24569 skanuj0062 (41)

I lub II, a wielu obszarom prawnie chronionym w ogóle nie przyznano kategorii międzynarodowej albo ze względu na ich małą powierzchnię (np. < 100 ha, jak większości rezerwatów przyrody w Polsce), albo z powodu słabo określonego statusu i celu prawnej ochrony (np. obszarów chronionego krajobrazu w Polsce).

Liczba (tys.)

Rys. 4.S. Wzrost liczby i powierzchni obszarów chronionych na świecie w iatach 1932-2003 (wg IUCN 2005)

Odwrotna sytuacja panuje w krajach słabo zaludnionych, np. w Australii, gdzie ochronie ścisłej podlega niewielka liczba dużych obszarów. Niektóre kategorie (np. VI) nie mają odpowiednika w polskim systemie obszarów chronionych, nazwy innych zawierają treść różną od tej, która kryje się pod nazwą formy ochrony przyrody w naszym kraju (np. III).

WCPA, poczynając od 1962 roku, publikuje co kilka lat listy obszarów chronionych na świecie (United Nations List afProtected Areas), w ostatnich latach z uwzględnieniem głównych biomów lądowych, wyróżnianych wg Udvardy’ego (1975). Pozwalają one nie tylko śledzić postęp w ochronie poszczególnych biomów, ale także wskazują istniejące pod tym względem niedostatki. Udział powierzchni chronionej w obrębie wszystkich biomów lądowych wzrósł w ostatnich dziesiątkach lat wielokrotnie (rys. 4.5), nadal jednak niewystarczająco chronione są jeziora, ekosystemy trawiaste i lasy liściaste w umiarkowanej strefie klimatycznej. Z danych WPCA wynika, że obecnie ochronie podlega w sumie 11,5% powierzchni lądowej Ziemi i tylko 0,5% mórz i oceanów.

Literatura uzupełniająca

Begon M., Mortimer M., Thompson D.J. 1999. Ekologia populacji. Studium porównawcze zwierząt i rośhn. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Handhook oj Ecological Restoration (T.l—2.). M.R. Perrow, A.J. Davy (red). Cambridge University Press, Cambridge.

Hański I. 1999. Metapopulation ecology. Oxford Series in Ecology and Evolution. Oxford University Press, Oxford.

Hansson L. 1992. Ecological pńnciples oj naturę conservation. Elsevier Appl. Science. London/ New York.