83184 skanuj0088 (21)

91

DYLEMATY WIEJSKIEJ TURYSTYKI KULTUROWEJ

Rozległość definicji i wielość możliwych punktów widzenia sprawiają, że trudno o precyzyjne wyznaczenie granic tego, co dziedzictwem jeszcze jest, a co już do niego nie należy. P. Howard i D. Pinder (2003) proponują przedstawienie dziedzictwa kultury będącego przedmiotem potrzeb turystycznych w formie klasyfikacji. Autorzy ci wyróżnili w jego obrębie, na podstawie obserwacji prowadzonych w Wielkiej Brytanii, następujące elementy:

1.    Krajobraz (landscape);

2.    Zabytki (monuments);

3.    Miejsca (sites - miejsca fizycznie istniejące, o których atrakcyjności decydują, jak określają to autorzy, cechy „mniej materialne” - jako przykład podano schody w Plymouth, którymi na statek do Ameryki schodzili jej Ojcowie Założyciele);

4.    Artefakty (artefacts) (obiekty nie przywiązane na stałe do jednego miejsca w przestrzeni - na przykład czołg. Autorzy klasyfikacji wskazują, iż geografowie często zapominają, że wiele obiektów dziedzictwa kultury może się przemieszczać);

5.    Działania i style życia (<actmties and ways oflife);

6.    Ludzi (people) (często o atrakcyjności danego miejsca decydują zamieszkujące w nim osoby lub grupy osób).

Można zauważyć, że w powyższym zestawieniu a priori założono atrakcyjność turystyczną poszczególnych elementów. Jest rzeczą oczywistą, że nie każdy krajobraz wiejski wzbudzi zainteresowanie. Podobnie jest w przypadku każdej z wymienionych kategorii.

Na wartości przypisywane zjawiskom czy obiektom o charakterze kulturowym w dużej mierze wpływają głęboko zakorzenione w podświadomości schematy myślowe, wynikające z całej złożoności kulturowego kontekstu, w jakim funkcjonujemy, i którego podstawy dziedziczymy po przodkach. Gdy zatem rozważamy możliwości wykorzystania kultury wsi w turystyce, w pierwszej kolejności większości z nas jawi się w wyobraźni sielski obraz „ożywionego skansenu”, lub przynajmniej kilku, wyjętych z rzeczywistości o takim charakterze, elementów (nie jest to czysto intuicyjne domniemanie, lecz efekt miniankiety, przeprowadzonej przez autorkę wśród grupy znajomych). Odwiedzając wsie o zachowanym dawnym układzie przestrzennym i architekturze, elementy współczesne, nie nawiązujące wyraźnie do zachowanych, postrzegamy jako nieprzyjemny „zgrzyt”.

Mamy w świadomości bardzo wyraźny obraz tego, jak wieś powinna wyglądać. (Autorka ma tu na myśli osoby przybywające spoza wsi, gdyż tylko takie można jej zdaniem uznać za pełnoprawnych turystów). Na ile możliwe jest odnalezienie takiego idealnego obrazu w rzeczywistości?