61299 Pok tafil1563

1028

wymiennik Na'-H‘). Wymiennik ten za każdy wprowadzony do wnętrza jon Na' usuwa do światła przewodu pokarmowego jeden jon H*. Czynność wymiennika NHE jest powiązana z aktywnością znajdującego się w szczytowej części błony komórkowej wymiennika Ch/HCO j (Anion Exchange, AE - wymiennik anionowy). Ten wymiennik za każdy wprowadzany do enterocyta jon Cl- usuwa z komórki do światła przewodu pokarmowego jeden jon HCO;. Wymienniki NHE i AE są aktywne na całym odcinku jelita cienkiego i w jelicie grubym. Kolejnym mechanizmem umożliwiającym wnikanie jonów Na' do wnętrza enterocytów jest obecność w części szczytowej błony komórkowej kanałów sodowych. Ten typ transportu Na* odgrywa większą rolę w jelicie grubym i jest zależny od aldosteronu, który zwiększa przepuszczalność kanałów i aktywność pompy Na*-K*.

Drugim etapem wchłaniania jonów Na* jest ich usuwanie z wnętrza enterocytów do płynu tkankowego, skąd jony te przechodzą do krwi. Jony Na* są usuwane z enterocyta przez boczno-przypodstawną część błony komórkowej. Transport ten odbywa się wbrew gradientowi chemicznemu i elektrycznemu za pomocą pompy Na*-K*, należącej do transportu aktywnego.

Pewna ilość jonów, w tym też jonów Na*, wchłania się wraz z resorbowa-ną wodą. Woda wchłania się zgodnie z gradientem ciśnień osmotycznych na drodze trans- i paracetulamej, co powoduje wchłanianie rozpuszczonych w nej jonów (soh/ent drag).

Wchłanianie K*. Jony potasu, podobnie jak inne jony, podlegają » przewodzfe pokarmowym wchłanianiu ze światła jelit do krwi, a także wy. dzeanru z płynu tkankowego do światła jeiit Głównym miejscem wchłana-* a,crćw <- jest jelito cienkie. Zachodzące tam wchłanianie K' jest proce-se- eremy— cdbywa srę zgodnie z gradientem elektrochemicznym międz/ \>rsxr jest a przesfzenią międzykomórkową Ważną rolę w tym procesie <■ ycąe s-e odgrywać mechanizm polegający na wchłanianiu K* wraz z wche -rara wodą

ę o* prż;y~ zachodzi wchłanianie i wydzielanie K*. Obydwa te prp-cesy ocfc/waa się w wyntaj transportu czynnego. Znajdująca się w czeto tzez/iówe enteroeytów pompa protonowa IH'-K'-ATP-azaj umoźWre «cr> wadza- e jonióiw potasowych do wrętrza enterocyta. Natomiast usuwane <• z «re-.-za ereerocyta odbywa się głównie przy udziale totransportu, gez* yjry / tą ,o,'wa'e wspórie z jonami CT, V/ jebcie grubym zachodzi sź w/czeer- * jonów K*. Proces ten zależy od aktywności pompy Na‘-K' Pieca "a z'-ejduje se w części boczno-przypodstawnej błony komórkowej ente-'ocya war j*.r j.ę wprowadzań* jonów K* do wnętrza enterocyta, a poler ic w/dZręŁar _% cc światła jeiit Proces wydzielania jonów K* ulega nasSenu pod wpływem rmnerałokortykordów (aldosteronu), a także jest zależny oo stęźenre jonów K* w treści zawartej w jelitach. Jeżeli stężenie K' w tretoje-

lita grubego jest mniejsze niż 25 mmol, przeważa wydzielanie jonów potasu a jeżeli jest większe niż 25 mmol - przeważa resorpqa nad wydzielaniem.

Wchłanianie Cl'. Wchłanianie jonów chloru z przewodu pokarmowego odbywa się. podobnie jak w przypadku innych jonów, na drodze trans-celulamej i paracelulamej. W przypadku wchłaniania transcelulamego istotne znaczenie ma obecność wymiennika CWHCO;. Wymiennik ten znajduje się w części szczytowej błony komórkowej enterocyta i umożliwia wymianę jonów Cl' za jony HCO', które są usuwane na zewnątrz. Natomiast przechodzenie jonów Cl^- z wnętrza enterocytów do przestrzeni międzykomórkowej odbywa się przy udziale mechanizmu transportowego wspólnego z jonami K' (kotransport).

Wchłanianie paracelularne jonów chlorkowych jest związane z resorpcją wody i rozpuszczonych w niej substancji w ramach mechanizmu .sohrent drag".

Wchłanianie Ca²'. Dobowe zapotrzebowanie na wapń wynosi 500-1000 mg, dlatego też zalecane jest przyjmowanie z dietą około 1 g wapnia na dobę. Istotne znaczenie we wchłanianiu wapnia z przewodu pokarmo-wego odgrywa postać, w jakiej jest przyjmowany. Wapń występujący w związkach trudno rozpuszczalnych, takich jak węglany, fosforany lub fityniany. jest słabo wchłanialny. Warunkiem koniecznym dla wchłaniania wapnia w przewodzie pokarmowym jest przejście wapnia w formę zjonizcwaną. Duże znaczenie w jonizacji wapnia odgrywa kwas żołądkowy i dlatego achlorfcydna w zanikowym zapaleniu błony śluzowej żołądka prowadzi do upośledzenia wchłaniania wapnia.

Wchłanianie Ca²* zachodzi w obrębie całego jekta cienkiego, najwęce; Ca²* wchłania się przy tym w jelicie biodrowym, mniej w czczym, a napnmej w dwunastnicy. Proporqe te są wynikiem największej długości dystainej części jelita cienkiego, a także wolniejszego pasażu jefiowego. co przedłuża czas kontaktu treści jelitowej z powierzchnią chłonną jelit

Wchłanianie Ca²* odbywa się dwoma drogamr transceMarrae w wyrwu transportu aktywnego i paracelulamie w wyniku dyfuzji. Trarsceśułarrry transport aktywny jest pobudzany przez hormonalną postać witaminy D.

-1 25-<OH)₂D_j). która pobudza wytwarzanie katomd/ny oawa wążspegc wapń) oraz ekspresję pompy wapniową. Transport transcełuiamy odbywa sę trójetapowo. Pierwszy etap transcelulamego wchłaniania Ca³* polega na transporcie przezbłonowym do wnętrza enterocyta, drugi etap na transporcie Ca²* przez cytoplazmę enterocyta, a w trzecim etapie Ca²’ jest transportowany przez boczno-przypodstawną błonę komórkową enterocyta do przestrzeni międzykomórkowej, skąd trafia do krwi.

Jony Ca²* dostają się do wnętrza enterocytów zgodnie z gradientem elektrycznym i chemicznym, a odbywa się to przy udziale dwóch mechanizmów. Jeden mechanizm polega na łączeniu się Ca²’ z białkiem wiążącym