89641 strona (21)

Do naturalnych energii można zaliczyć promieniowanie uzyskiwane z promienników żarowych, z ognia oraz światło i promieniowanie ultrafioletowe z lamp leczniczych. Są one wytwarzane sztucznie, lecz mieszczą się w widmie promieniowania słonecznego i powodują reakcje czynne, takie jak energie naturalne;

-    ciepło występujące w biosferze z przetworzenia promieniowania słonecznego i z innych źródeł, w tym ciepło wytwarzane w organizmie;

-    energię mechaniczną: ciążenia ziemskiego, wody, wiatrów, ludzkiej ręki itp;

-    energię elektryczną biosfery i procesów fizjologicznych ustroju ludzkiego;

-    energię wytwarzaną przy udziale ziemskiego pola magnetycznego. Nie są znane reakcje czynne na tę energię, lecz przypuszcza się ich istnienie.

Wymienione rodzaje energii są naturalne w tych zakresach ilości i mocy, w jakich występują w biosferze i w jakich fizjologiczna i behawioralna reakcja na nie pozwala zachować homeostazę.

1.5. Dawkowanie energii leczniczych

1.5.1. Fizyczne miary leczniczych dawek energii

Dawki energii terapeutycznych określa się dwoma probierzami:

1)    miarami fizycznymi,

2)    oddziaływaniem na tkanki, czyli miarą terapeutyczną.

Dawkę energii określają jej miary fizyczne, dla których zasadnicze są pojęcia: ilo ści, mocy i gęstości energii.

Energia dochodzi do organizmu w formie strumienia rozłożonego w czasie i w przestrzeni. O rozłożeniu energii w czasie decyduje moc. Ta sama ilość energii może być podana w krótkim lub długim czasie. W pierwszym przypadku musi być zastosowana większa moc niż w drugim. Moc określa się stosunkiem ilości energii do czasu. Podawanie 1 dżula na sekundę to podawanie energii z mocą 1 wata.

Rozłożenie energii w przestrzeni określa się gęstością energii. Ta sama energia może być rozłożona na większej przestrzeni lub zagęszczona na mniejszej. Gęstość określa się ilością dżuli na 1 cm² (gęstość energii) lub ilością watów na 1 cm² (gęstość mocy). W niektórych przypadkach gęstość odpowiada natężeniu przekazywanej energii.

Wynika z tego, że obok ilości energii i jej mocy, o dawce decyduje też rozległość powierzchni przyjmującej energię i czas jej podawania.

Ponadto, określając dawkę, trzeba brać pod uwagę inne czynniki i pojęcia:

-    absorpcję (pochłanianie energii i pojemność tkanek dla różnych rodzajów energii);

-    transmisję (przenikanie energii i przewodność tkanek dla różnych rodzajów energii);

-    dyspersję (rozpraszanie energii);

-    warstwę połowiącą (warstwa tkanki, która pochłania połowę przechodzącej przez nią energii);

21