18729 Skanuj5

Mechanizm wymiany gazowej i transport gazów oddechowych

□    C0₂ dostający się do erytrocytów jest w około 70% enzymatycznie -pod wpływem anhydrazy węglanowej - przekształcony w kwas węglowy

co₂ + h₂o -> h₂co₃

j w osoczu reakcja ta zachodzi bardzo powoli

a w erytrocytach anhydraza węglanowa przyspiesza reakcję około 5000 razy (równie silnie przyspiesza odwrotną reakcję, która zachodzi w płucach)

a kwas węglowy dysocjuje na jony H* i HCOj

□    jony H* wiążą się z hemoglobiną odtlenowaną (tworząc HHb)

a hemoglobina odtlenowana działa w ten sposób buforuj ąco, gdyż wiąże jony wodorowe

■ hemoglobina odtlenowana jest 60-krotnie słabszym kwasem niż hemoglobina utlenowana HbO_z

□    większość jonów HCOj dyfunduje do osocza

a tylko niewielka ich część pozostaje w erytrocytach

□    w miejsce jonu HCOj do krwinki wnikają z osocza jony chlorkowe, które zastępują jony HCOj

® proces zwany zamianą chlorkową (tzw. przesunięcie Hamburgera)

□    w płucach - proces odwrotny

e zachodzi przesunięcie chloru z powrotem do osocza e na jego miejsce wnika do krwinek HCOj

• kwaśna odtlenowana hemoglobina (HHb) odszczepia protony H*, które wiązane są przez jony HCOj a powstaje H₂C0₃

b przy udziale anhydrazy węglanowej H₂C0₃ rozpada się na C0₂ i H₂0

a C0₂ zgodnie z gradientem ciśnień parcjalnych dyfunduje z krwinek do osocza, a z osocza do powietrza pęcherzykowego

Jakakolwiek przyczyna utrudniająca usuwanie C0₂ z krwi do pęcherzyków płucnych (np. zapalenie płuc) powoduje wzrost stężenia C0₂ we krwi w postaci kwasu węglowego lub jonów HCOj. Prowadzi to do tzw. kwasicy oddechowej (kwasicy gazowej). Chociaż odczyn krwi nie jest właściwie kwaśny, to pH krwi jest niższe niż normalnie.

133

ANATOMIA I FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA