69950 PwTiR139

276 Rozdział 9

może być zwrócona wcześniej niż to wynika z umowy. Ponadto należy podkreślić istnienie obowiązku odszkodowawczego w odniesieniu do sytuacji wyrządzenia biorącemu szkody z powodu wad rzeczy użyczonej. Od tej odpowiedzialności odszkodowawczej zwalnia użyczającego tylko wykazanie faktu, że biorący mógł określoną wadę z łatwością zauważyć (np. uszkodzone koło roweru). Powyższe roszczenia mogą być dochodzone przez strony umowy użyczenia w terminie roku od dnia zwrotu danej rzeczy.

9.13. Umowa o dzieło w turystyce i rekreacji

Umowa o dzieło uregulowana w kodeksie cywilnym znajduje odpowiednie zastosowanie do określenia niektórych uprawnień i obowiązków stron umowy hotelowej, jak też umowa tego typu jest nieraz dodatkowo zawierana w odniesieniu do świadczenia niektórych usług uzupełniających przez podmiot świadczący usługi hotelarskie. Właśnie na podstawie umowy o dzieło pracownicy hotelu lub innego obiektu hotelarskiego podejmują się w szczególności odpłatnego czyszczenia, prania i prasowania bielizny i odzieży gościa hotelowego bądź naprawy lub mycia jego samochodu. Omawiana umowa jest zaliczana do szeroko rozumianej grupy umów o świadczenie usług. Niekiedy usługi rekreacyjne również mogą być w taki sposób określone, że chodzi w nich o osiągnięcie oznaczonego rezultatu, co umożliwia traktowanie umowy o takie usługi jako swoistej umowy o dzieło. Tak mogłoby być np. w razie ustalenia w umowie, że w wyniku regularnego uczęszczania na zajęcia z aerobiku uczestniczka schudnie o określoną liczbę kilogramów, czy w rezultacie ćwiczeń kulturystycznych uczestnik zwiększy swoje bicepsy lub inne mięśnie w oznaczonym zakresie. W tej dyskusyjnej kwestii zob. też uwagi w punkcie 19 tego rozdziału podręcznika.

Zgodnie z kodeksową definicją przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. W tego typu umowie nazwanej chodzi o doprowadzenie do oznaczonego rezultatu. W nauce prawa podkreśla się, że ten końcowy wynik działań wykonawcy dzieła powinien być z góry jasno określony według zobiektywizowanych, sprawdzalnych cech. Przy tym osiągnięcie umówionej postaci dzieła musi być subiektywnie uważane przez strony jako pewne, a nie tylko możliwe. Takim dziełem może być oczyszczenie oznaczonej rzeczy z brudu i plam, co już dawno stwierdził SN np. w wyroku z 20 maja 1986 r., uznając umowę z pralnią chemiczną za umowę o dzieło. Stosunkowo łatwy do określenia jest rezultat w postaci uprania lub oczyszczenia określonej rzeczy gościa hotelowego, czy uprasowania jego spodni lub innej części garderoby, co stanowi usługę uzupełniającą w hotelach i motelach poczynając od trzygwiazdkowych oraz w pensjonatach pięciogwiazdkowych, jak ustala w załącznikach nr 1 i 2 rozporządzenie z 2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie. Różne usługi motoryzacyjne, w tym zwłaszcza naprawcze i w zakresie mycia samochodów, przewidziane powyższym rozporządzeniem jako usługi uzupełniające w motelach, również mają za przedmiot oznaczony przez strony rezultat, który ma być osiągnięty w ramach zawartej umowy o naprawę lub inaczej nazwanej umowy, będącej odmianą umowy o dzieło. Warto dodać, że ten typ umowy zawieranej przez konsumenta z przyjmującym zamówienie, który jest przedsiębiorcą, dotyczący dzieła będącego rzeczą ruchomą, jest obecnie nazywany konsumencką umową

0    dzieło. Stosuje się wtedy odpowiednio przepisy o sprzedaży konsumenckiej, omówione w punkcie 14 tego rozdziału.

Do postanowień przedmiotowo istotnych omawianej umowy należy:

•    oznaczenie dzieła, którego wykonania podejmuje się przyjmujący zamówienie;

•    określenie wynagrodzenia za wykonanie danego dzieła.

Na tej postawie trzeba stwierdzić, że jest to oczywiście umowa odpłatna

1    w konsekwencji też wzajemna, przy czym wysokość wynagrodzenia przysługującego przyjmującemu zamówienie może być określona przez wskazanie podstaw do jego ustalenia. Taką podstawę może stanowić cennik stosowany przez przyjmującego. W razie nieokreślenia wysokości wynagrodzenia przez strony ani niewskazania podstaw do jego ustalenia przepisy kodeksowe nakazują w razie wątpliwości domniemywać, że strony miały na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło danego rodzaju. Jeśli i ta metoda postępowania nie umożliwia ustalenia wynagrodzenia, to należy się wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu nakładowi pracy oraz innym nakładom poniesionym przez przyjmującego zamówienie.

Omawiana umowa ma charakter konscnsualny i jest zawierana w dowolnej formie. Forma pisemna jest na ogólnych zasadach wymagana tylko dla celów dowodowych. Zakres jej zastosowania uległ zmniejszeniu w wyniku uchylenia przez nowelizację z 2003 r. przepisu kodeksowego wymagającego takiej formy czynności prawnej, gdy wartość świadczenia strony przekraczała dwa tysiące złotych. Jednakże stosowanie obecnie odpowiednio przepisów o sprzedaży konsumenckiej do umowy konsumenckiej o dzieło powoduje, że wykonanie dzieła przewyższającego wartość 2 tys. zł lub realizowanego według precyzyjnie oznaczonych kryteriów wymaga pisemnego potwierdzenia przyjmującego zamówienie. Zawarcie umowy o naprawę samochodu może więc wymagać potwierdzenia na piśmie, ale poza tym umowy o dzieło zawierane z gośćmi hotelowymi w zakresie prania, czyszczenia, prasowania lub naprawy ich rzeczy są zawierane ustnie.

Dzieło może mieć charakter zarówno materialny, jak i niematerialny. W zastosowaniu do usług związanych ze świadczeniem usług hotelarskich chodzi w zasadzie o dzieła w znaczeniu materialnych rezultatów, jakimi są wszelkie