9428
3901 djvu

MIĘŚNIE PRĄŻKOWANE 119

mięśnia; jeżeli włókienka kurczliwe biegną równolegle do osi mięśnia podłużnej, całkowita ich siła może być wykorzystana do podnoszenia ciężaru. O ile zaś włókienka z osią mięśnia tworzą pewien kąt, proste rozważania fizyczno - geometryczne dowiodą nam, że tylko część siły proporcyonalua do wstawy kąta, wytworzonego przez włókienka z osią mięśnia, może służyć do przezwyciężania oporów.

Ponieważ siła mięśnia jest sumą sił składających go włókie-nek, więc, ceteris paribus, im więcej będze tych włókienek, tem większa będzie siła rmęsnia. Rzeczą jest jasną, że dla mięśni jednakowo zbudowanych ilość włókienek będzie wprost proporc3^onalna do powierzchni poprzecznego przekroju. Ta proporcyonalność pozwala nam porównywać mięśnie różnej grubości, oznaczając ich siłę bezwzględną i sprowadzając następnie do jednostki, za jaką przyjmujemy mięsień o 1 cm² przekroju poprzecznego.

Oznaczenie siły mięśnia. Po tych uwagach przygotowawczych możemy przejść do samego oznaczenia siły mięśnia, co na pierwszy rzut oka wydaje się rzeczą łatwą, a w rzeczywistości jest dość trudną i zawiłą. Jeżeli będziemy do mięśnia przyczepiali ciężary coraz większe i wreszcie znajdziemy taki, którego już mięsień nie jest w stanie podnieść, nie otrzymamy w ten sposób jasnej odpowiedzi na pytanie o sile mięśnia, gdyż nie uwzględniliśmy tego, że przy zwiększaniu ciężaru zwiększała się długość mięśnia, co ma wpływ pierwszorzędny na siłę skurczu. Ażeby zdać sobie sprawę ze znaczenia tego czynnika, wyobraźmy sobie zamiast mięśnia sprężynę skręconą spiralnie; im bardziej będzie ona rozciągnięta, tem większy będzie mogła unieść ciężar (na wysokość nieznaczną). Ponieważ mięsień w stanie czynnym przypomina bardzo taką sprężynę, więc możemy mówić tylko o sile dla danej jego długości. Dla jej zmierzenia postępujemy w sposób następujący: mięsień obciążamy, ale jednocześnie podpieramy tak, ażeby ciężar został podnoszony dopiero wtedy, kiedy mięsień skurczy się do pewnej długości. Skoro podeprzemy mięsień tak, żeby zaczął jpodnosić ciężary osiągnąwszy długość taką, jaką ma bez obciążenia, to wtedy będziemy mogli znaleźć absolutną siłę mięśnia dla ]ogo długości normalnej. Dla mięśnia żaby w skurczu tężcowym znaleziono w ten sposób około 3 kg. na 1 cm² powierzchni przekroju; skurcz pojedynczy daje siłę o połowę mniejszą. Dla skurczu dowolnego mięśni ludzkich znaleziono około 10 kg. na 1 cm².