59385 Obraz2 (32)

kwasy tylko wobec oranżu metylowego jako wskaźnika. Do miareczkowania wobec fenoloftaleiny roztwór NaOH nie powinien zawierać węglanów.

♦ Nastawianie miana roztworu wodorotlenku sodu na wodoroftalan potasowy

Wodoroftalan potasowy jest substancją niehigroskopijną i można go otrzymać w bardzo czystej postaci. Z wodorotlenkiem sodu reaguje zgodnie z poniższym równaniem reakcji:

Wodoroftalan potasu, jako słaby kwas, miareczkuje się roztworem NaOH wobec fenoloftaleiny lub tymoloftaleiny. Zaletą stosowania wodoroftalanu potasu jako alkalimetrycznej substancji podstawowej jest jego duża masa molowa (204,22 g • mol'¹).

Sposób wykonania

Na wadze analitycznej należy odważyć od 0,7 - 0,8 g wodoroftalanu potasu, rozpuścić w 70 cm³ wody, dodać 3-4 krople 0,5% alkoholowego roztworu fenoloftaleiny i miareczkować roztworem NaOH do pojawienia się różowego zabarwienia. Czynność należy powtórzyć pięciokrotnie.

Stężenie roztworu wodorotlenku sodu obliczyć można ze wzoru: m

^cNaOH i 7}    TT

^NaOH-M

gdzie:

m - odważka KHC8H4O4 (g),

Vn„oh - objętość roztworu NaOH (dm³),

M - masa molowa wodoroftalanu potasu (g • mol'¹).

♦ Nastawianie miana roztworu wodorotlenku sodu na mianowany roztwór kwasu solnego

W praktyce laboratoryjnej najczęściej miano roztworu wodorotlenku sodu ustala się wykorzystując roztwór kwasu solnego o ściśle określonym stężeniu. Mianowanie za pomocą roztworu wzorcowego jest mniej dokładne niż miareczkowanie odpowiednich odważek substancji podstawowych, ponieważ w stężeniu roztworu NaOH mogą wystąpić błędy popełnione podczas ustalania miana roztworu HC1.

Reakcję zobojętniania kwasu solnego przez wodorotlenek sodu przedstawia równanie:

HC1 + NaOH -> NaCl + H_zO

Sposób wykonania

Do kolby stożkowej należy odpipetować po 25 cm³ roztworu kwasu solnego o ściśle określonym stężeniu. Następnie rozcieńczyć wodą destylowaną do około 100 cm³, dodać 2-3 krople oranżu metylowego i miareczkować roztworem wodorotlenku sodu, którego miano ustala się, do zmiany barwy z ciemnopomarańczowej na żółtą. W celu łatwiejszego zaobserwowania punktu końcowego miareczkowania należy miareczkować wobec odnośnika, tj. drugiego roztworu przygotowanego podobnie jak miareczkowany. Stężenie molowe NaOH można obliczyć ze wzoru:

ol ^HCl^cHCl ^cNaOH “ ~T,

''NaOH

gdzie:

chci - stężenie molowe kwasu solnego (mol • dm^-3),

Vhci - objętość kwasu solnego (dm³),

Vn*oh - objętość zużytego wodorotlenku sodu (dm³), cnsoh ~ stężenie molowe wodorotlenku sodu (mol • dm^-3).

161