68833 skanuj0036 (23)

Układ nerwowy

Osoba uzależniona psychicznie nie potrafi bez pomocy z zewnątrz przerwać zachowań związanych ze zdobywaniem i konsumpcją. Nieleczona zależność psychiczna od substancji chemicznych prowadzi najczęściej do zachowań sprzecznych z normami życia społecznego i często kończy się więzieniem lub pobytem w szpitalu psychiatrycznym. Możliwe jest zatrzymanie czynności wykonywanych pod wpływem trudnego do opanowania wewnętrznego przymusu, lecz nie całkowite wyleczenie. Uzależnienia psychiczne mogą początkowo dostarczać przyjemnych doznań, ale z czasem przestają być przyjemnością i przekształcają się w przymus.

I Do czynności, które mogą wywołać uzależnienie psychiczne, zalicza się: pracę, za-I kupy, jedzenie (szczególnie słodyczy), oglądanie telewizji i korzystanie z internetu, uprawianie gier i hazardu.

W Polsce i na świecie popularnym i skutecznym środkiem do walki z uzależnieniem psychicznym i fizycznym od alkoholu są spotkania AA (anonimowych alkoholików). Na podobnej zasadzie są organizowane zebrania anonimowych pracoholików, anonimowych zakupoholików czy anonimowych hazardzistów.

■ Nałóg

Trwający wiele lat stan uzależnienia nieubłaganie przeradza się w nałóg, w którym osoba chora podporządkowuje wszystkie swoje działania jedynie zaspokajaniu uzależnienia. W odróżnieniu jednak od uzależnienia, w nałogu mamy do czynienia ze świadomym łamaniem zasad współżycia z innymi ludźmi i norm moralnych obowiązujących w danej społeczności. W konsekwencji nałóg może doprowadzić do utraty majątku, pozycji społecznej, a także poważnych problemów zdrowotnych czy śmierci.

►    Wiele czynników, z którymi stykamy się w życiu codziennym, może działać na nas stresogennie.

►    Obraz rzeczywistości tworzony w umyśle opiera się na naszych emocjach i uczuciach. Długotrwałe i silne emocje mogą zaburzać równowagę psychiczną człowieka i być przyczyną różnych chorób.

►    Skuteczność zapamiętywania i uczenia się zależy od nas samych.

►    Uzależnienia fizyczne i psychiczne prowadzą do nałogów, czyli ogromnych zniszczeń w sferze życia psychicznego, rodzinnego i społecznego.

►    Nieleczone uzależnienia prowadzą do nałogów.

►    W ostatnich latach wzrasta liczba osób uzależnionych od telewizji, internetu czy robienia zakupów.

1.    Zdefiniuj pojęcie stresu. Podaj kilka czynników związanych z życiem codziennym, które mogą wywoływać stres, i kilka takich, które sprzyjają zmniejszeniu poczucia stresu.

2.    Porównaj znaczenie pojęć: uzależnienie psychiczne, uzależnienie fizyczne i nałóg.

249

www.wsip.pl