52647 Obraz
0 (148)

16

hhhhhhhh

I I I I I I II H-C-C-C-C-C-C-C-C-H III II I I I H H H H H H H

H-C-H

T

H

wzór strukturalny 3-metyIooktanu

CHjCHjCHCHrCHjCHjCHjCHj    CH,CH₂CH(CH₂)4CH)

I    I

CHj    CHj

skłócone wzory 3-metylooktanu

kreskowy wzór 3-metylooktanu

Ćwiczenie 1.1. Czy atomy węgla w łańcuchach węglowych mogą układać się na linii prostej? Wskazówka: przypomnij sobie kierunki wiązań, tworzonych przez atomy o hybrydyzacji sp³.

Ćwiczenie 1.2. Napisz kreskowe wzory w&lowodorów a - c:

a. CHjCHjCHj b. CHjCHjCHjCH, c. CHjCHjCHfCHjh

Ćwiczenie 1J. Owady porozumiewają się ze sobą za pomocą tzw. feromonów. Są to związki organiczne, przekazujące różnego rodzaju sygnały. Np. samica muchy tsc-tse wabi samce za pomocą węglowodoru o długim, rozgałęzionym łańcuchu węglowym.

17,21-dimetylobeptatriakontan feromon seksualny muchy tsc-tse

Napisz wzór cząsteczkowy tego węglowodoru i spróbuj zrozumieć jego nazwę. Wskazówka: koócówlca „heptatriakontan" oznacza, 2e w łańcuchu węglowym jest 37 atomów węgla.

Bardzo często spotykanym elementem budowy związków organicznych są pierścienie. Są to najczęściej pierścienie szcścioczlonowe; pięcioczłonowc spotykamy rzadziej a jeszcze mniej pospolite są pierścienie trój- i cztero-członowe. Budowę pierścieni węglowych można przedstawiać pełnymi wzorami strukturalnymi hib wzorami kreskowymi:

cyklopropan

?*-?* n

CH₂—CHj    ¹-¹

cyklobutan

^Hr-CH₂ CHj ^CHj CHj

>GHj CHj CH

I I CHj _xCH CHj

2

2

cyklopentan

cykloheksan

1.3. Grupy funkcyjne

Większość związków organicznych oprócz węgla i wodoru zawiera także inne pierwiastki. Najczęściej jest to tlen i azot, ale nie należą do rzadkości związki fhiorowców, siarki albo fosforu.

Atomy azotu, tlenu, fhiorowców, siarki i innych pierwiastków, które oprócz węgla i wodoru występują w związkach organicznych, nazywamy heteroatomami.