3 (277)

ARKUSZ OBSERWACYJNY do zabawy nr 5/IN

Dziecko:

1. Podejmuje zabawę	spontanicznie na prośbę (+ +) nauczyciela ( + )	nie podejmuje (0)
2. Chętnie uczestniczy w zabawie	TAK ( + ) NIE (0)
3. Zadaje pytania	TaK( + ) nie(0)
4. Konstruuje odpowiedzi na zadane pytania	TAK ( + ) NIE (0)
5. Łatwo wypowiada się na swój lemat	TAK ( + ) NIE (0)
6. Jest zainteresowane wypowiedziami kolegi	Tak< + ) N1E(0)
7. Dominuje w rozmowie	TAK ( + ) NIE (0)
8. Reakcja przy wypowiedziach	meśmia- zdenerwo- spokój (+) lość (0) wanie (0)	wesołość pewność ( + ) siebie (+)
9. Liczba wypowiedzi

INTEUCENCJA W1ZUAI.NO-FRZESTRZENNA

W zakresie zdolności przestrzennych przewidzianych zostało 5 zabaw (2 swobodne i 3 organizowane przez nauczyciela).

1. Rysunki dziecka

W zakresie zdolności wizualnych (dziedzina sztuk pięknych) przewidziano analizę dwóch rysunków dziecka: „Ilustracja do bajki o Królewnie Śnielce" i „Wyprawa da lasu" (obrazuji|cego wrażenia z wycieczki). Rysunki te były oceniane pod kątem następujących kategorii*:

a) poziomu reprezentacji, rozumianego jako zdolność do tworzenia rozpoznawalnych symboli podstawowych elementów zawartych w rysunku, a także do przestrzennego koordynowania tych elementów w jedną, spójną całość, zawierającego:

• wykorzystanie podstawowych form * - 1) linie pionowe, poziome, ukośne występują rozłącznie: obiekty są niekompletne; nie zachowane są proporcje poszczególnych elementów; 2) niektóre formy geometryczne są połączone, tworząc bardziej złoto-

Wykorzystano kryteria oceny rysunków proponowane w Projekcie Spectrum (Chen 1998: 159-167).

Każda kategorio jest opisana na trzech poziomach, od początkowego do najbardziej zaawansowanego

nc formy, bardziej uszczegółowione obiekty; zachowane są proporcje w obrębie obiektu, ale nie pomiędzy wszystkimi elementami rysunku; 3) pokazane są kontury, profile; zamieszczone są rozpoznawalne cechy szczegółowe obiektów, proporcje są bliskie rzeczywistym;

•    użycie koloru - 1) kolory używane sporadycznie, bez związku z przedstawianym obiektem; 2) używane różne kolory, w części odzwierciedlające rzeczywiste kolory przedmiotu; 3) użyte różne przedmioty są prawic zawsze realistycznie dobrane,

■    wykorzystanie reguł kompozycji przestrzennej - 1) elementy umiejscowione są niewłaściwie w przestrzeni, np. odwrócone do góry nogami; 2) obiekty nic są umiejscowione poprawnie, np, skupiane w jednej części obrazka. 3) obiekty rozmieszczone są na całej stronie z zachowaniem kompozycji elementów góra-dół. wnętrze zewnętrze.

b)    poziomu warsztatu artystycznego, zawierającego ocenę jzontyslowości.

niestcreotypowości dzieł dzieci oraz ocenę formalnej jakości, związanej z elastycznością i wprawą w używaniu podstawowych środków artystycznych. Ocenie podlegają

•    kolor - 1) każdy rysunek jest monochromatyczny, kolory na kolejnych rysunkach me zmieniają się; 2) stosowane są różne kolory, dominują proste, podstawowe barwy; 3) różnorodne kolory stosowane są do właściwego odzwierciedlenia nastroju i atmosfery przedstawianych obiektów lub sytuacji, występują kontrasty i mieszanie kolorów;

•    zmiennoii - 1) schematy powtarzane są bez zmian, formy przedstawienia me zmieniają się, np. ten sam dom w takim samym otoczeniu; 2) tylko niektóre schematy powtarzają się na kolejnych rysunkach, występuje pewna zmienność tematów, schematów, kompozycji; 3) linie, kolory i kształty używane są. aby stworzyć różnorodność form przy rysowaniu; występuje znacząca zmienność form i lematów.

•    dynamika - l) linie, kształty, kolory i formy są sztywne, rysunki polegają głównie na prostych formach geometrycznych, tworząc wrażenie statyczności; 2) linie, kształty, kolory i formy są używane dynamiczne i swobodnie, rysunki zawierają elementy dynamiki; 3) linie, kształty, kolory i formy tworzą wrażenie ruchu z rytmem. równowuga i harmonią, obecna jest ekspresja, wywołują wrażenie dynamicznego napięcia.

c)    poziomu artyzmu, zawierającego ocenę twórczości oraz komunikatywno

ści i estetyki dzieł według kategorii:

■    ekspresyjności - 1) rysunki me przedstawiają żadnych emocji, ani nie wywołują żadnej emocjonalnej reakcji; 2) rysunki wywołują reakcje emocjonalne, me są jednak komunikatywnie jednoznaczne; 3) silne emocje są wyrażone poprzez adekwatne i interpersonalnie zrozumiale środki wyrazu, rysunki wydają się „żywe”, „smutne"', „wesołe";

•    nasycenia - 1) dwu- lub trójwymiarowość elementów nic występuje lub jest przypadkowa; 2) dwu- lub trójwymiarowość elementów występuje lub jest przypadkowa, ale nic jest związana z zamysłem artystycznym; 3) dwu- lub trójwymiarowość elementów występuje w sposób celowy, np. cieniowanie;

16S