901

[331] NAJSTARSZE POMNIKI HERALDYKI POLSKIEJ 9

jakichś znaków chorągiewnych, na fałszywem zrozumieniu przez autora tytulatury i imion owych nieznanych książąt, czy może wielmożów litewsko-ruskich i wartość tego przekazu należy zmodyfikować przynajmniej do jakiejś mało realnej legendy.

m.

Aby dojść w rezultacie do jakichś wniosków ostatecznych, należy postawić sobie pytanie, jak winien ustosunkować się na przyszłość czytelnik do kromki samej i do inkunabułu z 1483 r.?

Sądzę, że kronika soboru konstancyjskiego mimo tego, iż już niejednokrotnie zajmowała się nią literatura, pod względem udziału gości polskich czy to ze strony szlachty, czy to ze strony miast, nie została dotychczas należycie wyzyskana^ł. Praca nad identyfi-kacyą gości polskich, wymienionych częściej z nazwiska lub urzędu, czasem w towarzystwie znaku herbowego, lecz prędzej bez niego, mogłaby jeszcze przynieść interesujące rezultaty. Lecz praca ta po oczyszczeniu z jawnych nonsensów musiałaby zostać rozdzielona na dwie grupy: 1° zbadanie przekazu kroniki Ulryka z Richentalu na podstawie rękopisu i ta część tylko identyfikacyj może być uważana za spadek 1413 r.; 2° porównanie zasobu wiadomości zdobytych na tej drodze z inkunabułem 1483 r., aby wydobyć z niego, o ile spuścizna z 1413 r. została przez nieznanego autora rozszerzona; wartość tego ostatniego przekazu musi oczywiście być zacieśniona do r. 1483 i lat mu najbliższych, a żadną miarą nie może być przerzucona na r. 1413, a tem mniej na koniec XIV lub początek XV wieku. W okresie 70 lat mogły zajść takie zmiany, że robienie tak odległych analogij byłoby rzeczą niebezpieczną.

Dla informacyi dodam jeszcze, że gdy Buck w 1882 r. przyjmował istnienie tylko 5 rękopisów, Kautzsch ¹ w 1894 r. 7 rękopisów, Sokołowski^s mówi już o 10 rękopisach kroniki soboru konstancyjskiego. Są to mianowicie: 1° aulendorfski hr. Gustawa von Konigsegg (fac-simile w wyd. dra Sevina z 1881 r., tekst w wyd.

1

   Zwracam uwagę, że przedruk relacyj o gościach polskich w Pieko-sińskiego, Goście polscy na soborze konstancyjskim, nie jest kompletny; zasób ustępów do Polski się odnoszących jest w kronice o wiele obfitszy, a Piekosiński uwzględnił tylko niektóre, prawie na chybił trafił wybrane.

² Kautzsch, Die Handschriften von Ulrich Richentals Chronik des Con-stanzer Conzils, Abdr. aus der Zeitschr. f. d. Gesch. d. Oberrheins N. F. IX. 1894; rozprawa ta nie była mi dostępna.

*    Sokołowski, Ścibor ze Ściborzyc i Pippo Spano, Spraw. Kom. hist. _v sztuki w Polsce VIII. szp. LXXVI1I—LXXX.