71995 skanuj0018(5)

(łukowanych w poszczególnych połówkach uzwojenia, a na rys. 2.24c — wykresy fazorowe napięć indukowanych w uzwojeniu górnym i dolnym.

•2.24* Połączenie transformatora w zygzak — (c)

•2.27 • Jaki jest koszt uzwojeń transformatorów o tej samej mocy znamionowej i o tym samym napięciu przewodowym, a o różnych sposobach połączeń?

Moc znamionową transformatora można wyrazić zależnością

~ \/^^N

w której: U_N, J_N — napięcie znamionowe przewodowe i prąd znamionowy przewodowy.

Przy połączeniu w gwiazdę napięcie fazowe jest ■_v/3 razy mniejsze od napięcia przewodowego oraz od napięcia przewodowego i fazowego uzwojenia połączonego w trójkąt. Przy zachowaniu tej samej indukcji w rdzeniu liczba zwojów w gwieździe jest y/3 razy mniejsza niż w trójkącie. Przy połączeniu w gwiazdę prąd fazowy jest równy prądowi przewodowemu i jest ^/3 razy większy od prądu fazowego w trójkącie, gdzie prąd fazowy jest ,y3 razy mniejszy od prądu przewodowego. Przekrój przewodu w gwieździe jest w przybliżeniu yjl> razy większy od przekroju przewodu w trójkącie. Masa miedzi użyta na obydwa te rodzaje uzwojeń jest w przybliżeniu jednakowa. Uzwojenie połączone w gwiazdę ma y/3 razy mniej zwojów, więc jest łatwiejsze do wykonania, zawiera mniej izolacji i jest tańsze niż uzwojenie połączone w trójkąt.

Na rysunku 2.25 przedstawiono dodawanie napięć indukowanych w jednej fazie uzwojenia połączonego w zygzak. W połówce u/.wojenia jednej fazy indukuje się napięcie U/2. Napięcie fazowe gwiazdy wynosi

Napięcie fazowe przy połączeniu w zygzak (zgodnie z rys. 2.25) wynosi

w zygzak

•2.25¹ Dodawanie napięć indukowanych w jednej fazie uzwojenia połączonego

W celu uzyskania tego samego napięcia fazowego uzwojenie połączone w zygzak musi mieć 1,15 razy więcej zwojów, zużywa 1,15 razy więcej miedzi i jest odpowiednio droższe niż uzwojenie połączone w gwiazdę. Najtańsze jest uzwojenie połączone w gwiazdę, a uzwojenia połączone w trójkąt i w zygzak są odpowiednio droższe. Najczęściej uzwojenia ! ransformatorów niewielkich mocy (np. do 100 kV- A) połączone w zygzak są tańsze od uzwojeń połączonych w trójkąt, a uzwojenia I ransformatorów większych mocy połączone w trójkąt są tańsze od uzwojeń połączonych w zygzak.

• 2.28 • Co to jest godzina jako miara kątowa?

(iodzina jako miara kątowa jest równa 30°, ponieważ wskazówka godzinowa zegara po upływie godziny obraca się o kąt równy 30°.

39

1

2.29 • Co to są grupy połączeń transformatora?

Przy różnych sposobach połączenia uzwojeń górnego i dolnego otrzymuje się różne obrócenie fazorów napięć dolnych w stosunku do fa-zorów napięć górnych. Wyznacza się kąt (w godzinach) o jaki trzeba obrócić w prawo fazor napięcia fazowego górnego, aby pokrył się z odpowiednim fazorem napięcia fazowego dolnego. Liczbę określającą wartość tego kąta w godzinach pisze się przy literach oznaczających sposób połączenia uzwojeń i w ten sposób otrzymuje się całe oznaczenie grupy połączeń transformatora. Przy połączeniu obydwu uzwojeń transformatora w gwiazdy, kąt o jaki należy obrócić fazor