42793 IMGt55

Wiele lat temu naukowcy sądzili, że mózg dziecka nowonarodzonego jest dojrzały fizycznie. Uważano, że jeśli dziecko przyjdzie na świat opóźnione w rozwoju fizycznym lub umysłowym to niewiele można poprawić w tej materii. Teraz podkreśla się, że wczesna interwencja jest bardzo istotna i może wiele zmienić.

DEPRYWACJA SENSORYCZNA jest najcięższą formą ograniczenia dopływu doświadczeń sensorycznych niezbędnych dla prawidłowego rozwoju dziecka. Zilustrujmy to przykładem dzieci będących w sierocińcach w krajach targanych konfliktami zbrojnymi. Jest tam zwykle bardzo dużo dzieci, a mało opiekunek, których głównym zadaniem jest utrzymanie dzieci przy życiu, głównie poprzez karmienie, kąpanie i zmianę pieluszek. Te proste czynności i tak zwykle wykonywane są niezbyt często. Dzieci te są więc zbyt rzadko dotykane, przytulane, pieszczone, huśtane, rzadko się do nich mówi lub bawi się z nimi. Mogą jedynie przez kilka minut 3, 4 razy dziennie patrzeć na twarz opiekunki. Osoby opiekujące się niemowlętami zwykle nie mają czasu na łagodne pieszczotliwe przemawianie do nich, zabawę lub kontakt wzrokowy.

Tak więc dzieci z sierocińców są pozbawione dotyku płynącego z przytulania, bycia blisko ludzkiego ciała oraz podnoszenia i czułego kołysania w kochających rękach rodziców (stymulacja przedsionkowa). Badania wykazały, że te dzieci nie rozwijają się prawidłowo ponieważ nie otrzymują wystarczającej ilości bodźców przedsionkowych, proprioceptywnych i dotykowych. Abv mózg dziecka funkcjonował jrawidłowo^jnusT-ofrzy-mywać bodźce z tych trzech podstawowych narządów zmysłów na równi z bodźcami wzrokowymi, słuchowyiiil7~w^fiowyrni i smakowymi. Jest tolżezggólnie ważne podczas pierwszych trzech lat życia dziecka. Jeśli mózg nie otrzymuje odpowiedniej ilości bodźców z narządów zmysłów, jego komórki nerwowe są bezczynne i umierają, jak sadzonki podlewane zbyt małą ilością wody.

Naukowcy zgadzają się co do tego, że neurony mózgu dziecka i układy zmysłów dla prawidłowego rozwoju powinny być stymulowane i używane. Neurony, które nie są angażowane w działanie do dziesiątego roku życia, mogą być systematycznie eliminowane — dziecko może utracić wiele z 10 miliardów komórek nerwowych. Stwierdzenia te podkreślają znaczenie wczesnej interwencji.

PLASTYCZNOŚĆ NERWOWA jest zdolnością mózgu (i całego systemu nerwowego) do rozwoju, zmian i lepszego funkcjonowania. J. Piaget znany szwajcarski psycholog podkreślał ważność pierwszych 4-6 lat życia

22