48568 skanuj0390

Rys. 14.25. Schemat sprzęgła jedno-    Rys. 14.26. Sprzęgło samoczynne mechaniczne

kierunkowego zapadkowego    jednokierunkowe [6]

średnic D = 32 -ś- 160 mm i przenoszą odpowiednio nominalne momenty obrotowe od 0,063 do 16 N-m.

Trzecią grupę sprzęgieł samoczynnych stanowią sprzęgła bezpieczeństwa. Ich działanie polega na samoczynnym wyłączeniu sprzęgła po przekroczeniu założonego momentu obrotowego.

Istnieją dwa podstawowe rodzaje sprzęgieł bezpieczeństwa: z łącznikiem podlegającym zniszczeniu i z łącznikiem trwałym. Przykładem sprzęgła z ł ą-cznikiem podlegającym zniszczeniu jest sprzęgło sztywne tule-jowe kołkowe (rys. 14.2), omówione w p. 14.3. Przy identycznej konstrukcji różnica polega na tym, że w sprzęgle bezpieczeństwa należy zastosować kołki

0    mniejszej średnicy lub wykonane z materiału o niższej wytrzymałości, które po przekroczeniu założonego momentu obrotowego ulegną zniszczeniu. Dobór średnicy kołków polega na wyznaczeniu siły tnącej F z wzoru 14.4

1    obliczeniu ich z warunku

Tt =

4 F

dv • n

>R_t

(14.26)

w którym:

R, — wytrzymałość na ścinanie dla materiału kołka,

n — liczba przekrojów ścinanych w kołkach łączących jeden z wałów z tuleją.

Dla materiałów stosowanych na kołki można przyjąć: dla stali StOS R_t = = 280 MPa, dla miedzi R_t = 200 MPa, dla aluminium R_t = 90 -f- 120 MPa. Konstrukcja sprzęgieł tego typu powinna umożliwiać łatwą wymianę znisz-\ czonych kołków.

Zasadę działania sprzęgieł bezpieczeństwa z łącznikiem trwałym przedstawiono na rys. 14.27. Założony moment obrotowy jest przenoszony przez siły docisku między wałeczkami umieszczonymi we wgłębieniach obu

390