej. L₀ = 7-400 cd sek g.

ISO