94287201 djvu

452

K. W. MAJEWSKI

jeden najostrzej, a drugi w postaci smugi zatartej, wskazują kierunki południków głównych astygmatyzmu. Do tego samego celu służy mały przyrząd, zwany astygmoskopem. Zupełnie podobna gwiazda utworzona jest z otworków w płytce metalowej gęsto szeregami ułożonych, w promieniach ze środka wychodzących ryc. 165. Przy nastawieniu badanego oka za pomocą soczewki wypukłej na odległość niewielką, 20—30 cm., badany trzymając płotkę za trzonek przeciw światłu zbliża ją i oddala od oka W razie niezborności nieco wyższego stopnia znajdzie wnet położenie, w którem wszystkie otworki przedstawią mu się jako jasne, równolegle ułożone linijki rozproszenia. Z tego powodu jedna ze średnic gwiazdy wyda mu się jako jednolita linia świetlna, gdyż poszczególne linijki rozproszenia zetkną się ze sobą końcami, a druga średnica, prostopadła do tamtej, przedstawi się jako szereg poprzecznych, jak sztachety ustawionych, linijek jasnych. Te dwie średnice odpowiadają południkom głównym.

Cbm,.

^ł‘ł. \

Mi I

f........

6"'

in. II IłltMI HI l^łł| 'łllHHIlimi Sm. ił^l‘v u^łłj li*'/

V¹",.

V '"u,

CJLrrn..

Ryc. 165.

Figura gwieździsta widziana za pomocą astygmoskopu.

Gdy chodzi o wykrycie i wymierzenie niezborności rogówkowej, od której, jak się wyżej rzekło, głównie i najczęściej zależy niezborność całego oka, to rozporządzamy do tego celu przyrządami, pozwalającymi badać niezborność w sposób przedmiotowy, a więc bez czynnego udziału ze strony osoby badanej. Dla dorywczego stwierdzenia, czy zachodzi wybitniejszy astygmatyzin rogówki, służy keratoskop Dra PI a ci do, ryc. 166. Jest to krążek o średnicy dwudziestu kilku cm. opatrzony rączką i otworem w środku. Na krążku tym znajdują się współśrodkowe, naprzemian czarne i białe pierścienie. Polecamy osobie badanej wpatrywać się w środkowy otwór kra/ka, który trzymamy w odległości kilkunastu cm przed okiem badanem w ten sposób, ażeby płaszczyzna krążka była prostopadłą do osi optycznej oka, i żeby padało na nią jasne światło dzienne. Patrząc przez otwór środkowy widzimy na rogówce oka badanego obrazek krążka w postaci współśrodkowy^,,h pierścieni dokładnie kolistych, jeśli, co się rzadko zdarza, rogówka jest rzeczywiście sferyczną. Jeśli zaś zachodzi niezborność, czyli rogówka przedstawia odcinek powierzchni zbliżonej do elipsoidu rotacyj-