73521 Zdjęcie1509

wie życia. Jeżeli poważnie potraktować pojecie d*. loAci, rozległy obraz absolutnej Jedności istnieniami to taka autonomia enklawy bytu nie jest dopuszczalna. Wówczas bowiem nie można nawet mówić o stałym niszczeniu form, bo coś, co można by zniszczyć, nigdy by nie mogło powstać. Z tej przyczyny Spinoza nie był w stanie wyprowadzić Jakiejkolwiek pozytywnej dmterminatio z koncepcji absolutnej, jednolitej istoty. Formy, z drugiej strony, nie da sic zmienić. Jest wiecznie trwała. Forma trójkąta roz-wart okątnego na zawsze pozostanie taka sama. Jeżeli przesuniecie boku zmieni ją w ostrokątną, jej forma, choćbym nie wiadomo kiedy ją pochwycił, będzie absolutnie stała i absolutnie różna od formy z innych przedziałów czasowych, bez wzglądu na rozmiary różnicy. Określenie „trójkąt sic zmienił” obciąża na antropomorficzną modłą nasz trójkąt życio-podobną subiektywnością — a tylko ona Jest zdolna do zmiany samej siebie. Forma jednak to indywidualność. Może być nieskończenie cząsto reprodukowana w różnych fragmentach materii, ale nie ma sensu jej podwójne istnienie Jako czystej formy. Byłoby wówczas tak, że zdanie „dwa razy dwa równa sią cztery** może, jako prawda idealna, istnieć dwa razy, aczkolwiek może być oczywiście uświadamiane przez nieskończoną ilość ośrodków świadomości. Wyposażona w tą metafizyczną niepowtarzalność forma odciska na kawałku materii kształt indywidualny, zawłaszcza go dla siebie i -odróżnia od odmiennie u-formowanych jednostek. Forma wydziera kawałek materii z ciągłości sąsiedztwa I nastąpi twa i nadaje mu własne znaczenie, znaczenie, którego określoność jest nie do pogodzenia z przepływem całościowej istoty, jeżeli tej ostatniej nie chcemy zatamować.

Jeżeli teras życie — jako kosmiczny, rodzaj owy, osobliwy fenomen _L — jest takim nieprzerwanym strumieniem, istnieją poważne powody gląbokiej opozycji, w Jakiej znajduje sią wobec formy. Opozycja ta ujawnia sią jako nieustanna, • zwykle nie dostrzegana (ale równie cząsto rewolucyjna) walka nadciągającego życia przeciw historycznemu wzorcowi

> elastyczności jakiejkolwiek dowolnej i ^Iof**Jwralncj, co staje się najgłębszym JmpuJ-^u'^eicS rtcym ku zmianie kulturalnej. Z drugiej stro-—I*^emindywidualność jako oddzielna forma zdaje się ^z ciągłości przepływu życiowego, który _nie toleruje struktur zamkniętych. Empiryczne wskaźniki takiej sytuacji leżą w zasięgu ręki. Najwyższe wzloty indywidualności, najwięksi geniusze prawie bez wyjątku pozostawiają niewiele lub wcale potomstwa. Kobiety w okresach emancypacji, w walce o podniesienie statusu „kobiet w ogóle”, w walce o silniejszą ekspresję i uzasadnienie indywidualności wykazują, jak się wydaje, malejącą płodność. W mnogich oznakach i postaciach wyczuwa się u silnie zindywidualizowanych mężczyzn wrogość wobec ich funkcji, wrogość wobec konieczności bycia falą w nieustannym strumieniu życia, które przez nich prze.

Nie jest to jedynie nadmierne podkreślanie ich osobistego znaczenia, pożądanie jakościowego odróżnienia się od mis. Jest to takie uczucie nie dającej się pogodzić opozycji między żydem a sztuką albo, innymi słowy, między ciągłością a indywidualnością.

Treść tej ostatniej, jej osobliwe cechy czy wyjątkowość nie odgrywają tu żadnej roli. Decydująca jest ku-sobna, samoistna natura jednostkowej formy w przeciwieństwie do wtzechobejmującego, nieustannego strumienia życia, które nie tylko rozpuszcza wszelkie formorodne granice, ale nawet zapobiega ich powstawaniu.

Niemniej Jednostka jest wszędzie czymś żywym, a tycie jest wszędzie jednostkowe. Można bylWęc*priy-puszczać, że cały ten problem sprzeczności obu zasad to Jeszcze Jedna antynomia pojęciowa z gatunku tych, które pojawiają się, ilekroć bezpośrednio przeżywana rzeczywistość zostaje rzutowana na pJasz-czynę intelektualną. Tam siłą rzeczy rozpada się na mnogość czynników, które wcale nie istniały w poprzedniej obiektywnej jednolitości, a które obecnie, utrwalone i logicznie niezależne, wykazują niezgodność jedne z drugimi Następnie intelekt może próbować Je pogodzić, ale rzadko z powodzeniem —