25498 PTDC0061

128

128

A&on oeohuje obecność, poza bezpośrednimi uozestnikami, także arbitra. Kie jest to więc swobodna dyskusja, leoz dialog wo-beo kogoś, a często i ze względu na trzecią osobę. Arbiter aranżuje dialog, wyzna cza temat, kontroluje przebieg wymiany zdać, ale przede wszystkim ooenia i wydaje werdykt. Agon bowiem musi mieć swego zwyoięzoę. Od dyskusji różni agon oharakter argumentów. Nie są to argumenty rzeozowe, leoz popisowe. Nie o prawdę bowiem ehodzi w dialogu tego rodzaju, nie o uzgodnienie stanowisk, nie o zyskanie czegokolwiek z samego przebiegu wymiany myśli, leoz o efekt, o pokonanie przeciwnika. Zaoiętość wystą-pioć wzmaga ozęsto obeoność nagrody, nawet materialnie wymiernej. Agon nie Jest wyłącznie dramatyczną formą wypowiedzi. Rozumiany szerzej, Jako każdy dialog oddający spór między bohaterami utworu, występuje, na przykład, w udramatyzowanej sielance ("Koźlarz i pasterz" Teokryta).

W doskonałym artystyoznym ujęciu wszystkie te oeohy znajdziemy w kulminacyjnej scenie "Żab" Arystofanesa. Uozestnikami agonu są tu: Aisohylos i Eurypides, jego miejsoem Hades, a tematem sporu - ranga ioh twórczości. Repliki zawierają nie tylko wzajemne cięte charakterystyki, ale pełne są także oytatów i parodii literaokioh, mają formę popisu erudyoji i elokwenoji, pomysłowości i humoru. Formalnym uzasadnieniem agonu jest rywalizacja obu tragików o pierwszeństwo w Hadesie spotęgowana jeszoze obietnioą Dionizosa zabrania z powrotem na ziemię jednego z nioh (nagroda za zwyoięstwo):

DIONIZOS: Na świat jednego z was wezmę. A czemu?

Choę - gdy wyjdziemy wreszcie z tarapatów -Blask ateńskiego odnowić dramatu.

Kto z was potrafi państwu lepiej radzić,

Tego zamierzam na świat wyprowadzić.

(ww. 13^8-1352, przekł. A Sandauera)

Uzasadnieniem problemowym agonu (z perspektywy autora) jest pytanie o wartość literatury dramatycznej, krytyczna ocena współ ozesnej Arystolanesowi twórczości każąca poszukiwać wzorów u dawnych mistrzów.

Aisohylos symbolizuje tu dawne pokolenie poetów, podnios-łość i monumentalność, minioną świetność pastwa ateńskiego, dawne attyokie zalety narodowo, tradycje, staroattycką moralno-