31293 P1520652

4.3.5. Budowa naczyń włosowatych

Ściany naczyń włosowatych zbudowane są z jednowarstwowego uabłohka płaskiego, zwanego śródbłonkiem oraz błony podstawnej. Budowa śródbłonka nie jest jednakowa we wszystkich narządach i tkankach i jest zależna od stanu czynnościowego narządu. Z tych względów wyróżnia się:

—    śródbłonki o budowie ciągłej, występujące w mięśniach, mózgu i płucach^-,

—    śródbłonki z wewnątrzkomórkowymi porami, charakterystyczne dla nerek, kosmków jelitowych i gruczołów dokrewnych;

—    śródbłonki z porami międzykomórkowymi, obecne w śledzionie i wątrobie.

Błona podstawną również wykazuje różnice w swej budowie, co jest podstawą do podziału naczyń włosowatych na:

—    włośniczki z błoną podstawną ciągłą, występujące m. in. w mięśniach szkieletowych, mięśniu sercowym, nerkach, mózgu, jelitach i płucach^-,

—    włośniczki z błoną podstawną przerywaną, występujące w wątrobie;

—    włośniczki nie mające błony podstawnej, np. w śledzionie.

Zwieracze

Tątnicżka (arteriola)    przedwio&niczkowe

Rys. 4.13. Budowa naczyń włosowatych (wg Krzymowskiego!

Naczynia włosowate stanowią tę część układu krążenia, gdzie zachodzą procesy dyfuzji, filtracji i transportu cząsteczek chemicznych przez komórki śródbłonka. Najistotniejszą czynnością naczyń włosowatych jest zdolność do wymiany gazów i substancji chemicznych pomiędzy krwią i tkankami. Przenikanie tych substancji odbywa się w przestrzeniach pomiędzy komórkami śródbłonka naczyniowego. Szerokość tych przestrzeni jest zmienna i zależy od pełnionej w danym momencie funkcji. Zmiana szerokości przestrzeni odbywa się przez kurczenie się sąsiadujących ze sobą komórek. Liczebność naczyń włosowatych w poszczególnych tkankach i narządach zależy od ich aktywności metabolicznej. Największą liczbę naczyń włosowatych znajdujemy w mięśniu sercowym. W stanie spoczynku zaledwie 2,0% naczyń włosowatych, które anatomicznie i fizjologicznie łączą tętniczkę przedwloso