42142 P1170433

Franciszek Rożnowski

BADANIA ANTROPOLOGICZNE LUDNOŚCI KULTURY ŁUŻYCKIEJ NA POMORZU

Prace wykopaliskowe na różnych stanowiskach przypisywanych ludności kultury łużyckiej, zamieszkującej Pomorze w młodszej epoce brązu i w początkach epoki żelaza, podjęto na większą skalę już w drugiej połowie XIX w. i prowadzi się je z różną intensywnością aż do chwili obecnej. W ich wyniku nagromadzono tyle danych, że część archeologów przyjmuje, iż Pomorze jest zbadane stosunkowo dobrze, -choć nierównomiernie (J. Ostoja-Zagórski 1982). Niestety, zainteresowanie archeologów problematyką kultury łużyckiej w ostatnim piętnastoleciu wyraźnie zmalało (T. Malinowski 1976 oraz wystąpienia na Sesji Archeologów Pomorza w Szczecinie w 1985 r.).

Wobec tego, że prace wykopaliskowe na cmentarzyskach ludności kultury łużyckiej prowadzono sporadycznie, wszechstronnemu opracowaniu antropologicznemu można było poddać szczątki kostne wydobyte tylko na kilku nieco lepiej zbadanych cmentarzyskach. Materiały kostne uzyskane podczas badań typu ratowniczego, kiedy rozkopano zaledwie kilka grobów lub kurhanów, także zostały opracowane, lecz na ich podstawie możemy uzyskać o wiele mniej informacji o stanie biologicznym badanej grupy.

W prezentowanej pracy starano się uwzględnić, w miarę naszych możliwości, rezultaty wszystkich wykonanych dotąd opracowań materiałów kostnych, pochodzących z cmentarzysk ludności kultury łużyckiej na Pomorzu. Cmentarzyska te, aczkolwiek czas ich użytkowania jest różny, nie były założone wcześniej niż w IV okresie epoki brązu i były użytkowane co nąjwyżej do okresu Hallstatt C włącznie. Wykorzystano w pracy rezultaty badań szczątków kostnych odkrytych na cmentarzyskach w Luzinie (J. Gładykowska-Rzeczycka 1972), Cedyni (A. Malinowski 1973), Cewlinie (F. Rożnowski 1966), Grabowie - stano-