64037 JAN PAWEŁ II PAPIEŻ KULTURY I NAUKI 04

toezje dramaty poezje dramaty na ty poezje dramaty poezje {ramaty poezje dramaty Iramaty poezje loezje dramaty Karol I tramaty poezje Wojtyła Kiezje dramaty poezje Iramaty poezje i dramaty \ joezje dramaty poezje i ity poezje dramaty jtoczje dramaty poezje iramaty poezje dramaty j j joezje dramaty poezje

Karol Wojtyła -Jmu Parni II

Pieśń o Bogu ukrytym

Poe-je

PIERWODRUKI

1946-47

PIEŚŃ i BOGU UKRYTYM „Głos Karmelu”, nr. 1-5 anonimowo

1950

PIEŚŃ O BLASKU WODY „Tygodnik Powszechny” nr 19 - po raz pierwszy użyty pseudonim literacki Andrzej Jawień

MATKA „Tygodnik Powszechny” nr 50 (pseudonim Andrzej Jawień)

1952

MYŚL JEST PRZESTRZENIĄ DZIWNĄ „Tygodnik Powszechny” nr 42 (pseudonim Andrzej Jawień)

1957

KAMIENIOŁOM „Znak” nr 6 (pseudonim Andrzej Jawień)

1958

PROFILE CYRENEJCZYKA „Tygodnik Powszechny nr 13 (pseudonim Andrzej Jawień)

1963

NARODZINY WYZNAWCÓW i fragmenty poematu KOŚCIÓŁ „Znak” nr 11 (kryptonim A. J.)

1964

ROZWAŻANIA O OJCOSTWIE „Znak” nr 5 (kryptonim A. J.)

1965

WĘDRÓWKA DO MIEJSC ŚWIĘTYCH „Znak” nr 6 (kryptonim A. J.)

1966

WIGILIA WIELKANOCNA 1966 „Znak” nr 4 (kryptonim A. J.)

1975

l O ŚMIERCI „Znak” nr 3 (pseudonim Stanisław Andrzej Gruda)

1979

MYŚLĄC OJCZYZNA „Znak” nr 1-2 (pseudonim Stanisław Andrzej Gruda)

STANISŁAW „Znak” nr 7-8 (pseudonim Stanisław Andrzej Gruda)

ODKUPIENIE SZUKA TWOJEGO KSZTAŁTU, BY WEJŚĆ W NIEPOKÓJ WSZYSTKICH LUDZI „Znak” nr 10 (pseudonim Stanisław Andrzej Gruda)

Hymn MAGNIFICAT po raz pierwszy w wydaniu książkowym nakładem Wydawnictwa „Znak”

przeżywa „przebudzenie”, wejście Boga w swoje życie. Co więcej: w podobny sposób odbywa się zetknięcie z drugim człowiekiem, z ludźmi.

W „Pieśni o blasku wody” jest mowa o tym, że „ludzi można spostrzec, zamykając oczy”, a więc w sytuacji mistycznego „zmrużenia”. Takie znaczenie ma grecki czasownik myein, od którego wywodzi się słowo mistyka. Chcąc się spotkać, trzeba nie tylko dostrzec, ale i zostać dostrzeżonym, chcąc kogoś usłyszeć, trzeba samemu zamilknąć.

Karol Wojtyła jako twórca wierzy, że można dzięki sile poezji przezwyciężyć poznawcze ograniczenia człowieka i wedrzeć się w głąb zjawisk egzystencjalnych. Można wręcz medytacyjnie spoić się z Chrystusem:

Ojcze, ręce odjęte z Twych ramion spoję z drzewem odartym z zieleni, bladym światłem pszenicznym nasycę ten blask, który w kłosy zamienisz.

(„Wybrzeże pełne ciszy”)

W CZASACH POMIESZANIA JĘZYKÓW

Oto spełnienie artystycznych zachwytów Karola Woj-tyły. Mają one - dodajmy jeszcze - silne zakorzenienie w historii i realnej rzeczywistości.

Kolejno wydawane przez Poetę utwory sygnalizują związki z aktualnymi wydarzeniami politycznymi i społecznymi. „Kamieniołom” z końca 1957 roku jest odpowiedzią na wydarzenia w Poznaniu, kiedy to rok wcześniej polscy robotnicy po raz pierwszy w PRL upomnieli się o sens pracy, o uczłowieczenie ich codziennego wysiłku, „Narodziny wyznawców” oraz „Kościół” odnoszą się do przemian zachodzących w społeczności po Soborze Watykańskim II, „Myśląc Ojczyzna” to poetycka ekspresja związana z Tysiącleciem narodu, „Rozważanie o śmierci” proponuje oglądanie śmierci w perspektywie zmartwychwstania Chrystusa, zaś „Stanisław” opisuje misterium Kościoła trwającego w człowieku, który żyje i działa w „ziemi trudnej jedności”.

WYDANIA KSIĄŻKOWE

1979

Karol Wojtyła POEZJE I DRAMATY (dzieła zebrane w wyborze Marka Skwarnickiego i Jerzego Turo-wicza), Wydawnictwo „Znak”

1998

Karol Wojtyła - Jan Paweł II. PIEŚŃ O BOGU UKRYTYM (wybór poezji), Wydawnictwo Anagram

1999

Karol Wojtyła POEZJE I DRAMATY (III wydanie) Wydawnictwo „Znak”

OBOWIĄZEK POEZJI

Nie czytajmy wierszy Karola Wojtyły jako udrama-tyzowanych, teologicznie prawowiernych katechez, ani - tym bardziej - jako traktatów czysto filozoficznych. Ich wyrafinowana forma wymaga, co prawda, skupionej lektury i aktywności interpretacyjnej, niemniej daje poczucie obcowania z najprawdziwszą poezją.

Skoro więc pragniemy stawać się coraz pełniej chrześcijanami, próbujmy zgłębiać poetyckie słowo Karola Wojtyły. Przecież poetycki ogląd świata jest naszym obowiązkiem.    £

STRONA, KSIĘGA IX