62859 IMGU34

wn Dubois i pułkowniku Stefana Langnera, w których powtórzono informacje z tekstu głównego. Noty biograficzne adwokatów z listy aresztowanych, przedstawionej przez Radlickiego na początku wspomnień, zostały przedstawione w aneksie.

Wstęp, przypisy i noty adwokatów opracowałem na podstawie materiałów archiwalnych i opracowań, które podaję w bibliografii. Korzystałem przede wszystkim z materiałów przechowywanych w: Archiwum Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie, Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego, Bibliotece Lekarskiej w Warszawie, Centralnym Archiwum Wojskowym, Kartotece Muzeum Więzienia Pawiak, Archiwum Historycznym Ośrodka Badawczego Adwokatury im. Witolda Bayera przy Naczelnej Radzie Adwokackiej oraz z ustaleń Tadeusza Iwaszki, Aleksandra Lasika, Franciszka Pipera oraz Ireny Strzeleckiej, zamieszczonych w monumentalnym opracowaniu Auschwitz 1940-1945. Węzłowe zagadnienia z dziejów obozu, t. 1-5, pod redakcją naukową Wacława Długobor-skiego i Franciszka Pipera (Oświęcim-Brzezinka 1995). Cennych informacji, które umożliwiły mi uzupełnienie przypisów do tekstu, udzielił mi również doktor Piotr Setkiewicz, dyrektor Działu Dokumentacji Archiwalnej Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, a także Adam Redzik i Stanisław Mikke. W wypadku niektórych osób, występujących we wspomnieniach Radlickiego, dane przekazane przez autora były niestety zbyt ogólne, by umożliwiły rzetelną identyfikację wymienionej osoby, bądź też - jak w wypadku Ryszarda Szczerbiriskiego - nie figuruje ona w kartotekach archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.

W notach biograficznych adwokatów, przedstawionych w aneksie, uwzględniono daty życia, miejsce urodzin i śmierci, informacje o wykształceniu oraz działalności politycznej. Podkreślono uczestnictwo poszczególnych osób w walce o niepodległość Polski, dlatego też w notach znalazły się na ten temat bardziej szczegółowe informacje, np. dotyczące służby w WP w czasie wojny polsko-bolszewickiej. W notach podano również datę wpisu na listę adwokacką¹⁸.

¹⁸ W wypadku Mścisława Modzelewskiego i Jerzego Pogonowskiego data

Chciałbym serdecznie podziękować Józefowi Szajnie za napisanie przedmowy do prezentowanych wspomnień, Stanisławowi Mikke za okazaną pomoc w wydaniu książki, Marii Karaczun, Iwonie Usak-Bulikowskiej z Biblioteki Ośrodka Badawczego Adwokatury im. adw. Witolda Bayera, Adamowi Redzikowi z redakcji „Palestry", Joannie Gierczyńskiej, Michałowi Kolasińskie-mu i Magdalenie Woltanowskiej z Muzeum Więzienia Pawiak oraz Witoldowi Żamowskiemu.

Szczególne podziękowania składam doktorowi Piotrowi Set-kiewiczowi oraz dyrektorowi Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau doktorowi Piotrowi M. A. Cywińskiemu za zgodę na nieodpłatne zeskanowanie fotografii ze zbiorów Muzeum. A także wszystkim Paniom zatrudnionym w Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego za niezmiennie okazywaną pomoc i sympatię.

Marek Gałęzouiski

wpisu na listę adwokacką, zamieszczona w „Palestize", nie jest zgodna z lisię adwokatów okręgu Sądu Apelacyjnego w Warszawie (Okręg Izby Adwokackiej w Warszawie) na dzień 15grudnia 1938 r. (Warszawa 1938). W notach dotyczących tych adwokatów przyjąłem jako pewniejsze źródło informacje z „Palestry”, gdzie na bieżąco odnotowywano wpisy na listę adwokacką. W niektórych wypadkach (Zbigniewa Kasperowlcza, Kazimierza i Stanisława Kędzierskich, Kazimierza Kluźniaka, Karola Walca, Jerzego Węglewsklego) daty wpisu na listę adwokacką nie udało się ustalić. Prawdopodobnie prowadzili oni przed wojną praktykę adwokacką poza Warszawą i znaleźli się tam dopiero po wybuchu wojny bądź nie pracowali w adwokaturze, a np. w sądownictwie. Wiadomo, że niektórzy pracownicy polskiego sądownictwa przeszli do pracy w adwokaturze dopiero po wybuchu wojny, by uniknąć pracy w sądownictwie podporządkowanym niemieckim władzom okupacyjnym.