23300 ZF Bień1

Stopa procentowa ceną pieniądza 41

Ze względu na zmienność w czasie wyodrębnia się stopy procentowe:

Stopy stale i zmienne

—    stałe, których wysokość nie ulega w ogóle zmianie w czasie trwania umowy o lokatę lub pożyczkę,

—    zmienne, jeżeli w czasie trwania lokaty lub pożyczki stopa procentowa ulega aktualizacji w zależności od jej zmian na rynku pieniężnym.

W obu tych przypadkach występuje określone ryzyko. Jeżeli wyznaczono stalą stopę procentową, to w przypadku niższej stopy rynkowej korzyść przypada właścicielowi lokaty, a stratę ponosi kredytobiorca. W razie wzrostu stopy rynkowej kredytobiorca znajdzie się w korzystniejszej sytuacji kosztem kredytodawcy. Przy stosowaniu stopy zmiennej powstaje ryzyko zmiany przychodów u właściciela lokaty i zmiany kosztów w kredytobiorcy, które może podważyć oczekiwane wstępnie korzyści.

Wpływ banku centralnego na stopę procentową

Interwencjonizm

państwowy

Poważne znaczenie przy kształtowaniu wysokości stopy procentowej ma polityka banku centralnego w tej dziedzinie. Wykorzystuje on nierzadko stopę procentową jako instrument sterowania procesami gospodarczymi służący do regulowania poziomu aktywności gospodarczej, zapobiegania inflacji itp. W tym celu bank centralny reguluje odpowiednio wysokość stopy od kredytów lombardowych, z których mogą korzystać banki komercyjne, stopę redyskontową skupowanych weksli od banków komercyjnych, wysokość rezerw obowiązkowych, jakie te banki obowiązane są tworzyć itp. Niekiedy na poziom stopy procentowej, dotyczącej kredytów udzielanych na określone cele (np. na ograniczenie bezrobocia), wywiera wpływ interwencja państwa (np. pokrywanie przez budżet państwa bankom części odsetek od kredytów udzielanych bezrobotnym na podjęcie samodzielnej działalności gospodarczej).

Stopa procentowa wykazuje nie tylko zmienność w czasie, ale jest także różnicowana w zależności od rodzaju transakcji i jej warunków. Na przykład banki proponują niskie bardzo z reguły