DSC00203

I.

Rozdział VI. Płeć dygresyjna

Moza: przysiąc, ze nie jestei mftayay? -pytuł niespokojnie, a ona wIćmi-aŁt nu - Czy (o mdlące, ze nie jeslei iMetą? -trzeba uifc było bez dalsze) oduWi poddać rzecz pcd egzamin'.

Wirginia WooK

„Chronicznym .itrybutenu -ponowoczesncgo* stylu życia - pisze Z. Bauman - wydaje się być niespójność, nsc-konsekwencja postępowania, fragmentaryzacja i epizodyczność rozmaitych sfer aktywności jednostek"¹. Aktyw-

ność ta zaś jest nie tylko odpowiedzią lub wpisywaniem się w ponowoczesny „świat o podwyższonej ruchliwości* lecz także odzwierciedleniem kondycji podmiotowości, o której powiedzieć by można, ze jest raczej iii sialu na-scendi, niż trwale nawarstwiającym się minerałem. Bowiem nieustannie zmieniające się otoczenie wprowadza raczej kalejdoskopową zasadę raptownych losowych zmian na krótkich dystansach, a zatem nie jest już w cenie przysłowiowa cierpliwość szlifierzy diamentów, poszukujących doskonałego blasku Człowiek ponowoczesności

nie marzy więc o tworzeniu własnej tożsamości jako skończenie doskonałego arcydzieła, lecz zadowala się ciągle świeżo urobionym materiałem - dziełem w nieustannym procesie. Z drugiej strony nie oznacza to w najmniejszym stopniu rezygnacji z estetyzaqi własnego życia, a tylko inny sposób realizowania tego projektu.

W drugim tomie Hisloni seksualności M. Foucault powiada: „musimy tworzyć siebie jak dzieło sztuki", wziąć odpowiedzialność za kształt własnego życia, poniekąd wyzwalając siebie od siebie. Owa sztuka egzystencji wiąże się ze stawianiem pytań o to, kim jesteśmy, co robimy i w jakim żyjemy święcie. Foucault podkreśla jednak, że estetyzacja życia tak interesująco i obszernie rozwinięta przez. Greków w dużej mierze zatraciła się, przechodząc przez etap chrześcijaństwa, a następnie ugrzęzła w edukacyjnej, medycznej i psychologicznej praktyce. Czyżby więc teraz miała szansę na swój renesans?

Adam i Ewa? Adam czy Ewa?

Sytuacja człowieka ponowoczesnego nic jest jednak radośnie łatwa, gdyż orientuje się on doskonało, że „niczego nie buduje się na opoce, wszystko na piasku, {a jego] obowiązkiem jest budować, jakby piasek był opoką"¹. Grunt więc rozsypuje się i usuwa mu spod nóg, krajobraz zmienia się nieustannie, lecz - jak powiada Wclsch - „oto otwiera się przed nim ogromny wachlarz możliwości i o swojej istocie może decydować sam"-'. Jednak

1

J. L Borge*. TnvVoi Podeańi nenia. Warszawa IW. v 140.

' W. Wclsch, Kii jakiemu poJmtolcwi - dla /aitego innego?, „Idea" 4/1991,». 90