23855 SDC11031

i < ps. / < z grup ee, (a, (je, np. nesna ś P^s- *tt(smb sg *nc estru; videSe obok I vidiaie < ps. *vid(aSe; loc. sg. m., n. dSBrŚba < ps. *dobr(jemb.

6) e:

e < ps. e < pie. i, np. berą < ps. *berą < pie. *bherom, por. łac. fero, gr. fero\\ jestb < ps.    obok *_/'«/* < pie. *«//, por. fac. est, lit. esti; V sg. m. vlb(e < ps.l

vlće <    < pie. *u{k^ye;

e < ps. e < ps. o po j i spółgłoskach pałatalnych, np. poTe < ps. *polje < *poljo; 1 srbdbce < ps. *sfdbce < *sjrdbco < *sfdbko; instr. sg. ’-emi < ’-omb, np. końemb < ps. *konjemb < *konjorrtb; gen. sg. pron. m. i n. ye^o ^ ps.    $ *jogo.

I i

«' < ps. z', < pie. z*, np. źivb < ps. **w» < *gwu < pie. *g^vitfos, por. łac. vivus (starsze vivos), lit. gj/vas;

i < ps.z, < pie. ei, ej; np.: pili ps. */>zh < wczps. *peiti < pie. pe/-; orfa" || _ps I •taft' < *veiti < pie. ilei-; vid(ti < ps. *viditi < *veideti < pie. *yeid-; iti < n_s I *zfz < pie. *e|tz; rima < ps. łzwzza < *zeima < pie. *gheimen-, por. gr. gezma- I z < ps. z, ^ pie. z"+zz, np. źila < ps. *źila K, pie. *ginsla, por. lit. ^'r/a,    I

acc. pl. m. gosti < ps. *gosti ^ pie. *ghosłins;

i ^ ps. z fi wczps. i pie. -er — tzw. itacyzm, tj. przejście e w z przed wy. I głosowym -r, np. mali < ps. *ma/z < *mater, por. łac. mater; dbiti g ps. *dbkti < I

<    *dbgti < *dugter ^ pie. *dhogh3łer; dodać można, że zjawisko itacyzmu w róż- I nych pozycjach wyrazu jest znane w języku średniogreckim;

| g ps. z'j < wczps. <; po j < ol po j, np. 2. pl. imper. pifite < ps. *pi!ite < **/_ I sjeite sg pie. *pisjoite; loc. pl. m. -«’g», np. 'końip, < ps. *konjixb < *konjeixt < I

<    *-ioix» < pie. *~ioitu}

| ^ ps. z’z < wczps. o|' < pie. di, di, np. n/tcz < ps. *»/cz' <    < *v[ko{ < pi_e. I

*g[k^voi; 2. i 3. sg. imper. zzerz’ < ps. *n«z < *ntsoi < pie. *-of-s, *-oi-t;

i < ps. z'2 < wczps. ai po j < pie. ai, 5i po j, np. dat., loc. sg. f. słruji p_S> *struji (sruji) < *strujai (srujai) ^ pie. *-ó/ itp.

i < ps. i < y po/ i spółgłoskach pałatalnych, np.: instr. pl. m. kraji < ps. *kraji t|

§ *krajy, por. v[ky\ iiti |j ps. *Hti < *i_ytz < pie. *siuti; por. lit. sz'zź/z", sti. rymi;

i < ps. i < s+y, np. trije obok trye < ps. *trbje\ gostije obok gostbje < ps. *gostbje; piiijb obok pihjb < ps. *pe(bjb (zob. § 16, a);

i < ps.;+» (z połączenia;6- w nagłosie), np. igra < ps. *jbgra, por. poi.gra || igra-imamb, imiti p ps. *jbtnamb, *jbmiti; idą < ps. *jbdą.

8) «:

ę ^ ps. ą 4, wczps. on, om || pie. ón, in, um, am przed spółgłoską, ale nie wygłosową, np. gąsb < ps. *gąsb g *gonsi g pie. *ghdns-, por. łac. anser $ *hanser niem. Gam; zqbh $ ps. *zqbi g *zombu < *zombos < pie. *gombhos, por. lit. iambas; pątb < ps. *pę/6 < *ponti < pie. *ponthi-, por. łac. pons, gen. pontis, sti. dnthas 'droga’;

| < ps. | § wczps. -an, -am w wygłosie < pie. -ón, ózn, -ón, -om, np.: acc. sg. f. ieną < ps. *zeng < *genam § pie. *genam, por. łac. terram; 1. sg. praes. berą < ps. *berą < * ber om ^ pie. *bheróm;

I < ps. | | bałtosłow. i pie. rp, n przed spółgłoską, np.: dgtt < ps. *dąti i < *dtp- ^ pie. *dhtji-\ tu należy porównać oboczną postać azn przed samogłoską:

130

gimę itp.; zvąkb < ps. *zvęki < *zvn- ^ pie. *zgn-, por. obocznie zmn&ti, zv»~ nźti.

9)    i

ę < ps. ę < wczps. en, em przed spółgłoską < pie. en, em, np.: pętb < ps. *pętb <

. ^ * pen tu < pie. *penk^vtos, por. lit. peHktas, gr. pemptos'; telę, gen. sg. telęte < ps. *telę, telęte < *-ent-e < pie. *-ent-es\

ę < ps. ę < wczps. -en, -em w wygłosie < pie. -eh, -em, np.: simę, < ps. *stmę < •semen < pie. *semen, por. łac. semen, seminis; acc. sg. pron. mę < ps. *mę < *mem <

<    pie. *mem;

ę < ps. ę < pie. in przed spółgłoską, np. 3. pl. praes. -ęti: nosęti < ps. *nosętb <

<    pie. *jiosint~; w temacie part. praes. act.: nosęh- < ps. *nosętj- < pie. *nosint(-;

.w wyrazach zapożyczonych, np. kmęgb < ps. •feanęga < *kbtięgb < goc. kuning--, pinąZt ^ ps. *pinę%b < *pinęgb < stgerm. penning- itp.;

I < ps. ę «Ś wczps. -ens po y < -ons po y < pie. -ans, -ons po j, np.: acc. pl. m. kraję < ps. *kraję < *krajens < * kr aj ons < pie. *kraions\ acc. pl. f. struję 'strumienie’ sg ps. * struję (sruję) < *strujens (srujens) < *strujonś (srujons) < pie. *-jans, por. wyżej -31 < -ons, -ans w tematach twardych;

| < ps. | |i pie. 71, n przed spółgłoską, np.: desęta < ps. *desętb < pie. *dekrpt-, por. lit. deSimtas; pamętb < ps. *pamętb < pie. *-mntis, por. łac. mens, mentis, lit. at-mintis', pęti < ps. < pie. */>n-, por. oboczną formę z -an-: ptnę; /ęti < ps. żęft sg pie. *tn~, por. tbnq; vyźęti 'wyżąć, wyżymać, wygnieść’ < ps. *vyięti < pie. *-gtp-, por. oboczną postać vyźbmq.

10)    a:

I H ps. | § wczps. i pie. H, np.: syna < ps. *synt < *suni < pie. sunis, por. lit. sunits; maj;a g ps. *ms^s §1 *muxu < *musu < pie. *m«s-, por. łac. musrus; gen. sg. f. sveknve < ps. *sveknve < *svekru\te < pie. *sqekruqes, por. N. sg. svekry < pie. *suekru-s itp.

a < ps. a < wczps. i pie. -ós, -Sm w wygłosie; tu najpierw 6 przeszło w tł, które następnie dało a, a spółgłoska wygłosowa znikła zgodnie z prawem otwartej sylaby, np.: N sg. m. vhkb < ps. *t>//ta < *v[ku ^ pie. *y[k-os, por. lit. rilkas, łac. lupus, stłac. lupos, gr. lykos\ acc. sg. m. vhkb =g ps. *vj)tb < *ijku < pie. *u\ftom, por. lit. nilkams, łac. lupum, Stłac. lupom, gr. lykon; 1. sg. aor. reki < ps. < *reku <

<    pie. *rekdm itp.; part. praet. act. I, nom. sg. m. wda < ps. *iedb < *vedu < pie. piediis itp.

| w grupie am przed samogłoską < ps. am g pie. 71, np. damę < ps. *damę ę pie. *dhtjt~, por. lit. durniu, inf. w scs. i ps. dęti (zob. wyżej o pochodzeniu g);

a g ps. a < pie. ijt (wyjątkowo), np. sa/o sg ps. *sito < *suto < pie. *Hrjitom, por. stir. satsm, łac. centum itp.

11)    a:

b < ps. a < wczps. i pie. i, np. gostb < ps. *gostb < *gostl ^ pie. *ghostis, por. łac. hostis 'wróg, nieprzyjaciel’ itp.;

a < ps. i < pie. i zredukowanego, np. rtci < ps. *rui g *riki < *rÓfa" < *rl~ kol || *rskoi śg pie. *rikol- itp.;

| || ps. a < pie. | przed/, np.: nom. pl. m. gostbje, późniejsze gostije (por. wyżej

9•

131